Η «Ανταρσία στο Αιγαίο» με τον εκπρόσωπό της Παυλή Στρατή συμμετείχε στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου (Π.Σ.) της 24ης Οκτωβρίου 2016. Αρχικά το Π.Σ. συζήτησε ζητήματα, που απασχολούν τους αγροτοκτηνοτρόφους της Λέσβου. Ακολουθούν οι τοποθετήσεις μας.

Για την δακοκτονία

Η συζήτηση για την δακοκτονία γίνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε κάθε πλευρά να παρουσιάσει την ορθότητα των απόψεων της και στο τέλος να μην αλλάξει τίποτα επί της ουσίας. Ας πούμε μερικές αλήθειες. Από την στιγμή που η υλοποίηση της δακοκτονίας ανατέθηκε σε ιδιώτες εργολάβους και οι Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας διατήρησαν μόνο την εποπτεία, έπαψε να γίνεται ουσιαστική δακοκτονία. Όχι πως πριν δεν υπήρχαν σκάνδαλα και ρουσφετολογικές προσλήψεις, αλλά γίνονταν λίγο καλύτερη δουλειά. Με τον τρόπο που γίνεται ο διαγωνισμός δεν είναι δυνατόν να καλυφτούν οι πραγματικές ανάγκες. Κάθε χρόνο ανεξάρτητα της καρποφορίας, των κλιματολογικών συνθηκών και των επιπέδων δακοπροσβολής, προσλαμβάνεται ο ίδιος αριθμός εργαζομένων (800 άτομα έναντι 2.000 ατόμων στο παρελθόν), γίνεται ο ίδιος αριθμός ψεκασμών (5 ψεκασμοί σε 28 ημέρες ψεκασμών κατά ανώτατο όριο) και δαπανάται το ίδιο μειωμένο κονδύλι. Ο μειωμένος προϋπολογισμός για την δακοκτονία,  η μεγάλη έλλειψη γεωπόνων και προσωπικού στη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας επιδεινώνουν την κατάσταση. Όπως είναι φυσικό, τα συνεργεία δεν μπορούν να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες. Για να μη διαταραχθεί τίποτα στις υπάρχουσες ισορροπίες, η δακοκτονία συνεχίζει να γίνεται με τον τρόπο που γινόταν πριν ένα αιώνα, με ψεκαστήρες πλάτης. Και κατά σύμπτωση η δακοκτονία υλοποιείται από την ίδια επιχείρηση. Ο εργολάβος δεν ενδιαφέρεται να εκσυγχρονίσει τον εξοπλισμό του, οι 800 προσλήψεις  ψεκαστών εξασφαλίζουν την δυνατότητα για μικρορουσφέτια σε όλους τους εμπλεκόμενους. Τα συνεργεία είναι πρακτικά αδύνατο να ελεγχθούν αν εκτέλεσαν συγκεκριμένο έργο και η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας στο τέλος απλώς πιστοποιεί, πως όλα έγιναν σύμφωνα με την προκήρυξη. Για τις αστοχίες ρίχνει τις ευθύνες επί δικαίων και αδίκων: στον καιρό, τους μύκητες και στους παραγωγούς που τάχα δεν ενδιαφέρονται για τον ελαιώνα τους. Τέλος τα ημερομίσθια πείνας των εργατών πληρώνονται, όταν και όποτε πληρωθεί ο εργολάβος, λες και εργάτες και εργοδότης είναι συνέταιροι και θα μοιραστούν στο τέλος και τα κέρδη του εργολάβου.

