Διατεθειμένος να κοντράρει την ΠΑΣΕΓΕΣ και τους συνεταιρισμούς φαίνεται ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Σκανδαλίδης, στο θέμα του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ). Αυτό δείχνουν, τουλάχιστον, οι δηλώσεις του τις τελευταίες ημέρες. Μένει να φανεί κατά πόσο τα λεγόμενά του μπορεί να τα κάνει πράξη, ακόμη κι αν αυτά εκφράζουν την πραγματική πολιτική βούλησή του.

Ο κ. Σκανδαλίδης δήλωσε ότι είναι αντίθετος με την απευθείας ανάθεση του ΟΣΔΕ. Αυτό σημαίνει ότι θα επιμείνει στην ολοκλήρωση του διαγωνισμού που έχει προκηρύξει ο ΟΠΕΚΕΠΕ, δηλαδή ο φορέας του Υπουργείου που μοιράζει τις επιδοτήσεις και έχει την ευθύνη τού ΟΣΔΕ.
Με την κίνησή του αυτή, ο κ. Σκανδαλίδης ανοίγει μέτωπο με την ΠΑΣΕΓΕΣ, η οποία την προηγούμενη εβδομάδα προχώρησε στην κατάθεση ένστασης κατά του διαγωνισμού.
Η τελευταία φάση της διαμάχης για τη διαχείριση των επιδοτήσεων ξεκίνησε πέρυσι την άνοιξη, όταν ο ΟΠΕΚΕΠΕ προκήρυξε διαγωνισμό για τη διαχείριση του ΟΣΔΕ τού 2011. Ο διαγωνισμός παρείχε τη δυνατότητα στο Υπουργείο να επεκτείνει τη σύμβαση που θα υπογραφόταν με το μειοδότη για άλλα δύο χρόνια, δηλαδή για το 2012 και το 2013.
Ο διαγωνισμός δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Μόλις 48 ώρες πριν την αντικατάστασή της, η τέως υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κατερίνα Μπατζελή με απόφασή της τον ακύρωσε. Η προηγούμενη πολιτική ηγεσία είχε κάνει μια προσπάθεια να σπάσει το μονοπώλιο της ΠΑΣΕΓΕΣ και των ενώσεων συνεταιρισμών της χώρας σε αυτό τον τομέα. Το ίδιο είχαν κάνει και πολλές από τις προηγούμενες ηγεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, ωστόσο όλες οι προσπάθειες «χτύπησαν τοίχο». Σε άλλες περιπτώσεις γιατί από την αρχή είχαν δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις που οδηγούσαν τα πράγματα σε αδιέξοδο και σε άλλες περιπτώσεις γιατί υπήρξαν πολύ μεγάλες πιέσεις προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.

Σήμερα είναι πια κοινή πεποίθηση όλων όσοι γνωρίζουν τι συμβαίνει στον αγροτικό χώρο πως η διαχείριση των επιδοτήσεων είναι πηγή που γεννά πολύ μεγάλα πολιτικά ρουσφέτια. Επίσης είναι κοινή εκτίμηση όλων ότι χωρίς τη διαχείριση των αγροτικών επιδοτήσεων, η πλειοψηφία των ενώσεων συνεταιρισμών θα είχε καταρρεύσει. Θυμίζουμε ότι η ΕΑΣ Λέσβου από τη διαχείριση του ΟΣΔΕ έχει έναν τζίρο της τάξεως του 1.000.000 ευρώ και η ΕΑΣ Λήμνου της τάξεως των 300.000 ευρώ.
Υπάρχουν πάρα πολλές ενώσεις που δεν έχουν καμμία άλλη δραστηριότητα πλην του ΟΣΔΕ. Η κ. Μπατζελή προερχόταν από τα σπλάγχνα του συνεταιριστικού κυκλώματος, έχοντας διατελέσει στο παρελθόν σύμβουλος της ΠΑΣΕΓΕΣ. Κάποιοι, όταν ανέλαβε καθήκοντα υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, της χρέωναν ότι ήταν άνθρωπος του προέδρου τής ΠΑΣΕΓΕΣ, Τζανέτου Καραμίχα. Μερικούς μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, η κ. Μπατζελή κατηγορούνταν από το σύνολο σχεδόν των μελών της διοίκησης της ΠΑΣΕΓΕΣ για τις επιλογές της. Πότε δε γινόταν συγκεκριμένη αναφορά, άλλα όλοι καταλάβαιναν ότι το πρόβλημα που απασχολούσε τους συνεταιριστές ήταν η διαχείριση του ΟΣΔΕ.
Η προκήρυξη του διαγωνισμού για το ΟΣΔΕ από την κ. Μπατζελή από άλλους θεωρήθηκε αποτέλεσμα των πιέσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από άλλους αποτέλεσμα της βούλησής της να βάλει τέλος στη διαπλοκή που είχε αναπτυχθεί στον τομέα αυτό.

