Γράφει ο ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗΣ*

Όλοι και όλες οι οδηγοί που ζούμε στη Μυτιλήνη έχουμε σίγουρα προσέξει πως η εθνική οδός Μυτιλήνης-Μανταμάδου έχει γίνει ένας δρόμος στον οποίο έχουμε την υποχρέωση να είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί.
Η χωροθέτηση των καταυλισμών που φιλοξενούνται οι αιτούντες άσυλο στον Καρά Τεπέ και στη Μόρια έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της κίνησης πεζών στην εθνική οδό και ως εκ τούτου αυξάνεται και ο κίνδυνος ατυχήματος. Ο πρόσφατος θάνατος ενός μικρού παιδιού, που το παρέσυρε διερχόμενο όχημα μπροστά στην είσοδο του καταυλισμού του Καρά Τεπέ, είναι απόδειξη της ελλιπούς μέριμνας για την ασφάλεια πεζών και οδηγών στη συγκεκριμένη εθνική οδό. Είναι όμως και μια αφορμή για να τεθεί άμεσα προς συζήτηση το θέμα της ασφάλειας στους δρόμους, ένα θέμα που θα πρέπει να περιλαμβάνει τόσο την άμεση παρέμβαση του δήμου με την απαραίτητη σήμανση και μέριμνα για την ασφάλεια στη συγκεκριμένη εθνική οδό, όσο και την εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση πεζών και οδηγών.
Συγκεκριμένα, το γεγονός ότι η είσοδος του καταυλισμού του Καρά Τεπέ βρίσκεται ακριβώς πάνω στο δρόμο επιβάλλει τη αυξημένη προσοχή των οδηγών όταν διέρχονται από το σημείο, όπως επιβάλλει και την ευαισθητοποίηση πεζών και οδηγών ως προς τους βασικούς κανόνες ασφαλείας. Ο συγκεκριμένος καταυλισμός φιλοξενεί πάνω από χίλια άτομα (επίσημη έκθεση Ύπατης Αρμοστείας 29 Ιανουαρίου 2018 ), ανάμεσα στα οποία είναι πολλές οικογένειες, μεγάλος αριθμός των οποίων διέρχονται καθημερινά από την είσοδό του και κατ’ επέκταση από την εθνική οδό τόσο προς και από τη Μυτιλήνη, όσο και προς και από άλλες δομές που υπάρχουν στην περιοχή. Είναι πραγματικά αξιοσημείωτο το γεγονός πως ένα σημείο με τέτοια κίνηση πεζών παραμένει αφύλακτο και ο δήμος ή άλλοι υπεύθυνοι φορείς δεν έχουν μεριμνήσει για την κατασκευή μιας διάβασης πεζών με την απαραίτητη σήμανση και σηματοδότηση. Αναρωτιέμαι γιατί μια τέτοια διάβαση δεν έχει ακόμα κατασκευαστεί, όχι μόνο στο συγκεκριμένο σημείο, αλλά και στο σημείο που ο δρόμος από τον καταυλισμό της Μόριας συναντά την εθνική οδό. Είναι άραγε μια εγκληματική αμέλεια των υπεύθυνων φορέων ή το κόστος που απαιτείται για την κατασκευή διαβάσεων πεζών, με την απαραίτητη διαγράμμιση και τους απαραίτητους φωτεινούς σηματοδότες, είναι τόσο μεγάλο που δικαιολογεί την μέχρι σήμερα απουσία τους; Όπως και να έχει, σημασία δεν έχει η απόδοση ευθυνών, αλλά η επιτακτική ανάγκη για την κινητοποίηση των φορέων έτσι ώστε να εξασφαλιστούν οι απαραίτητοι πόροι, ακόμα και με την υποστήριξη διακρατικών φορέων όπως η Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες του ΟΗΕ, για την άμεση κατασκευή διαβάσεων πεζών που θα συμβάλλουν στην αποφυγή περισσότερων θυμάτων, πεζών αλλά και οδηγών.