Η κατάσταση μπορεί να αλλάξει μόνο από αυτούς που έχουν συμφέρον να αλλάξει. Από τους φτωχομεσαίους αγρότες, που ο ελαιώνας τους δεν ψεκάζεται σωστά και όταν χρειάζεται και από τους εργάτες και τους γεωπόνους που θέλουν να εργάζονται και να πληρώνονται με ημερομίσθια αξιοπρεπή και στην ώρα τους. Αυτό μπορεί να γίνει με την ανάληψη της υλοποίησης της δακοκτονίας από τις Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και όχι από εργολάβους. Όμως αν  αυτό σκοντάφτει στις επιλογές κυβέρνησης και Ε.Ε., μπορεί η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου (ΠΒΑ) να κάνει κάποια ουσιαστικά βήματα από σήμερα. Αρχικά να αλλάξει το περιεχόμενο της προκήρυξης του διαγωνισμού, ώστε να καλύπτει τις πραγματικές και διαφορετικές ανάγκες που προκύπτουν κάθε χρόνο. Να επιβάλει τον εκσυγχρονισμό των μεθόδων ψεκασμού με ψεκαστικά μηχανήματα στις πεδινές περιοχές, ψεκαστικά drones σε δύσβατες περιοχές και περιορισμό των ψεκαστήρων πλάτης, όπου δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Να προσλάβει επαρκή αριθμό γεωπόνων για τον καλύτερο έλεγχο της δακοπροσβολής και των συνεργείων δακοκτονίας και να εφαρμόσει απλές μεθόδους ελέγχου της αρτιότητας των ψεκασμών (π.χ. να προστεθεί φυτικό χρώμα στο διάλυμα ψεκασμού). Η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας σε συνεργασία με τους Αγροτικούς Συλλόγους, τους Συνεταιρισμούς και τους παραγωγούς, να αναλάβει το ουσιαστικό έργο σχεδιασμού και παρακολούθησης των ψεκασμών, ώστε να γίνονται εκεί που χρειάζεται. O εργολάβος να αποζημιώνεται με βάση το πραγματικό παραγόμενο έργο. Για το σκοπό αυτό χρειάζονται προσλήψεις μόνιμων γεωπόνων φυτοπαθολόγων, που εκτός των άλλων αντικειμένων θα απασχολούνται και με την δακοκτονία.

Για τον κτηνίατρο εκτροφής

Ο κτηνίατρος εκτροφής θεσμοθετήθηκε στα πλαίσια σχεδιασμού κυβερνήσεων και Ε.Ε. (ν. 4235/2014), με το επιχείρημα ότι είναι απαραίτητος για να εξυγιανθεί το ζωικό κεφάλαιο: για να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά οι επιζωοτίες και να προβλεφθούν νοσήματα και ασθένειες που ακόμη κι αν δεν σκοτώνουν τα κοπάδια οδηγούν σε μεγάλη μείωση την παραγωγή (π.χ. ψευδοπνευμονία, λοιμώδης αγαλαξία κλπ). Και σε αυτό το επίπεδο, είναι πρακτικά αδύνατο να λειτουργήσει ο θεσμός από την στιγμή που δεν έχει τεθεί όριο, στο πόσα κοπάδια μπορεί να έχει στην επίβλεψη του ένας κτηνίατρος. Υπάρχουν κτηνίατροι εκτροφής που έχουν στην επίβλεψη τους  εκατοντάδες ως και 3.000 κοπάδια. Πρακτικά οι συγκεκριμένοι κτηνίατροι απλώς εκδίδουν βεβαιώσεις για την σφαγή ζώων και συμπληρώνουν τα μητρώα αιγοπροβάτων. Εδώ και δεκαετίες κυβερνήσεις και Ε.Ε. έχουν φροντίσει να μην γίνονται προσλήψεις κτηνιάτρων στο δημόσιο, με αποτέλεσμα οι κτηνιατρικές υπηρεσίες της χώρας να έχουν πολύ μεγάλα κενά. Έτσι ο «θεσμός» του κτηνιάτρου εκτροφής έρχεται να ιδιωτικοποιήσει μια κρατική υπηρεσία. Να την καταστήσει εμπόρευμα και είδος συναλλαγής μεταξύ κτηνιάτρων – κτηνοτρόφων – πολυεθνικών. Επιπλέον η σύγχυση που επικρατεί στο ζήτημα της αμοιβής του κτηνιάτρου εκτροφής για τις υπηρεσίες του, έχει ως συνέπεια οι κτηνοτρόφοι να επιβαρύνονται με επιπλέον κόστος και  να γονατίζουν οικονομικά οι φτωχομεσαίοι κτηνοτρόφοι. Σήμερα υπάρχει η δυνατότητα οι κτηνίατροι εκτροφής να πληρώνονται από κοινοτικό πρόγραμμα, με την προσκόμιση της σύμβασης στην Διεύθυνση Κτηνιατρικής. Ωστόσο μέχρι σήμερα δεν έχει βγει καμία σχετική ανακοίνωση από την υπηρεσία. Γνωρίζουμε ότι στο μέλλον το πρόγραμμα θα καταργηθεί και οι κτηνοτρόφοι θα υποχρεώνονται να πληρώσουν από την τσέπη τους, όλο το κόστος του κτηνιάτρου εκτροφής.