Οι κινήσεις του Σκανδαλίδη
Ο κ. Σκανδαλίδης όταν ανέλαβε τη θέση του υπουργού, αποδέχθηκε την ακύρωση του διαγωνισμού, αν και θα μπορούσε να ανακαλέσει την απόφαση της προκατόχου του, δεδομένου ότι είχαν κατατεθεί ενστάσεις από μερίδα διεκδικητών τού ΟΣΔΕ. Στη συνέχεια, αποφάσισε να προχωρήσει στην προκήρυξη νέου διαγωνισμού.
Μάλιστα, η προκήρυξη του διαγωνισμού καθυστέρησε τόσο πολύ, που οι προσφορές έχουν πια πολύ μικρό περιθώριο μέχρι την κατάθεσή τους στις 15 Φεβρουαρίου. Τα ασφυκτικά χρονικά πλαίσια και ορισμένες διατάξεις του διαγωνισμού κάνουν την ΠΑΣΕΓΕΣ και τις ενώσεις συνεταιρισμών να πιστεύουν πως ο διαγωνισμός είναι εκπρόθεσμος, όπως είχε δηλώσει στο «Ε» ο πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ, κ. Καραμίχας.
Σύμφωνα με τα όσα έχει δηλώσει στο «Ε» ο πρόεδρος της ΕΑΣ Λέσβου, Αλέκος Γιαζιτζόγλου, στην ΠΑΣΕΓΕΣ έχουν γίνει τουλάχιστον τρεις συσκέψεις για το θέμα.
Απώτερος στόχος τής ΠΑΣΕΓΕΣ, αν και ανομολόγητος, είναι να οδηγηθεί σε αδιέξοδο ο διαγωνισμός, προκειμένου να αναλάβει και πάλι η ίδια τη διαχείριση του ΟΣΔΕ.
Στην παρούσα συγκυρία, το ζήτημα του ΟΣΔΕ εμπλέκεται και με το υπό κατάρτιση νομοσχέδιο για τους συνεταιρισμούς. Εκτιμούμε ότι θα γίνει συνολική διαπραγμάτευση και των δύο θεμάτων μεταξύ της ΠΑΣΕΓΕΣ και του Υπουργείου, τα αποτελέσματα της οποίας θα τα μάθουμε σε ένα μήνα περίπου.

Oι παραγωγοί της Λέσβου
Οι περίπου 22.000 παραγωγοί του Νομού Λέσβου που λαμβάνουν επιδοτήσεις και οι περίπου 850.000 παραγωγοί όλης της χώρας είναι τα θύματα της διαμάχης για το ΟΣΔΕ. Οποιαδήποτε καθυστέρηση στην κατάθεση των αιτήσεων και στη διεκπεραίωσή τους θα έχει ως συνέπεια να καθυστερήσουν να λάβουν τις επιδοτήσεις τους. Επιπλέον, είναι πάντα υπαρκτός ο κίνδυνος η Ευρωπαϊκή Ένωση να επιβάλει υψηλά πρόστιμα στη χώρα μας.


Αυστηρότεροι έλεγχοι για το ΟΣΔΕ
Νέος κοινοτικός κανονισμός θεσπίζει αυστηρότερους όρους διαχείρισης για το ΟΣΔΕ. Μεταξύ άλλων, προβλέπεται ότι οι αιτήσεις πληρωμών για μέτρα με βάση την έκταση θα πρέπει να υποβάλλονται εντός της ίδιας προθεσμίας με την ενιαία αίτηση ενίσχυσης.
Για να εξασφαλιστεί ο αποτρεπτικός χαρακτήρας των ελέγχων, οι πληρωμές δεν πρέπει να πραγματοποιούνται πριν την ολοκλήρωση των ελέγχων επιλεξιμότητας. Δηλαδή πριν ελεγχθεί ότι τα υπό έλεγχο αγροκτήματα δικαιούνται να επιδοτηθούν.
Τα κράτη-μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν στοιχεία από άλλες υπηρεσίες, φορείς ή οργανισμούς για να επαληθεύσουν την τήρηση των κριτηρίων επιλεξιμότητας. Αυτό σημαίνει ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ μπορεί να χρησιμοποιήσει φορολογικά στοιχεία ή και στοιχεία από τις δασικές υπηρεσίες για να κάνει αποτελεσματικότερους ελέγχους.
Οι επιτόπιοι έλεγχοι στα αγροκτήματα μπορούν να γίνονται με προηγούμενη ενημέρωση του παραγωγού, έως 14 ημέρες πριν από την ημερομηνία του ελέγχου. Εκτός κι αν πρόκειται για έλεγχο ζώων, οπότε η ενημέρωση του παραγωγού δεν πρέπει να γίνεται νωρίτερα από δύο 24ωρα.
Αν κατά τους επιτόπιους ελέγχους αποκαλυφθούν σημαντικές παρατυπίες σε μία γεωγραφική ενότητα, τότε θα πρέπει να γίνουν περισσότεροι επιτόπιοι έλεγχοι σε αυτή την περιοχή.
Οι αιτήσεις πληρωμής θα απορρίπτονται αν οι παραγωγοί εμποδίζουν τους ελέγχους. Το ελάχιστο ποσοστό επιτόπιων ελέγχων ορίζεται στο 5%.