Μεγάλη απώλεια καρπού λόγω δακοπροσβολής καταγγέλλει ο πρόεδρος του Συλλόγου Ελαιοπαραγωγών και Κτηνοτρόφων Λέσβου, Θανάσης Κόμλος, με δήλωσή του στο «Ε». Θεωρεί ότι αιτία, για ακόμη μια χρονιά, είναι η πλημμελής καταπολέμηση του δάκου. Ως υπεύθυνες γι’ αυτή την κατάσταση καταγγέλλει τις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας, που δεν επιβάλλουν την εφαρμογή των κανονισμών. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι η καταπολέμηση του δάκου στους βιολογικούς ελαιώνες δεν πραγματοποιείται και πως βιοκαλλιεργητές που εφαρμόζουν μέτρα αντιμετώπισης του δάκου είτε με ψεκασμούς είτε με δακοπαγίδες, αποτελούν εξαιρέσεις κι όχι τον κανόνα. Άλλες αιτίες, κατά τον κ. Κόμλο, είναι η μείωση του προσωπικού κι η προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίζεται η δακοκτονία.

Ωστόσο, ο αρμόδιος γεωπόνος της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας Λέσβου, Μανώλης Γιασσάς, υπογραμμίζει ότι μέχρι τώρα (μέσα Σεπτέμβρη) δεν έχει εμφανιστεί αξιόλογη προσβολή των ελαιώνων από το δάκο. Αυτό δείχνει η εξέλιξη του πληθυσμού του δάκου που παρακολουθείται από την υπηρεσία. Επίσης αναφέρει ότι έχουν ολοκληρωθεί τρεις ψεκασμοί στους ελαιώνες της Λέσβου. Δεν αποκλείει βέβαια να υπάρχουν μεμονωμένες περιπτώσεις ελαιώνων που το μικροκλίμα της περιοχής να ευνοεί την ανάπτυξη του δάκου (π.χ. λαγκαδιές με υψηλή υγρασία και μειωμένη ηλιοφάνεια).
Μεγάλοι ελαιοπαραγωγοί του νησιού που φροντίζουν τα κτήματά τους αναφέρουν ότι στους ορεινούς ελαιώνες της Γέρας και του Πλωμαρίου δεν υπάρχει πρόβλημα με το δάκο μέχρι τώρα. Αντιθέτως, σημαντικά προβλήματα εμφανίζονται στους ελαιώνες που βρίσκονται στον κάμπο της Γέρας και στα ποτιστικά ελαιοκτήματα.
Δεν υπάρχει προσβολή από το δάκο στις ελαιοκομικές περιοχές γύρω από την πόλη της Μυτιλήνης, επί του παρόντος, τονίζουν στο «Ε» άλλοι ελαιοπαραγωγοί από τα Λουτρά και τα Αλυφαντά. Οι ίδιοι εκτιμούν ότι οι υψηλές θερμοκρασίες που έχουν επικρατήσει μέχρι τώρα και η πολύ χαμηλή υγρασία είναι οι βασικοί λόγοι για τη μη εξάπλωση του δάκου.

Ο κίνδυνος
Παρά τις μικρές ζημιές από το δάκο στην παραγωγή καρπού, ο κίνδυνος δεν είναι μικρός κατά την εκτίμηση του κ. Γιασσά. Φοβάται ότι το πρόβλημα θα εμφανιστεί σε όλη του τη διάσταση στα τέλη του Οκτώβρη, όταν θα έχουν ολοκληρωθεί οι ψεκασμοί και η θερμοκρασία περιβάλλοντος θα έχει πέσει σε χαμηλότερα επίπεδα.
Παράλληλα, ο κ. Γιασσάς υπογραμμίζει ότι η δακοκτονία πραγματοποιείται με το 25% του εργατικού δυναμικού που υπήρχε διαθέσιμο το 2009. Αυτό σημαίνει ότι όσο καλή προσπάθεια και να γίνει από γεωπόνους, αρχιεργάτες και ψεκαστές, το αποτέλεσμα δε θα είναι αυτό που πρέπει.


ΕΠΩΝΥΜΩΣ

Η δακοκτονία σε νέα βάση

Ένα πρόγραμμα συλλογικής αντιμετώπισης του μεγαλύτερου εχθρού της ελιάς, η δακοκτονία, έχει εξελιχθεί σε μείζον πρόβλημα. Θεωρούμε ότι είναι καιρός να μπει ένα τέλος σε αυτή την κατάσταση. Κι αυτό μπορεί να γίνει μόνο εάν σχεδιαστεί το πρόγραμμα σε νέα βάση, με την αξιοποίηση της εμπειρίας άλλων περιοχών της χώρας.
Ειδικότερα, ο πρώτος καθολικός ψεκασμός μπορεί να γίνεται στις πεδινές και ημιορεινές περιοχές με τη χρήση ψεκαστικών που είναι προσαρμοσμένα πάνω σε τρακτέρ. Οι ψεκαστές θα εργάζονται μόνο σε ιδιαίτερα επικλινή εδάφη. Έτσι θα μειωθεί κατά πολύ ο χρόνος που απαιτείται για την ολοκλήρωση του πρώτου ψεκασμού και η δαπάνη για ημερομίσθια. Οι ψεκασμοί με τρακτέρ εφαρμόζονται στη Ρόδο.
Για να έχει πλήρη εικόνα των σημείων που έχουν γίνει ψεκασμοί η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας, μπορεί να αξιοποιηθεί το σύστημα γεωδαιτικών πληροφοριών GPS. Πρόκειται για μια πρακτική που ήδη χρησιμοποιείται στην Επαρχία Τριφυλλίας του Νομού Μεσσηνίας.
Η επέκταση της χρήσης των λεγόμενων βιολογικών εντομοκτόνων (δηλαδή αυτών που δεν αφήνουν κατάλοιπα στο έδαφος) θα λύσει το πρόβλημα της καταπολέμησης του δάκου στα βιολογικά ελαιοκτήματα.
Δεν είναι λογικό να αναμένουμε ότι οι βιοκαλλιεργητές θα αγοράζουν δακοπαγίδες όταν οι τιμές του ελαιολάδου δεν καλύπτουν καν το κόστος παραγωγής.
Απαραίτητο κρίνεται, κατά την άποψή μας, μαζί με την καταπολέμηση του δάκου να γίνεται αντιμετώπιση και άλλων εχθρών της ελιάς. Φέτος, για παράδειγμα, πολλοί ελαιοπαραγωγοί μάς έχουν αναφέρει ότι αντιμετώπισαν πρόβλημα με το κυκλοκόνειο. Η αντιμετώπιση πολλών εχθρών της ελιάς με μια δαπάνη θα οδηγήσει σε μείωση του καλλιεργητικού κόστους, αύξηση της απόδοσης των ελαιώνων και βελτίωση του εισοδήματος των παραγωγών μας.
Από εκεί και πέρα, θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί η πειραματική καταπολέμηση του δάκου με τη χρήση ωφέλιμων μικροοργανισμών. Ο νησιωτικός χαρακτήρας της Λέσβου μπορεί να αποτελέσει ιδανική περίπτωση για την πιλοτική εφαρμογή της μεθόδου αυτής, η οποία σε εργαστηριακό επίπεδο έχει δώσει εξαιρετικά αποτελέσματα.

Νίκος Μανάβης