Η Λέσβος, οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της και φυσικά στο σύνολό της η τοπική οικονομία, πληρώνουν πανάκριβα απ’ το βράδυ της Τρίτης, για ακόμη μια φορά δυστυχώς, την ανεπάρκεια όσων είχαν την ευθύνη και δεν έδωσαν έως σήμερα στο νησί ένα σύγχρονο εργοστάσιο για την ενεργειακή κάλυψή του. Όταν λοιπόν ένας πεπαλαιωμένος εξοπλισμός, στο μεγαλύτερο μέρος του αποσβησμένος απ’ τη δεκαετία τού ’80, βρίσκεται αντιμέτωπος με ειδικές συνθήκες (όπως ο καύσωνας και η άπνοια που προκαλούν αιχμή της ζήτησης σε μηδέν παραγωγή αιολικής ενέργειας), αλλά και με διαδοχικές τυχαίες βλάβες, τότε ένας ολόκληρος τόπος βρίσκεται στο έλεος της ΔΕΗ και εξωθείται σε απόγνωση.

Αδύναμοι να κάνουν κάτι άλλο, οι τοπικοί φορείς αντιδρούν με αγωγές και ασφαλιστικά μέτρα κατά της Επιχείρησης. Την ίδια ώρα, εκτός των ζημιών, της ταλαιπωρίας και των γενικότερων προβλημάτων που δημιουργούν οι απανωτές διακοπές στην καθημερινότητα ντόπιων και τουριστών, μεγεθύνεται η διάσταση των ζητημάτων υγείας που αντιμετωπίζουν διάφορες κατηγορίες του πληθυσμού. Είναι χαρακτηριστικό πως οι πάσχοντες από άπνοια, όταν δεν έχει ρεύμα υποβάλλονται σε αναγκαστική αϋπνία, γιατί δεν ξέρουν αν θα ξαναξυπνήσουν στην περίπτωση που κοιμηθούν.

Από ένα βραχυκύκλωμα
Λίγο πριν τις 11 το βράδυ της Τρίτης, από ένα βραχυκύκλωμα, που πιθανολογείται ότι ήταν στην κεντρική γραμμή ηλεκτροδότησης της Μυτιλήνης, ξεκίνησε ένα μπαράζ τυχαίων, αλλά και αλληλένδετων στη συνέχεια βλαβών, που στην καλύτερη περίπτωση υπάρχει η πρόβλεψη να αντιμετωπιστούν στο σύνολό τους έως σήμερα το βράδυ.

Τις πρώτες μη αναμενόμενες βλάβες και εν συνεχεία τα πολλά βραχυκυκλώματα ακολούθησαν προβλήματα σε μετασχηματιστές που «έσκασαν», αλλά και σε παλιές μικρές και μεγάλες μηχανές του εργοστασίου, οι οποίες έσβησαν και δεν έπαιρναν μπρος. Απ’ τα βραχυκυκλώματα, μέρος της γραμμής της Μυτιλήνης - όπως μας ειπώθηκε - «καρβούνιασε», μεσολάβησαν και προβλήματα στο δίκτυο διανομής απ’ την υγρασία και πολύ γρήγορα ήρθε το μπλακ-άουτ σε όλο το νησί.

«Όλα αυτά που συνέβησαν ήταν μη διαχειρίσιμα και θεωρώ πως δε θα μπορέσουμε να αποκαταστήσουμε τις ζημιές στο σύνολό τους έως το βράδυ της Πέμπτης, οπότε και θα συνεχίζονται οι διακοπές της ηλεκτροδότησης», ήταν το σχόλιο που έκανε ο διευθυντής του εργοστασίου, Αντώνης Κατσάνης, χθες το μεσημέρι, δηλώνοντας πως λόγω του φόρτου δουλειάς που εξακολουθούσε να έχει απ’ την ώρα που σημειώθηκε η πρώτη βλάβη, δεν προλάβαινε να μας δώσει λεπτομερείς εξηγήσεις τεχνικής φύσης για το είδος και το μέγεθος των ζημιών. Προσέθεσε, όμως, ότι αναμένονται και κάποια ανταλλακτικά για να διορθωθούν οι βλάβες, ενώ παραδέχτηκε ότι μεγάλο μέρος των προβλημάτων εδράζεται στην παλαιότητα του εξοπλισμού.

