Εμπρός Εβδομαδίαια Εφημερίδα Νομού Λέσβου - Γυμνασιάρχου Ολυμπίου 4 - Mυτιλήνη - 81100
Απαγορεύεται η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο.
Απαγορεύεται η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο.
Το «Ε» με το Βασίλη Αναγνώστου, υπεύθυνο της ΝΕΛΕ Λέσβου και δημιουργό της ομάδας «Αεί Παίδες»
Το «Ε» σήμερα κουβεντιάζει με το Βασίλη Αναγνώστου, για χρόνια υπεύθυνο προγραμμάτων τής ΝΕΛΕ Λέσβου, αλλά και εμπνευστή της μουσικοπαιδαγωγικής ομάδας «Αεί Παίδες». Έχοντας μεγάλη εμπειρία στο συγκεκριμένο τομέα, μας μιλάει για τη σημασία τού να δουλεύει κανείς με την τέχνη ως μέσο εκπαίδευσης και παράλληλα μάθησης, αλλά και για τη δουλειά που έχει κάνει με την ομάδα, που κάθε χρόνο… ανασυγκροτείται.
Πόσα χρόνια είναι η μουσική στη ζωή σας, κ. Αναγνώστου;
«Πολλά. Παρ’ όλο που γεννήθηκα στο Σκουτάρο, μεγάλωσα στη Νέα Ερυθραία της Αθήνας. Εκεί, έζησα τη δουλειά διαφόρων πολιτιστικών συλλόγων, από όλη την Ελλάδα. Από μικρός πήγαινα στην “ταβέρνα του Βαγγέλη”, όπου κάθε Σάββατο έρχονταν ο Μανισαλής, με το βιολί, ο Ανδρεΐδης με το ούτι, το Αραπάκι με το κανονάκι και κάνανε γλέντια, με τη μουσική των οποίων μεγάλωσα εγώ.»
Έτσι μάθατε και ο ίδιος μουσική;
«Εγώ ξεκίνησα στα 19 μου, μετά από μάχη με τους δικούς μου, που δεν ήθελαν να γίνω “μουσικάντης”, γιατί το θεωρούσαν ταυτόσημο του ζητιάνου, αφού ζούσες με τη χαρτούρα. Άσχετα από το εάν έβγαζες πολλά λεφτά, ήθελαν να έχω μια ιδιότητα που θα μου έδινε τακτικό εισόδημα. Τελικά γράφτηκα στο ωδείο και έπεσα με τα μούτρα στο πιάνο. Έπαιζα 11 ώρες την ημέρα, με αποτέλεσμα να πάθω τενοντίτιδα και να χαλάσω τα χέρια μου. Εκείνη την εποχή, εργάστηκα για ένα διάστημα σε πιάνο μπαρ, γράφοντας παράλληλα στίχους και μουσική. Η μουσική για μένα είναι μια σύζυγος, που ακόμη και να θέλεις να πάρεις διαζύγιο από αυτήν, δε σε αφήνει ποτέ.»
Η εισαγωγή στη μουσικοκινητική
Με ποια αφορμή επιστρέψατε στη Μυτιλήνη;
«Επέστρεψα όταν ήμουν 32 χρονών, ως υπάλληλος της ΝΕΛΕ. Ήρθα στη Μυτιλήνη και την ξαναλάτρεψα, ξετρελάθηκα με το χιούμορ των Μυτιληνιών. Για έξι χρόνια ήμουν υπεύθυνος της δυτικής Λέσβου, όπου κάθε χωριό είχε και το δικό του πρόγραμμα. Παράλληλα άρχισα να κάνω ραδιόφωνο. Μπήκα στο “Ράδιο Αίολος” και άρχισα να κάνω εκπομπές με καλλιτέχνες. Μάλιστα, με κάποιους συνεργάστηκα και έχω κρατήσει κι ένα τραγούδι που μου τραγούδησε ο Μανώλης Μητσιάς.»
