Άτομα με ειδικές ανάγκες;
Άτομα με ειδικές ικανότητες;
Άτομα με νοητική υστέρηση;
Άτομα με νοητική καθυστέρηση;
Τόσοι ορισμοί… άλλοι επιστημονικά ορθοί, άλλοι λανθασμένοι, άλλοι απλά δημοσιοσχετίστικοι! Παιδιά και ενήλικοι που διαφέρουν από το «φυσιολογικό»! Αλήθεια, ποιο είναι το φυσιολογικό; Ποιος το ορίζει; Κατεστραμμένα πεζοδρόμια για τυφλούς, παρκαρισμένα αυτοκίνητα μπροστά από τις μπάρες για άτομα με ειδικές ανάγκες, απουσία υπότιτλων στην ελληνική τηλεόραση για κωφούς, αποκλεισμός παιδιών με νοητική καθυστέρηση από κοινωνικές και πολλές φορές σχολικές δραστηριότητες!
Πόσα ερωτήματα και πόσες σκέψεις γεμίζουν το κεφάλι σου όταν μπαίνεις στη «Μέριμνα», στο Θεραπευτικό και Παιδαγωγικό Κέντρο Πάτρας για άτομα με νοητική καθυστέρηση. Ένα κέντρο που λειτουργεί από το 1969, φιλοξενεί από Δευτέρα έως Παρασκευή 80 άτομα και είναι στελεχωμένο με επιστημονικό προσωπικό (από ψυχολόγο, λογοπεδικό και κοινωνικούς λειτουργούς), εκπαιδευτικό και βοηθητικό προσωπικό. Κέντρα όπως η «Μέριμνα» φιλοξενούν παιδιά έως 15 - 16 ετών, τα οποία στη συνέχεια φοιτούν σε ΕΕΕΕΚ και μετά «βγαίνουν» στην αγορά εργασίας. Στο συγκεκριμένο, όμως, μπορεί κάποιος να συναντήσει άτομα μέχρι και 40 ετών, τα οποία το προσωπικό της «Μέριμνας» επέλεξε να κρατήσει λόγω της αδιαφορίας συγγενών, χωρίς να λαμβάνει χρήματα για τις υπηρεσίες που παρέχει.
Τα παιδιά της «Μέριμνας» χωρίζονται σε τρία τμήματα, ανάλογα με το επίπεδο της νοητικής καθυστέρησης. Υπάρχει το τμήμα υποστήριξης στο οποίο ανήκουν παιδιά με πολλαπλά προβλήματα, εγκεφαλοπάθειες και σύνδρομα τα οποία επηρεάζουν, πέρα από τη νοητική τους κατάσταση, και την κινητική. Το τμήμα αυτό στοχεύει στην απόκτηση δεξιοτήτων αυτοεξυπηρέτησης.
Το δεύτερο τμήμα είναι αυτό των προεργαστηρίων, στο οποίο βρίσκονται παιδιά με λιγότερα προβλήματα και στοχεύει στην επαγγελματική τους κατάρτιση.
Στο τρίτο τμήμα, αυτό των εργαστηρίων, όλοι προετοιμάζονται πυρετωδώς. Στο τμήμα τυπογραφίας φτιάχνονται ημερολόγια, ατζέντες για τη νέα χρονιά και χριστουγεννιάτικες κάρτες. Στο τμήμα της ραπτικής κάθε παιδί έχει τη δική του ραπτομηχανή και φτιάχνει πραγματικά αριστουργήματα! Τέλος, στο εργαστήριο κεραμικής τα περισσότερα έργα είναι ήδη έτοιμα για το χριστουγεννιάτικό τους μπαζάρ. Παντού να βλέπεις παιδιά να σε χαιρετάνε και να σου συστήνονται με ένα χαμόγελο και ανάμεσά τους οι υπάλληλοι του Κέντρου, υπάλληλοι απλήρωτοι εδώ και δέκα μήνες, που έχουν ταυτίσει τη ζωή τους με τη ζωή αυτών των παιδιών. Μπορεί κανείς να συναντήσει ακόμα και παλιούς υπαλλήλους του Κέντρου, οι οποίοι, παρ’ όλο που έχουν συνταξιοδοτηθεί, συνεχίζουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους.
Γέλια, φωνές, χαμόγελα, ενθάρρυνση, επισημάνσεις, προβλήματα, αγωνίες, αβεβαιότητα για το μέλλον του Κέντρου, ενδιαφέρον πραγματικό και όχι εορταστικό και χριστουγεννιάτικο. Μια ολόκληρη κοινωνία που κυλά σε δικούς της ρυθμούς και εσύ νιώθεις «μη φυσιολογικός» εκεί μέσα, ζεις το έργο για πρώτη φορά από την άλλη μεριά και βλέπεις πόσο δύσκολο μπορεί να γίνει.
Βγαίνοντας από τη «Μέριμνα», δεν έχεις ερωτήματα πια, δεν έχεις δεύτερες σκέψεις. Στο μυαλό σου φέρνεις συνεχώς μόνο τα λόγια της υπεύθυνης του τυπογραφείου: «Τα παιδιά δεν έχουν ανάγκη τη λύπηση. Δεν έχουν ανάγκη να έρθει κάποιος εδώ να τα κοιτάξει συμπονετικά και να τους χαρίσει μια σοκολάτα. Θέλουν να κάτσει δίπλα τους και να μοιραστεί αυτήν τη σοκολάτα μαζί τους. Γιατί αυτό είναι αγάπη.»

Υ.Γ. Το κείμενο είναι αφιερωμένο στη Ζωή, που αγκάλιασε έναν-έναν όλους τους φοιτητές του Παιδαγωγικού Τμήματος που επισκέφτηκαν την περασμένη Παρασκευή το δεύτερό της σπίτι.