Μεγάλη ζήτηση
Βέβαια, όπως εξήγησαν άλλα στελέχη τής ΔΕΗ, ήταν και οι συγκυρίες τέτοιες που ενέτειναν τα προβλήματα. Για παράδειγμα, λόγω της επικρατούσας άπνοιας στο σύστημα ηλεκτροδότησης του νησιού, δε συμμετείχαν οι ανεμογεννήτριες που του δίνουν συνολικά 11 μεγαβάτ, ενώ την ίδια ώρα, εξ αιτίας της αποπνικτικής λόγω και των υψηλών ποσοστών υγρασίας ζέστης, λειτουργούσαν αμέτρητα κλιματιστικά. Μάλιστα, σύμφωνα με τα ίδια στελέχη, την Τρίτη καταγράφηκε η μεγαλύτερη ζήτηση ισχύος στο νησί, αναγκάζοντας τις μηχανές του Αυτόνομου Σταθμού Παραγωγής της Μυτιλήνης (δεδομένου και του ελλείμματος της αιολικής ενέργειας) να δουλεύουν στο φουλ για να καλύψουν τις ανάγκες.

Διακοπές παντού
Το μπλακ-άουτ αντιμετωπίστηκε τα ξημερώματα της Τετάρτης κι έτσι λίγο μετά τις 4, ξεκίνησε η ηλεκτροδότηση κάποιων περιοχών. Όλη την υπόλοιπη όμως μέρα χθες, τόσο η πόλη της Μυτιλήνης και οι πέριξ περιοχές, όσο και τα περισσότερα χωριά του νησιού, αντιμετώπισαν μικρής και μεγαλύτερης διάρκειας διακοπές, οι οποίες θα συνεχιστούν, ενδεχομένως σε μικρότερη ένταση λόγω της σταδιακής αποκατάστασης προβλημάτων, και σήμερα.

Τα προβλήματα αυτά, ανάλογα εκείνων που βίωσε το νησί τον Ιούνιο του 2007, με τις πολυήμερες διακοπές εξ αιτίας της αδυναμίας να καλυφθεί η ζήτηση, επαναφέρουν στο προσκήνιο την επιτακτική ανάγκη, ανεξάρτητα απ’ τις όποιες μακροπρόθεσμες λύσεις δρομολογήθηκαν ή θα δρομολογηθούν για το ενεργειακό, να υπάρξουν και άμεσα μέτρα, που θα στοχεύσουν στον εκσυγχρονισμό του υφιστάμενου εργοστασίου. Η τοπική κοινωνία οφείλει να ζυγίσει αν την συμφέρει να πέφτει, ακόμη και με συχνότητα πενταετίας, στο έλεος μιας απαξιωμένης εγκατάστασης, προσδοκώντας μια το εργοστάσιο στη Σαρακήνα (που «μπλόκαρε» λόγω κρίσης), μια τη διασύνδεση με το ηπειρωτικό σύστημα (επένδυση Ρόκα), ή να επιτρέψει έστω και κάποια ημίμετρα εκσυγχρονισμού της υφιστάμενης μονάδας. Το αίτημα, για παράδειγμα, τοποθέτησης μιας καινούργιας μηχανής 20 μεγαβάτ, που εκκρεμεί εδώ και χρόνια και που προσκρούει στις αντιρρήσεις των τοπικών φορέων, εξυπηρετεί απόλυτα τη ΔΕΗ, που δεν επενδύει ούτε ένα ευρώ για την ενίσχυση του μοναδικού Σταθμού ενός εκ των μεγαλυτέρων νησιών της χώρας. Χρόνια τώρα, αφού έχει το άλλοθι πως δεν την αφήνουν.

