Πολύ ενδιαφέρον και αποκαλυπτικό του «τζίρου» της διακίνησης μεταναστών και προσφύγων από την Τουρκία προς τα νησιά και ιδιαίτερα προς τη Λέσβο και τη Χίο το ρεπορτάζ της εφημερίδας «Καθημερινή» στα στέκια της ροής στη μεγαλούπολη της Σμύρνης.

Στη συνοικία Μπασμανέ όπου εμφανίζονται τα καραβάνια των προσφύγων, φορτωμένοι με σάκους στην πλάτη, ξαπλωμένοι στα παρτέρια της Διεθνούς Έκθεσης Σμύρνης. Σύροι οι περισσότεροι, γνωρίζουν ήδη τα ονόματα των επόμενων σταθμών που τους περιμένουν στην Ελλάδα.

Ένας από αυτούς λέει ότι θέλει να πάει στην Αθήνα και από εκεί στην Ειδομένη, στα ελληνοσκοπιανά σύνορα, για να συνεχίσει το ταξίδι του με τα πόδια. Εδώ και τρεις μήνες λέει ότι έκοψε το κάπνισμα για να αντέξει τον ποδαρόδρομο.

Μόλις έφτασε στη Σμύρνη, όπως και οι περισσότεροι πρόσφυγες στα γύρω πάρκα. Περιμένουν εκεί μέχρι να τους υποδείξουν οι διακινητές ή οι μεσάζοντες πού θα μείνουν.

Σωσίβια παντού…
Κάποιοι κουβαλούν μέσα σε μαύρες πλαστικές σακούλες τα σωσίβια που θα φορέσουν όταν επιχειρήσουν το θαλάσσιο πέρασμα προς την Ελλάδα. Τα αγόρασαν με 35 τουρκικές λίρες (11,6 ευρώ) το κομμάτι. Το Μπασμανέ, μια περιοχή ξενοδοχείων, έχει μετατραπεί σε πεδίο δράσης διακινητών.

Αυτός είναι ο ενδιάμεσος σταθμός. Όλα γίνονται τόσο απροκάλυπτα που ακόμα κι ένας ιδιοκτήτης κουρείου έχει κρεμάσει έξω από το μαγαζί του σωσίβια και σαμπρέλες.

Κι ο διακινητής!
Μακριά από το Μπασμανέ, στο βόρειο άκρο της προκυμαίας της Σμύρνης, κινείται ένας διαφορετικός κόσμος. Στο Αλσαντζάκ, την τουριστική συνοικία εστιατορίων και μαγαζιών, μένει ένας Σύρος διακινητής.

Είναι 25 ετών, με μοντέρνο κούρεμα, i-phone 6 Plus και γυαλιά μυωπίας με φακούς που μεγαλώνουν τα μάτια του. Λέει ότι είχε φυλακιστεί από το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία, δραπέτευσε από τη χώρα του και όταν έφτασε στη Σμύρνη είχε 100 δολάρια στην τσέπη. Αρχικά, όπως υποστηρίζει, κοιμόταν στις πλατείες, αναζητώντας μεροκάματο.
Τότε αποφάσισε να μπει στα κυκλώματα διακίνησης, ως μεσολαβητής μεταξύ του Τούρκου επικεφαλής και των παράτυπων μεταναστών και προσφύγων, για να κερδίζει περισσότερα χρήματα. Σήμερα είναι ένας από τους ενδιάμεσους κρίκους στην αλυσίδα της διακίνησης. Δεν μιλάει καταπρόσωπο με τους υποψήφιους πελάτες του και γι’ αυτό αρνείται να μας συναντήσει στο Μπασμανέ. Τα κανονίζει όλα τηλεφωνικά και έχει άλλον, ένα συνέταιρο που ρυθμίζει επί τόπου τις λεπτομέρειες με τους μετανάστες.

«Την αγορά την ελέγχουν οι Τούρκοι και τώρα ακρίβυναν οι τιμές γι’ αυτό και έχει πολύ κόσμο στις πλατείες της Σμύρνης», λέει.

Ο 25χρονος είναι φρέσκος στη δουλειά. Σε λιγότερο από ένα χρόνο λέει ότι έχει στείλει στην Ελλάδα περίπου 500 ανθρώπους παίρνοντας προμήθεια που ξεπερνάει τα 50.000 δολάρια. Το μεγαλύτερο μερίδιο από τα ποσά που πληρώνουν οι μετανάστες καταλήγει στον επικεφαλής του κυκλώματος, ενώ μέρος των χρημάτων χρησιμοποιείται για την αγορά της βάρκας και της μηχανής.

«Με βρίσκουν από το τηλέφωνο», λέει ο 25χρονος. «Με συστήνει ο ένας στον άλλο. Η υπηρεσία που προσφέρουμε είναι η πιο ακριβή στην αγορά. Φέρνουμε εννιάμετρη βάρκα ιταλική με ιαπωνικό κινητήρα και τα καλύτερα σωσίβια. Βάζουμε 40 ανθρώπους μέσα. Και το νησί είναι 20 λεπτά μακριά από το σημείο. Με 1.000 δολάρια είσαι απέναντι».

Και στο ξενοδοχείο!
Αυτή την τιμή κλήθηκε να πληρώσει και η 32χρονη Μούνα Ιμπραχίμ, πρόσφυγας από τη Συρία. Εδώ και έξι ημέρες βρίσκεται στη Σμύρνη μαζί με το σύζυγό τους και τα τρία παιδιά τους ηλικίας πέντε, έξι και επτά ετών. Μοιράζονται ένα δωμάτιο με δύο κρεβάτια σε φτηνό ξενοδοχείο του Μπασμανέ. Πληρώνουν 15 λίρες (πέντε ευρώ) τη νύχτα ανά άτομο.

λα τα δωμάτια είναι γεμάτα με πρόσφυγες και μετανάστες. Το ξενοδοχείο, όπως τα περισσότερα στα γύρω στενά, είναι βρώμικο με κοινόχρηστες τουαλέτες. Ο ιδιοκτήτης προσπάθησε να εκμεταλλευτεί και την τελευταία σπιθαμή τοποθετώντας κόσμο ακόμη και στο δώμα.

Εκεί, αντί για πόρτα οι μετανάστες έχουν κρεμάσει από το ταβάνι ένα χαλί. Επειδή υπήρχε μεγάλη ζήτηση τελευταία κάποιοι ξενοδόχοι της περιοχής αύξησαν την τιμή των καταλυμάτων τους στις 20 λίρες.