Ο κτηνίατρος εκτροφής είναι ένας «θεσμός» που φέρνει τα προϊόντα των μεγάλων πολυεθνικών του κλάδου (Μπασφ, Μπάγερ, Σιτζέντα κλπ.) μέσα στην στάνη του κάθε κτηνοτρόφου. Είναι ο πλασιέ που θα επιβάλει την χρήση συγκεκριμένων μεθόδων παραγωγής και θα  κατευθύνει τον κτηνοτρόφο στην αγορά κτηνοτροφικών εφοδίων και φαρμάκων από συγκεκριμένες πολυεθνικές. Πρόσφατα (Υ.Α. 1506/59229 και Υ.Α. 1677/65137) η καταπολέμηση των ζωονόσων έφυγε από τις αρμοδιότητες των δημόσιων κτηνιατρικών υπηρεσιών και πέρασε στην αρμοδιότητα των ιδιωτών κτηνιάτρων. 

Ως Ανταρσία στο Αιγαίο εκφράζουμε την αντίθεση μας σε αυτό τον «θεσμό» και τον καταγγέλλουμε. Διεκδικούμε να γίνουν μαζικές προσλήψεις κτηνιάτρων στο δημόσιο τομέα και να στελεχωθούν οι Διευθύνσεις Κτηνιατρικής των Περιφερειών. Να στελεχωθούν τα κατά τόπους κτηνιατρικά γραφεία και να συσταθούν νέα όπου υπάρχει ανάγκη. Οι κτηνίατροι που θα στελεχώσουν τις παραπάνω υπηρεσίες να έχουν την ευθύνη επίβλεψης των κοπαδιών για τα ακόλουθα θέματα: τον σχεδιασμό του σιτηρεσίου, την εφαρμογή κανόνων υγιεινής των κοπαδιών, κανόνων ευζωΐας των ζώων, προληπτικών μέτρων για ζωονόσους, την επιστημονική στήριξη κτηνοτρόφων για γενετική βελτίωση των κοπαδιών, για αύξηση της παραγωγής γάλακτος και κρέατος. Προτείνουμε εκπόνηση εθνικού σχεδιασμού και περιφερειακών σχεδίων για την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας, που θα εφαρμόζουν κτηνίατροι και κτηνοτρόφοι. Τα σχέδια αυτά θα αποτελούν τμήμα του κεντρικού σχεδιασμού της χώρας για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, με στόχο την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών και την προστασία του περιβάλλοντος. Έτσι τόσο τα περιφερειακά όσο και το κεντρικό κτηνοτροφικό σχέδιο ανάπτυξης, θα εκπονούνται λαμβάνοντας υπόψη την βοσκοϊκανότητα κάθε περιοχής και τις δυνατότητες αξιοποίησης της εγχώριας παραγωγής ζωοτροφών. Όλα αυτά μπορούν να προχωρήσουν, μόνο σε σύγκρουση και ρήξη με την πολιτική των κυβερνήσεων, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του κεφαλαίου.