Πέρα όμως από την απαραίτητη σήμανση και μέριμνα για την ασφάλεια στην εθνική οδό, το θέμα της ασφάλειας στους δρόμους έχει και μια ακόμη διάσταση. Αυτή η διάσταση είναι η εξίσου απαραίτητη εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση, πρώτ’ απ’ όλα των ίδιων των αιτούντων άσυλο, ενηλίκων και ανηλίκων, που φιλοξενούνται στους καταυλισμούς, αλλά και των οδηγών που κινούνται με τα οχήματά τους, επιβατικά και φορτηγά, στη συγκεκριμένη εθνική οδό, αλλά και γενικότερα στο οδικό δίκτυο της Λέσβου. Από τη μια πλευρά, οι αιτούντες άσυλο θα πρέπει να εκπαιδευτούν ως προς τους βασικούς κανόνες ασφαλείας στους δρόμους. Αυτή η προσπάθεια θα πρέπει να στηριχθεί με εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες των οργανισμών, φορέων και συλλογικοτήτων, που εμπλέκονται στη ανθρωπιστική διαχείριση του Προσφυγικού και Μεταναστευτικού ζητήματος στη Λέσβο, στις διάφορες επίσημες και ανεπίσημες δομές φιλοξενίας και υποστήριξης των αιτούντων άσυλο. Είναι γεγονός πως πολλοί από αυτούς και αυτές που έχουν βρεθεί στη Λέσβο ενδεχομένως να μην προέρχονται από περιοχές στις οποίες να έχουν τύχει τέτοιας εκπαίδευσης. Είναι ευθύνη των οργανισμών και φορέων, ιδιαίτερα αυτών που έχουν αναλάβει τις επίσημες και ανεπίσημες εκπαιδευτικές δραστηριότητες, να μεριμνήσουν για την απαραίτητη εκπαίδευση των ανηλίκων και ενηλίκων που φιλοξενούνται στο νησί.
Από την άλλη πλευρά όμως, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση προς την σωστή οδική συμπεριφορά χρειάζεται και για τους οδηγούς, Λέσβιους ή μη. Αυτό είναι ένα θέμα που αφορά τόσο στη συγκεκριμένη εθνική οδό, όσο και γενικότερα στην οδική συμπεριφορά στο σύνολο του δίκτυο του νησιού. Η συγκεκριμένη εθνική οδός, αλλά και οι παράπλευρες σε αυτή, οι οποίες λόγω των βιομηχανικών και άλλων δραστηριοτήτων που υποστηρίζουν είναι οδοί στις οποίες κινούνται και βαριά οχήματα, έχουν επιβαρυνθεί με την αυξημένη κίνηση πεζών και απαιτούν περισσότερη προσοχή από την πλευρά των οδηγών, ιδιαίτερα των επαγγελματιών. Φαινόμενα στα οποία ο ίδιος έχω γίνει μάρτυρας, όπως φορτηγά να κινούνται με υπερβολική ταχύτητα στην οδό που συνδέει τον καταυλισμό της Μόριας με την εθνική οδό πρέπει να μην είναι ανεκτά, όχι μόνο λόγω των πεζών που κινούνται εκεί, αλλά και γιατί επαρχιακοί δρόμοι δεν μπορούν να υποστηρίξουν τέτοιες ταχύτητες, και την ευθύνη σε αυτό την έχουν οι αρχές.
Είναι γνωστό σε όλους μας πως το θέμα των τροχαίων ατυχημάτων είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα για την τοπική κοινωνία της Λέσβου. Σε αυτό το πλαίσιο είναι πολύ σημαντικές οι δράσεις του Οργανισμού Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης του Δήμου Λέσβου, για την πρόληψη των τροχαίων ατυχημάτων. Τέτοιες δράσεις θα πρέπει να είναι πιο συχνές και πιο εντατικές, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τις ιδιαίτερες συνθήκες συγκεκριμένων εθνικών οδών, έτσι ώστε να προστατευτούμε όλοι μας, εντόπιοι και φιλοξενούμενοι.

* Ο Παυσανίας Καραθανάσης είναι διδάκτορας Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου και Συντονιστής του Παρατηρητηρίου της Προσφυγικής και Μεταναστευτικής Κρίσης στο Αιγαίο