Κρίσιμες ώρες για πάσχοντες
Αϋπνία για την άπνοια

Μια ιδιαίτερη διάσταση των προβλημάτων που δημιουργούν οι μεγάλης διάρκειας διακοπές αφορά στους πάσχοντες, οι οποίοι εξαρτούν άμεσα τη ζωή τους από την υποστήριξη ηλεκτρικών ή ηλεκτρονικών μέσων, ό,τι συσκευών δηλαδή χρησιμοποιούν ρεύμα. Αυτών των ασθενών η ζωή κρέμεται κυριολεκτικά από μια κλωστή, αφού μια μεγάλη διακοπή ρεύματος μπορεί να αποβεί μοιραία.
 
Όπως μας έλεγε ο φαρμακοποιός Παντελής Πατερέλλης, που διαθέτει τέτοιες συσκευές, δυο είναι οι βασικές κατηγορίες αρρώστων, εκείνοι που χρειάζονται οξυγόνο και εκείνοι που έχουν άπνοια.

Για την πρώτη κατηγορία, αυτούς που χρησιμοποιούν συμπυκνωτές οξυγόνου, υπάρχει λύση, γιατί όταν κόβεται το ρεύμα μπορούν να χρησιμοποιούν φιάλη οξυγόνου. Βέβαια, υπάρχουν προβλήματα και σε βαριές περιπτώσεις χρειάζεται να μεταφερθεί ο ασθενής απ’ το σπίτι του στο Νοσοκομείο, όμως για την πλειοψηφία των περιπτώσεων ενδείκνυται η προσωρινή λύση της φιάλης.

Το ανυπέρβλητο εμπόδιο της διακοπής ρεύματος αφορά κατά κύριο λόγο τους πάσχοντες από άπνοια, συνήθως πολύ παχύσαρκα άτομα, για τα οποία διατίθεται συσκευή που ρυθμίζει τη συχνότητα της αναπνοής τους όταν κοιμούνται και λειτουργεί με ρεύμα. Αυτοί οι πάσχοντες το προχθεσινό βράδυ παρέμειναν σε αναγκαστική αϋπνία, γιατί χωρίς ρεύμα δε ριψοκινδύνευαν, όπως τόνισε ο κ. Πατερέλλης, να κοιμηθούν δίχως την υποστήριξη της συσκευής.


Δικαίωση για τις ζημιές διεκδικούν οι επαγγελματίες
Δυσφήμηση πάνω απ’ όλα

Η επόμενη μέρα τού μπλακ-άουτ βρήκε τους εκπροσώπους των επαγγελματιών που θίγονται άμεσα απ’ τις διακοπές του ρεύματος, να μετρούν τις πληγές τους και ταυτόχρονα να σχεδιάζουν με ποιον τρόπο θα αντιδράσουν.

«Αυτό που συμβαίνει, είναι πρωτόγνωρο και καλούμε τα μέλη μας με την καθοδήγηση νομικών σε μαζική αγωγή κατά της ΔΕΗ, για να προστατεύσουμε τα συμφέροντά μας και για να υπάρξει και κάποιο αποτέλεσμα, γιατί με τις μεμονωμένες προσφυγές δε βγαίνει άκρη», ανέφερε ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου, Θράσος Καλογρίδης, τονίζοντας πως θα κινηθεί απ’ την πλευρά του φορέα σχετική πρωτοβουλία, με δικηγόρο που θα κληθεί να ενημερώσει τι δυνατότητες αγωγής υπάρχουν.

Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου ως μεγάλους ζημιωμένους των διακοπών ρεύματος χαρακτήρισε τα καταστήματα εστίασης και τροφίμων, που αναγκάζονται να πετάξουν προϊόντα, αλλά και τα λογιστικά γραφεία, λόγω της συγκυρίας (τέλος της περιόδου υποβολής των φορολογικών δηλώσεων και του Φ.Π.Α.), λέγοντας πως τέτοιες μέρες είναι πολύ δύσκολο για τους λογιστές να μην μπορούν να δουλέψουν στους υπολογιστές τους ή να μπουν στο Taxisnet.gr/.

