Αντίο σε έναν άνθρωπο του «έντυπου» πολιτισμού

Έφυγε από τη ζωή, το περασμένο Σάββατο, πλήρης ημερών, σε ηλικία 87 ετών, ο Μυτιληνιός δημοσιογράφος και επί πολλά χρόνια κριτικός του κινηματογράφου, του θεάτρου και των εικαστικών τεχνών, Φρίξος Ηλιάδης.
Γεννημένος το 1923 στη Μυτιλήνη, δημοσίευσε τα πρώτα του λογοτεχνικά κείμενα από τα εφηβικά του ήδη χρόνια, σε διάφορες εφημερίδες και περιοδικά της Αθήνας και της επαρχίας, ενώ στα 15 του, είχε ήδη εκδώσει το πρώτο του βιβλίο. Η δημοσιογραφική του πορεία ξεκίνησε από την εφημερίδα «Αθλητικός Τύπος» του Γ. Ζαμαρία, ενώ ακολούθησαν συνεργασίες με τις εφημερίδες: «Καθημερινή», «Προοδευτικός Φιλελεύθερος», «Απογευματινή», «Ελεύθερος Κόσμος», «Ακρόπολις», καθώς και περιοδικά ποικίλης ύλης, τον «ΑΝΤΕΝΝΑ 97,1» και το Β΄ Πρόγραμμα του ΕΙΡ.
Ο Φρίξος Ηλιάδης κινήθηκε στον ευρύτερο χώρο του καλλιτεχνικού ρεπορτάζ και εκτός από την κάλυψη της καθημερινής ειδησεογραφίας, έγραψε έρευνες και άρθρα για τα σύγχρονα πολιτιστικά θέματα, σε ελληνικό και παγκόσμιο επίπεδο.
Εργάστηκε επί σειρά ετών ως κριτικός κινηματογράφου, θεάτρου και εικαστικών τεχνών, ενώ έγραψε και δημοσίευσε ποιήματα, πεζογραφήματα, κριτικά σημειώματα και αισθητικά δοκίμια. Έγραφε στον «Ελεύθερο Κόσμο» με το ψευδώνυμο «Σοφιστής», καθώς και στην «Ακρόπολις» το «Μικρό Χρονογράφημα» και είχε στην κατοχή του, ένα τεράστιο αρχείο ιδιογράφων, φωτογραφιών, κλπ., όντας αφιερωμένος στην καταγραφή του πολιτιστικού χρονικού της Ελλάδας. Η πρώτη του ιστοριογραφική απόπειρα, ήταν το «Ελληνικός Κινηματογράφος 1906 - 1960» (1960), ενώ έχει γράψει επίσης τις μονογραφίες «Μαρίκα Κοτοπούλου», «Ο Τσαρούχης μου είπε», «Δημήτρης Χορν» και «Έλλη Λαμπέτη».

Κινηματογράφος και θέατρο
Πέρα από την αρθρογραφία, ωστόσο, ασχολήθηκε συστηματικά και με τον κινηματογράφο ως σεναριογράφος, σκηνοθέτης και μεταφραστής, ενώ έγραψε και σκηνοθέτησε αρκετές ταινίες «Νεκρή Πολιτεία» (1951), Το οργανάκι του Αττίκ» (1955), «Μπάρμπα-Γιάννης ο Κανατάς» (1957), «Μέλπω» (1958), «Το κορίτσι της φτωχογειτονιάς» (1957), «Πλούσιοι χωρίς λεφτά!...» (1960), «Παλικαράκια της παντρειάς» (1963), κ.ά.). Η ταινία του «Νεκρή Πολιτεία», μάλιστα, ήταν από τις πρώτες επίσημες συμμετοχές της Ελλάδας στο Φεστιβάλ των Καννών, κάνοντας διάσημη και διεθνή σταρ την Ειρήνη Παππά.
Το 2009 βραβεύτηκε από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ως ένας από τους ανθρώπους που το παρακολούθησαν σταθερά ήδη από το ξεκίνημά του, λέγοντας μάλιστα κατά την παραλαβή του βραβείου του: «Θυμάμαι έναν λόγιο, που κάποτε τον είχαν τιμήσει για τα 50 χρόνια της προσφοράς του κι εκείνος είχε πει: “Δώστε μου πίσω τα 50 χρόνια και πάρτε μου τη δόξα!”».
Στο θέατρο, η παρουσία του, ταυτίστηκε με μεταφράσεις που παρουσιάστηκαν από θιάσους γνωστών πρωταγωνιστών, με έργα των Φεϊντό, Τέιλορ, Σίμον και Πιραντέλο, ενώ μαζί με τον Αιμίλιο Χουρμούζιο, τον Αλέξη Σολωμό, το Μάνο Χατζηδάκι και την Άννα Φόνσου, υπήρξε συνιδρυτής της θεατρικής σκηνής «Προσκήνιο».
Υπήρξε, επίσης, διευθυντής στα περιοδικά «Ποιητική Τέχνη», «Γράμματα» και «Ελληνικό Θέατρο» (έκδοση του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών), ενώ είχε διευθύνει τα θέατρα «Κοτοπούλη - Ρεξ» (θίασος Ντίνου Ηλιόπουλου), «Διονύσια» (θίασος Έλλης Λαμπέτη), «Λεωφορείο ο Πόθος» και «Βεάκη» («Προσκήνιο», Αλέξης Σολωμός).
Η κηδεία του επρόκειτο να πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα, στο Κοιμητήριο του Ζωγράφου.



Από την ταινία του Φρίξου Ηλιάδη «Μέλπω» (1958)

Οι μονογραφίες του Φρίξου Ηλιάδη για την Έλλη Λαμπέτη, τη Μαρίκα Κοτοπούλη και το Δημήτρη Χορν




Κριτική θεάτρου του Φρίξου Ηλιάδη στην εφημερίδα «Ακρόπολις» (5 Μαΐου 1987)