Για το κλείσιμο του σφαγείου Μανταμάδου

Μετά από έλεγχο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης στο σφαγείο του Μανταμάδου, διαπιστώθηκαν παραβάσεις αστυκτηνιατρικού και περιβαλλοντικού χαρακτήρα. Στην ίδια περίπου κατάσταση βρίσκονται και τα άλλα δύο δημοτικά σφαγεία (Σκαλοχωρίου και Σκοπέλου). Ευθύνες για την κατάσταση έχει ο Δήμος Λέσβου και η αναπτυξιακή του εταιρεία (ΑΔΕΛ), που δεν έλαβε τα απαραίτητα μέτρα για την σύννομη λειτουργία των σφαγείων. Λίγο πριν γίνει ο έλεγχος στο σφαγείο η ΑΔΕΛ είχε αποφασίσει να προχωρήσει στην ενοικίαση του, σε χονδρέμπορο κρέατος. Το κλείσιμο του σφαγείου Μανταμάδου την συγκεκριμένη χρονική στιγμή εξυπηρετεί τα επιχειρηματικά συμφέροντα των εμπόρων κρέατος εντός και εκτός της Λέσβου. Ο Δεκέμβριος είναι ο μήνας που στην Λέσβο καταγράφεται η μεγαλύτερη παραγωγή αρνίσιου κρέατος. Οι κτηνοτρόφοι αποκόπτουν τα αρνιά από τις μάνες τους και τα οδηγούν στα σφαγεία για να ξεκινήσει η παραγωγή γάλακτος. Το κλείσιμο του σφαγείου ενάμιση μήνα πριν το Δεκέμβρη θα οδηγήσει σε ανακατανομή των ποσοστών της αγοράς που ελέγχει κάθε χονδρέμπορος, σε πτώση των τιμών παραγωγού και αύξηση των κερδών των μεγαλεμπόρων.

Ως Ανταρσία στο Αιγαίο ζητάμε να μην κλείσει το σφαγείο του Μανταμάδου, πριν τις 10 Ιανουαρίου, ώστε να γίνει κανονικά το εμπόριο των αρνιών και των κατσικιών του νησιού. Μέχρι τότε η ΑΔΕΛ να κάνει την αναγκαία προεργασία, για την σύννομη λειτουργία του σφαγείου, αξιοποιώντας τα κεφάλαια της αύξησης κεφαλαίου του 2014. Μετά τις 10 Ιανουαρίου, να προχωρήσουν οι εργασίες εκσυχρονισμού ώστε να ολοκληρωθούν πριν το Πάσχα και το σφαγείο να λειτουργήσει, πάλι κανονικά. Παράλληλα να προχωρήσει ο εκσυγχρονισμός του σφαγείου Σκαλοχωρίου. Κανένα δημοτικό σφαγείο να μην περάσει στα χέρια ιδιώτη χονδρεμπόρου κρέατος. Η ΑΔΕΛ να προχωρήσει στην απόκτηση ενός ή δύο κινητών σφαγείων για να εξυπηρετούνται οι μικροί κρεοπώλες και κτηνοτρόφοι του νησιού καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου. Η απόκτηση τους και η λειτουργία τους να γίνει από κοινού με τους κτηνοτροφικούς συνεταιρισμούς του νησιού. Στην κατεύθυνση αυτή μπορούν να αξιοποιηθούν τα χρηματοδοτικά προγράμματα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Τέλος να προχωρήσει η κατασκευή ενός νέου σύγχρονου σφαγείου που να καλύπτει τις ανάγκες όλου του νησιού, να έχει χαμηλό κόστος λειτουργίας και να λειτουργεί παράλληλα με τα υπάρχοντα ιδιωτικά σφαγεία, παρεμβαίνοντας έτσι στην συγκράτηση των τιμών του παραγωγού. Το σφαγείο αυτό να αντικαταστήσει τα σφαγεία Μανταμάδου και Σκαλοχωρίου.

Στηρίξαμε την ομόφωνη υπερψήφιση του ψηφίσματος που κατέθεσαν οι εκπρόσωποι της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Λέσβου.