Ασφαλιστικά μέτρα
«Έχουμε βαρεθεί σε τούτο τον τόπο να πληρώνουμε για τα πάντα και να μην απολαμβάνουμε τίποτε. Το αντίθετο, να μπαίνουμε σε διαρκή ταλαιπωρία, και εμείς, και οι επισκέπτες μας», ανέφερε ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Λέσβου, Περικλής Αντωνίου, υπογραμμίζοντας ότι η μεγαλύτερη επίπτωση των διακοπών στην ηλεκτροδότηση αφορά στη δυσφήμηση του νησιού.

Παρ’ ότι, όπως επεσήμανε, κάποια ξενοδοχεία έχουν προμηθευτεί γεννήτριες, οι διακοπές δυσφημούν τις μονάδες, τον προορισμό, τη χώρα και μάλιστα χθες, όπως συμπλήρωσε, κάποιοι τουρίστες όταν έβλεπαν να παίρνουν μπροστά οι γεννήτριες, ρωτούσαν με ανησυχία αν έχουμε πόλεμο, γιατί στις χώρες τους μόνο σε καιρό πολέμου ή σε σοβαρές θεομηνίες κόβεται το ρεύμα.

«Οφείλουν να δώσουν στη ΔΕΗ της Μυτιλήνης, γιατί είναι η μόνη που δεν ευθύνεται, προσωπικό, μηχανήματα, μέσα, για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις ανάγκες του νησιού», σημείωσε ο κ. Αντωνίου, θυμίζοντας πως το συγκεκριμένο θέμα είχε τεθεί στο νυν πρωθυπουργό, Αντώνη Σαμαρά, κατά την επίσκεψή του στη Λέσβο.

«Εμείς θα προσφύγουμε με την κατάθεση ασφαλιστικών μέτρων και κατά φυσικών προσώπων, ζητώντας δικαίωση των επαγγελματιών», ανέφερε ο κ. Αντωνίου, ο οποίος είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον υπεύθυνο της ΡΑΕ για τα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, Νίκο Μπουλαξή, θέτοντάς του το ζήτημα του εκσυγχρονισμού του υφιστάμενου εργοστασίου τής ΔΕΗ.

«Πού να μην ήταν υπό έλεγχο»
Τη διάσταση των ζημιών που προκαλούν οι αυξομειώσεις της τάσης και οι διακοπές, όταν δηλαδή το ρεύμα έρχεται μετά τη διακοπή στα σπιτικά και στις επιχειρήσεις, έθεσε ο αντιπρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Μυτιλήνης, Παναγιώτης Παπαρίσβας. Ο ίδιος συμπλήρωσε ότι πολύ πρόσφατα, σε διαμαρτυρία του εμπορικού κόσμου για τις μικροδιακοπές στην ηλεκτροδότηση, πήρε ο Σύλλογος την απάντηση ότι όλα είναι υπό έλεγχο και δεν υπάρχει ζήτημα στην εξυπηρέτηση των καταναλωτών. «Πού να μην ήταν υπό έλεγχο η κατάσταση», σημείωσε ο κ. Παπαρίσβας, εντοπίζοντας τα μεγαλύτερα προβλήματα που δημιουργούνται απ’ την αστάθεια στην ηλεκτροδότηση, σε ευαίσθητες ηλεκτρονικές και ηλεκτρικές συσκευές, όπως κομπιούτερ, κλιματιστικά, ψυγεία, τηλεοράσεις, και μεταφέροντας την οργή πολλών πελατών του, αλλά και συναδέλφων του εμπόρων, για την τριτοκοσμική κατάσταση που έχει δημιουργηθεί.