Επειδή τον τελευταίο καιρό μάς έχει τεθεί, εκ του πονηρού κατά την άποψή μου, ένα ψευτοδίλημμα περί «εμπειρίας» στην τοπική αυτοδιοίκηση που δήθεν αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη, καλό θα ήταν να αποσαφηνίσουμε κάποιες έννοιες και ορισμούς ούτως ώστε ο στρουθοκαμηλισμός όλων μας να μετατραπεί επιτέλους σε ρεαλιστική αντιμετώπιση της πραγματικότητας προς αποφυγή δυσάρεστων καταστάσεων στο εγγύς μέλλον.
Είναι γεγονός ότι η πιο διαδεδομένη λέξη στα χείλη των αυτοδιοικητικών είναι η «ανάπτυξη». Το τι εννοεί ο καθένας, φυσικά, αφήνεται στη φαντασία όλων μας, καθότι καμμία επιστήμη μέχρι σήμερα δεν έχει δώσει συγκεκριμένο ορισμό για την έννοια της ανάπτυξης. Παρ’ όλα αυτά, όντας νεαρός στην ηλικία και ευκολόπιστος, θα δεχτώ ότι όλοι τους εννοούν το ευκόλως κατανοητό από τον οποιονδήποτε, δηλαδή ότι ανάπτυξη είναι η μετάβαση από μια κατάσταση Α σε μια «καλύτερη» κατάσταση Β. (Το καλύτερη το μεταφράζει ο καθένας ανάλογα με τη σχολή σκέψης που ανήκει.) Η ανάπτυξη, λοιπόν, αποτελεί μια δυναμική διαδικασία και όχι στατική. Κάθε δυναμική διαδικασία όμως απαιτεί ενέργειες, δράσεις που θα προκαλέσουν την αντίδραση έτσι ώστε να επιτευχτεί η μετάβαση στη νέα κατάσταση. Το πρώτο συμπέρασμα, λοιπόν, είναι ότι η ανάπτυξη απαιτεί πρωτοβουλίες.
Η ανάπτυξη χωρίζεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, την οικονομική (αύξηση ΑΕΠ, προστιθέμενης αξίας προϊόντων, κατά κεφαλήν εισόδημα κ.τ.λ.) και την κοινωνική (βιοτικό επίπεδο, ελευθερίες, υγεία, παιδεία κ.τ.λ.). Κοινός τόπος των δύο κατηγοριών είναι ότι για να επιτευχθεί οποιαδήποτε αύξηση από τους παραπάνω δείκτες ανάπτυξης, απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο εκσυγχρονισμός απαρχαιωμένων και δυσλειτουργικών θεσμών και δομών, όπως ο δημόσιος τομέας, το φορολογικό σύστημα, οι αναπτυξιακοί νόμοι, το ΕΣΥ, η τριτοβάθμια εκπαίδευση και πολλά άλλα. Για να αλλάξουν όλα αυτά, απαιτούνται δύο πράγματα. Πρώτον, η κατανόηση της αναγκαιότητας των αλλαγών αυτών και δεύτερον η αποσυντηρητικοποιήση και η ανανέωση λογικών και ιδεών. Το δεύτερο συμπέρασμα, λοιπόν, είναι ότι η ανανέωση που οδηγεί σε ανάπτυξη εκφράζεται με όρους ιδεών και όχι ηλικιών, όπως πολλοί εκ του πονηρού προσπαθούν να παραπλανήσουν.
Συνδυάζοντας τα δύο παραπάνω συμπεράσματα, καταλήγουμε στο ότι η λεσβιακή ανάπτυξη προϋποθέτει πρωτοβουλίες ανανέωσης. Η Λέσβος χρειάζεται νέα πρόσωπα, με φρέσκες ιδέες και αναπτυξιακή λογική. Χρειάζεται την εμπειρία των πρωτοβουλιών, της επιτυχημένης προβολής του τόπου, την ικανότητα διεκδίκησης κονδυλίων, μια και η Ε.Ε. ανακοίνωσε ήδη ότι οι πρώτες περικοπές θα αρχίσουν από την τοπική αυτοδιοίκηση, και των καινοτόμων ιδεών. Αντίθετα, δε χρειάζεται καθόλου την «εμπειρία» μιας απλής διεκπεραιωτικής θητείας στην τοπική αυτοδιοίκηση. Δε χρειάζεται καθόλου την εμπειρία των στελεχών που μας κατέστησαν τελευταία περιφέρεια σε δείκτες επιχειρηματικότητας.
Η Λέσβος χρειάζεται δήμαρχο και περιφερειάρχη και όχι συνδικαλιστές. Παρ’ όλη την υπερβολή του Νομοσχεδίου «Καλλικράτης» που προβλέπει τη δημιουργία ενός δήμου στο νησί και τις δυσκολίες που αναμένεται να προκύψουν, προσφέρει και τεράστια αναπτυξιακή προοπτική. Το ζητούμενο πλέον δεν είναι από πόσους δήμους θα αποτελούμαστε, αλλά ποιος θα διαχειριστεί τον ενοποιημένο δήμο. Και οι επιλογές που έχουμε είναι δύο. Θα επιλέξουμε ανθρώπους που πιστεύουν στην αναπτυξιακή προοπτική ή ανθρώπους που αρνούνται την όποια αναπτυξιακή λογική της μεταρρύθμισης «Καλλικράτης» (άρα αδυνατούν να φανταστούν και την αναπτυξιακή προοπτική του νησιού) ασκώντας ένα είδος στείρου συνδικαλισμού; Και επειδή στην Ελλάδα δεν είναι καθόλου αυτονόητο το ότι όταν δεν πιστεύουμε στις προοπτικές ενός εγχειρήματος δεν απαιτούμε και τη διαχείρισή του, το βάρος πέφτει αποκλειστικά σε όλους εμάς να πράξουμε το αυτονόητο. Σε περίπτωση που διαχειριστούν τις νέες συνθήκες στην τοπική αυτοδιοίκηση άνθρωποι που δεν πιστεύουν σε αυτές, το αποτέλεσμα θα είναι μαθηματικά η αποτυχία. Όπως συνέβη με τη Ρωσία που προσπάθησε να εφαρμόσει καπιταλισμό με πρώην κομμουνιστές, όπως συνέβη στο νησί μας με τον «Καποδίστρια» που οδηγηθήκαμε στην ερήμωση των χωριών. Δεν υπάρχουν επιτυχημένα και αποτυχημένα νομοσχέδια, υπάρχουν επιτυχημένες και αποτυχημένες πολιτικές αξιοποίησής τους.

* Ο Γιώργος Φινφίνης είναι οικονομολόγος, μέλος Ν.Ε. ΠΑΣΟΚ Λέσβου.