Πριν από αρκετά χρόνια, όταν υπηρετούσα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, είχα ένα συνάδελφο μαθηματικό που δούλευε 18 ώρες στο δημόσιο Λύκειο και 28 ώρες εβδομαδιαίως στα ιδιαίτερα μαθήματα. Σήκωνε στον πίνακα όποιον μαθητή καταλάβαινε πως ο μπαμπάς του είχε γερό πουγκί και του έδινε να λύσει μια άσκηση απ’ αυτές που έλυνε μόνο ο... Αϊνστάιν· κι όταν ο μαθητής ζοριζόταν, του έλεγε τη... λύση: «εάν δεν πληρώσεις, δεν πρόκειται να μάθεις»! Το μήνυμα έφτανε στους γονείς του παιδιού και το παζάρι έκλεινε στις 20.000 δραχμές την ώρα, το ιδιαίτερο μάθημα.
Κι όταν τον άλλο μήνα σηκωνόταν ο μαθητής στον πίνακα και έλυνε την άσκηση του Αϊνστάιν σαν... Αϊνστάιν, ο καθηγητής υπερήφανος για την... πρόοδο που είχε σημειώσει ο μαθητής του, τον επιβράβευε: «είδες τώρα πώς τα ξέρεις»!
Αλλά και οι γονείς του μαθητή ήταν κι αυτοί υπερήφανοι για την επίδοση του παιδιού τους, που από τον πρώτο κιόλας «έλεγχό» του η βαθμολογία του από το οχτώ εκτινασσόταν στο 18!
Αυτός βέβαια ο συνάδελφος ήταν η περίπτωση του «ψυχρού εκτελεστή» της Παιδαγωγικής Επιστήμης· άλλοι ήταν διπλωματικότεροι και μεθοδικότεροι· εφάρμοζαν τη μέθοδο της «αμοιβαίας πάσας»: «χρειάζεται βοήθεια το παιδί σας, είναι πολύ αδύνατο, έχω ένα γνωστό συνάδελφο που μπορεί να το βοηθήσει, είναι λίγο ακριβός, αλλά κάνει θαύματα». Και σ’ αυτή την περίπτωση το «θαύμα» δεν αργούσε να φανεί και το 10 να γίνει 18· μόνο που, όπως όλα τα θαύματα, διαρκούσε πολύ λίγο, γιατί στις πανελλαδικές εξετάσεις ο υποψήφιος πια για τα ΑΕΙ δεν είχε καθόλου... τύχη!
Από τότε πέρασαν αρκετά χρόνια. Έγιναν αμέτρητες απεργίες από τον κλάδο των εκπαιδευτικών με οικονομικά και... θεσμικά αιτήματα· οι εκπαιδευτικοί πήραν κάποια επιδόματα: επίδομα «βιβλιοθήκης», κατ’ οίκον εργασίας (εξωδιδακτικής απασχόλησης και διδακτικής προετοιμασίας), παραγωγικότητας (κίνητρο απόδοσης)· επέτυχαν, μέχρι σήμερα, να μην ελέγχονται και να μην αξιολογούνται από κανέναν - κατά παγκόσμιαν πρωτοτυπίαν - μείωσαν τις υποχρεωτικές ώρες διδασκαλίας και τον αριθμό των μαθητών στην τάξη, αλλά τα πράγματα στην εκπαίδευση πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο και βέβαια τα ιδιαίτερα καλά κρατούν, εν γνώσει και του υπουργείου Παιδείας και της... Εφορίας.
