Ανδρέας Μουστοξύδης, Βαρθολομαίος Κουτλουμουσιανός
Έκδοση Συλλόγου Προστασίας, Αλληλεγγύης και Βιώσιμης Ανάπτυξης Ίμβρου
Ίμβρος 2010, σελ. 227

Το «Υπόμνημα ιστορικό περί της νήσου Ίμβρου» αποτελεί πνευματική δημιουργία δύο εγκάρδιων φίλων, του Κερκυραίου ιστορικού-αρχαιολόγου Ανδρέα Μουστοξύδη και του Ίμβριου ιερομονάχου-διδασκάλου Βαρθολομαίου του Κουτλουμουσιανού. Ο πρώτος συνέλεξε και παρουσίασε την ιστορία του νησιού από αρχαιοτάτων χρόνων, βασιζόμενος κυρίως σε αρχαίους συγγραφείς και περιηγητές του νησιού, ενώ ο δεύτερος, ως γνήσιος γόνος του τόπου, σκιαγράφησε την κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα της Ίμβρου κατά το πρώτο μισό του 19ου αιώνα. Το πρώτο αυτό ολοκληρωμένο ιστορικό σύγγραμμα για την Ίμβρο εκδόθηκε κατά την Οθωμανική Περίοδο, το 1845, στην Κωνσταντινούπολη και επανεκδόθηκε πρόσφατα σε μια πολύ όμορφη έκδοση από το Σύλλογο Προστασίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης Γκιοκτσέαντα - Ίμβρου. Η έκδοση περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, το πρωτότυπο κείμενο σε φωτοαναστατική ανατύπωση και τις μεταφράσεις του κειμένου στα νεοελληνικά, τα αγγλικά και τα τουρκικά. Δημοσιεύονται επίσης παλαιοί χάρτες και γκραβούρες της Ίμβρου, σύντομα βιογραφικά και προσωπογραφίες των συγγραφέων και ένα εισαγωγικό κείμενο του ιστορικού Γιώργου Ξεινού, με τον τίτλο «Η Ίμβρος του Μουστοξύδη και του Βαρθολομαίου: Ένα υπόδειγμα ιστοριογραφίας του 19ου αιώνα».
Προλογίζει ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος.