ΑΡΘΡΟ

Πριν λίγες μέρες πραγματοποιήθηκε στη Βρίσα, από τους πολιτιστικούς συλλόγους του χωριού και της Αθήνας και την Ενοριακή Επιτροπή, το σαρανταήμερο μνημόσυνο ενός αξιοθαύμαστου ανθρώπου. Ενός ανθρώπου που η πορεία του δείχνει τι θα πει Άνθρωπος, τι θα πει Έλληνας.
Πρόκειται για τον Αθανάσιο Νικέλλη (καμμιά σχέση με το υπογράφοντα εξ αιτίας του κοινού επίθετου). Ένας από τα τρία παιδιά μιας οικογένειας, της οποίας οι γονείς ξεκίνησαν από το χωριό και εγκαταστάθηκαν στην Αμερική. Εκεί γεννήθηκαν τα παιδιά. Η οικογένεια γύρισε στο χωριό και τα παιδιά φοίτησαν για λίγα χρόνια στο Δημοτικό Σχολείο του χωριού και το Γυμνάσιο Πολιχνίτου, για να ξαναφύγουν στην Αμερική, όπου εγκαταστάθηκαν μόνιμα. Σπούδασαν (τα αγόρια), απόκτησαν διδακτορικούς τίτλους, έγιναν καθηγητές πανεπιστημίων. Ο Θανάσης, κλινικός ψυχολόγος στο Ιλινόις, και ο αδελφός του, χημικός στη Φιλαδέλφεια. Συγγραφείς επιστημονικών βιβλίων και πλειάδας διατριβών ο καθένας στην επιστήμη του. Ο Θανάσης, εραστής της ελληνικής γλώσσας και κουλτούρας, μετά τη συνταξιοδότησή του - αν και εξακολουθούσε να εργάζεται στο πανεπιστήμιο ως ομότιμος καθηγητής - ασχολήθηκε με τη μετάφραση ποιημάτων Ελλήνων ποιητών, στα αγγλικά. Ποιημάτων, όμως, στοχευμένων στην έκφραση μιας ψυχολογικής κατάστασης. Εξέδωσε έτσι ένα βιβλιαράκι, όπου για κάθε ποίημα υπήρχε το πρωτότυπο, η μετάφραση στα αγγλικά και μια σχετική με το ψυχολογικό «μήνυμα» φωτογραφία από την ελληνική ζωή.
Η δασκάλα μητέρα τους, όχι μονάχα τούς κράτησε ζωντανή την ελληνική γλώσσα, αλλά τους ενστάλαξε την αφειδώλευτη αγάπη για την πατρίδα των γονιών τους και το χωριό τους.

Ξετίναξε από πάνω τους όλα τα θανάσιμα αμαρτήματα με τα οποία μπολιάστηκε η ράτσα μας απ’ την πολύχρονη σκλαβιά και τους μπόλιασε με τις αξίες και τα ιδανικά του αρχαιοελληνικού πολιτισμού. Ο Θανάσης - περισσότερο απ’ τα υπόλοιπα αδέλφια του - ερχόταν τακτικά στο χωριό, ταπεινός προσκυνητής της ιστορίας του τόπου μας. Είχε αναπαλαιώσει το πατρικό του σπίτι με απόλυτο σεβασμό στο χώρο αλλά και την παράδοσή του. Ταπεινός με τη μέγιστη δυνατή περιεκτικότητα του προσδιορισμού. Συζητούσαμε μαζί του και για μεγάλο χρονικό διάστημα αγνοούσαμε ότι ήταν καθηγητής πανεπιστημίου. Απλά η σκέψη του και τρόπος θεώρησης των πραγμάτων μάς συνέπαιρνε. Απλός, φιλικός, χιουμορίστας. Στο μνημόσυνό του μάθαμε αρκετές από τις σημαντικές προσφορές του στην εκκλησία μας και στη ενορία του χωριού γενικότερα.
Την τελευταία δεκαετία, όμως, οι προσφορές του ξανοίχτηκαν ευρύτερα προς την τοπική κοινωνία. Ήθελε να προσφέρει ένα σύγχρονο και πλήρες αγροτικό ιατρείο στο χωριό του. Ζήτησε τη βοήθεια της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αποτέλεσμα μηδέν. Τελικά, με εξ ολοκλήρου δικά του έξοδα έχτισε ένα διώροφο οίκημα σε οικόπεδο της εκκλησίας. Το ισόγειο έγινε ένα εξαιρετικό ιατρείο, το οποίο εξόπλισε με όλα τα απαραίτητα σύγχρονα μηχανήματα, ώστε και ο γιατρός να προσφέρει με άνεση τις υπηρεσίες του και οι χωριανοί να δέχονται τις ιατρικές φροντίδες με αξιοπρέπεια και ασφάλεια. Ο όροφος διαμορφώθηκε σε ένα άνετο διαμέρισμα για τη διαμονή του γιατρού ή την με άλλο τρόπο αξιοποίησή του από την εκκλησία.

Αγόρασε και προσέφερε στην τοπική κοινωνία ένα παραδοσιακό πετρόκτιστο καφενείο, το οποίο με δικά του μέσα ανακαίνισε, συμπλήρωσε με βοηθητικούς χώρους και διαμόρφωσε σε ένα όμορφο και χρηστικό χώρο για να δεχτεί τη βιβλιοθήκη του χωριού.
Τέλος, δώρισε στην κοινωνία του χωριού του ένα οικόπεδο στη δυτική άκρη της παραλίας των Βατερών, όπου ήδη ο τοπικός σύλλογος έχτισε μια όμορφη εκκλησία προς τιμήν του Αγίου Νικολάου και άρχισε ήδη τη διαμόρφωση του υπόλοιπου οικοπέδου για τη δημιουργία ενός πάρκου αναψυχής, μέσα απ’ το οποίο θα αναδεικνύεται η πλούσια πανίδα και χλωρίδα της περιοχής.
Όταν του ζητήθηκε να καθορίσει πότε θα ερχόταν για τα εγκαίνια του ιατρείου, η απάντησή του ήταν: Κάντε τα χωρίς εμένα. Το μεγαλείο της προσφοράς χωρίς ελατήρια. Ή μάλλον, με μοναδικό ελατήριο τη διάθεση προσφοράς σε ό,τι αγαπάς, σε ό,τι πιστεύεις, σε ό,τι σε εμπνέει.
Βιώνοντας αυτήν τη συμπεριφορά γελάς, εκνευρίζεσαι και αηδιάζεις με την αντίπερα όχθη, με το «Βρίσκομαι στην ιδιαιτέρως ευχάριστη θέση να σας ενημερώσω ότι διά ενεργειών μου…» έγινε το σημαντικό ή ασήμαντο «δείνα» για κάποιο πρόσωπο ή κάποια τοπική κοινωνία. Δηλαδή, χωρίς τις «ενέργειές του» δε θα γινόταν. Δηλαδή, αν το αίτημα ήταν δίκαιο καρφί, δεν τους ένοιαζε τους κομματάρχες μας και αν ήταν άδικο ή και ανήθικο, τι σημασία είχε. Αυτοί ήταν η εξουσία. Έκοβαν και έραβαν. Και έπιναν και έτρωγαν κι εμείς χειροκροτούσαμε (τους «δικούς» μας) και βρίζαμε (τους απέναντι). Ποιος άλλος συκοφάντησε τη Βουλή και τη Δημοκρατία περισσότερο από τους ίδιους τους λειτουργούς της;

* Ο Στρατής Νικέλλης είναι χημικός, πρώην διευθυντής του Λυκείου Πολιχνίτου.