Για κάποιους εκπαιδευτικούς τα ιδιαίτερα είναι ένας τρόπος να ενισχύσουν το χαμηλό εισόδημά τους - ιδιαίτερα όταν είναι μονόμισθοι - και να αντεπεξέλθουν στις οικογενειακές τους ανάγκες· για κάποιους άλλους είναι modus vivendi και ευκαιρία πλουτισμού (στο παράδειγμα που ανέφερα στην αρχή, ο «συνάδελφος» είχε αγοράσει πέντε - εξι γραφεία και μαγαζιά στην κεντρική πλατεία προαστίου της Αθήνας και παρά τα έσοδα που είχε από την ενοικίασή τους, συνέχιζε ακάθεκτος να αναπτύσσει την... επιχείρηση των ιδιαίτερων μαθημάτων). Κάποιοι εκπαιδευτικοί ντρέπονται που κατάντησαν έμποροι και «γυρολόγοι της γνώσης», ενώ άλλοι διεκδικούν τα ιδιαίτερα ως «νόμιμο» δικαίωμά τους και δικαιολογούνται πως έτσι απαντούν στη μεταχείριση που τους επιφυλάσσει το «ανάλγητο κράτος».
Κάποιοι μάλιστα... «ιδεολόγοι» διατείνονται ότι έτσι συμπληρώνουν τις ανεπάρκειες του εκπαιδευτικού μας συστήματος, για τις οποίες την αποκλειστική ευθύνη έχει μόνη η Πολιτεία, και τακτοποιούν την... παιδαγωγική τους συνείδηση με το επιχείρημα πως κι όταν κάνουν ιδιαίτερα μαθήματα δεν παύουν να επιτελούν ευσυνειδήτως τα διδακτικά τους καθήκοντα διδάσκοντας παράλληλα στο δημόσιο σχολείο.
Όλες βέβαια αυτές οι δικαιολογίες είναι για... κλάματα και πολύ ανησυχητικές όταν λέγονται από εκπαιδευτικούς.
Πρώτα-πρώτα αντιφάσκουν προς τα επιχειρήματα των ίδιων των εκπαιδευτικών, τα οποία επικαλούνταν στους αγώνες τους για τη μείωση του υποχρεωτικού ωραρίου διδασκαλίας: μια ώρα διδασκαλίας, έλεγαν, απαιτεί... τρίωρη προετοιμασία κατ’ οίκον. Όταν, λοιπόν, διαθέτουν στα ιδιαίτερα μαθήματα το χρόνο τους μετά το πέρας της διδασκαλίας τους στο δημόσιο σχολείο, πότε προετοιμάζονται και πότε ξεκουράζονται; Οι μαθητές τους γνωρίζουν καλά την απάντηση και για την άρτια προετοιμασία ορισμένων καθηγητών τους και για την... υπνηλία που τους καταλαμβάνει ενίοτε επί της έδρας!
Και κάτι ακόμα για τους «προοδευτικούς» εκπαιδευτικούς, που καταφεύγουν και σε ιδεολογικά επιχρίσματα για να δικαιολογήσουν την υψηλή τους επίδοση στο πάρεργον και τη χαμηλή τους στο κύριο έργον τους, ότι, δηλαδή, μ’ αυτό τον τρόπο απαντούν στην «αντιεκπαιδευτική πολιτική» των κυβερνώντων: ωραία, κύριε συνάδελφε και «σύντροφε», και στο παιδί της κυρα-Μαρίας, της καθαρίστριας, που έχεις στην τάξη σου, που δεν έχει να πληρώσει ιδιαίτερο μάθημα, ποιος θα του μάθει γράμματα; Μήπως και συ ως «ιδιαιτεράκιας» συμβάλλεις για να γίνει ταξική η εκπαίδευσή μας και προνόμιο μόνο της πλουτοκρατίας;
Και κάτι ακόμα για σένα, συνάδελφε «συναγωνιστή»: έτσι θα βαδίσουμε στη δημιουργία μιας καλύτερης κοινωνίας, όταν ο ένας τρώει τις σάρκες του άλλου, όταν ο καθηγητής τα «παίρνει» από το γιατρό, κάνοντας ιδιαίτερο στο γιο του, ο γιατρός τα ξαναπαίρνει πίσω από σένα, όταν σ’ εγχειρίζει, για να τα δώσει στον εφοριακό και ο εφοριακός στο μηχανικό της Πολεοδομίας και πάει λέγοντας;