Τα μαθήματα μουσικοκινητικής πότε τα ξεκινήσατε;
«Φεύγοντας στην Αθήνα το 1996 για τρία χρόνια, συνάντησα το Θωμά Κινδύνη, έναν άνθρωπο που μου άλλαξε τη ζωή. Είναι σκηνοθέτης, ηθοποιός, ιεροψάλτης, χοροδιδάσκαλος, το βασικό όμως είναι ότι είναι δάσκαλος. Είναι αυτός που μου ενέπνευσε μια φράση, που τη θεωρώ το “μότο” της ζωής μου. “Η εκπαίδευση πρέπει να κατατάσσεται στις καλές τέχνες”. Οποιοσδήποτε ασχολείται με την εκπαίδευση, κάνει γλυπτική ψυχών, πεζογραφία του μέλλοντος, ζωγραφική του παρόντος και φιλοσοφία. Ο καλός ο δάσκαλος βλέπει τους καρπούς της δουλειάς του, και όσα χρόνια ζει αργότερα, όταν συναντάει τους μαθητές του και τον αποκαλούν “δάσκαλο”, καμαρώνει. Αυτός με έβαλε στον κόσμο της μουσικοκινητικής και της διδασκαλίας μέσα από τη διασκέδαση, του να μαθαίνεις παίζοντας και να παίζεις μαθαίνοντας. Η μουσική, μαζί με τη μουσικοκινητική, μου άνοιξαν ορίζοντες. Δίδαξα στο ωδείο και σε σεμινάρια της ΝΕΛΕ, σε εκπαιδευτικούς και γονείς.»
Ο ίδιος, πώς αντιμετωπίζετε τη μουσικοκινητική και το θέμα της εκπαίδευσης;
«Η δική μου η συμβολή στη μουσικοκινητική, που μακάρι να γίνει κάποτε αποδεκτή από πολύ κόσμο και όχι μόνο από όσους με ξέρουν, είναι πως δεν απευθύνεται μόνο σε παιδιά. Αυτό που προσπαθώ να δουλέψω, είναι η κατάργηση των ορίων ηλικίας, που λένε “από τόσο μέχρι τόσο”. Το άνω όριο δεν το κατάλαβα ποτέ. Όταν μπεις να παίξεις, είσαι παιδί. Και στα δύο βιβλία που έβγαλα σε σχέση με τη μουσικοκινητική, τονίζω την κατάργηση των ορίων, ανατρέποντας παράλληλα τη λογική τεσσάρων παροιμιών: την παροιμία “κεραμίδια που δε στάζουν μην τα σκαλίζεις”, τη θεωρώ πολύ συντηρητική, για το “μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα” θεωρώ πως υπάρχουν και το δεξιά, αριστερά, πάνω και κάτω. Την παροιμία “το μήλο κάτω απ’ τη μηλιά θα πέσει” τη θεωρώ καταδικαστική, ενώ επίσης συντηρητικό θεωρώ το “σύμφωνα με το πάπλωμα, τα πόδια σου να απλώνεις”. Μέσα στα παραμύθια που έφτιαξα, έχει και ρόλους γονιών και παιδιών. Και πιστεύω πως τους ρόλους των παιδιών θα πρέπει να τους παίξουν παιδιά, και των μεγάλων οι μεγάλοι. Το αντίθετο είναι συχνά γελοίο.»
«Αεί Παίδες»… κάθε χρόνο
Μιλήστε μας λίγο για την ομάδα «Αεί Παίδες», που έχετε δημιουργήσει.
«To 2006 έκανα το πρώτο σεμινάριο για εκπαιδευτικούς. Ήταν από τα πιο ευτυχισμένα ραντεβού. Από τα 12 άτομα που ήρθαν, τα 10 ανταποκρίθηκαν να συναντιόμαστε κι εκτός μαθήματος και αποφασίσαμε να παίζουμε τα τραγούδια μας, τις μουσικές μας. Έχουμε κάνει διασκευές μόνο με τα ξυλόφωνα, παίρνοντας ο καθένας το ρόλο ενός οργάνου, διασκευές πολύ εύκολες να παίξουν και παιδιά, που συχνά έχουμε πάρει μαζί μας. Ανάλογα με τους τομείς που θέλαμε να δουλέψουμε, φωνάζουμε και τους κατάλληλους ανθρώπους, π.χ. το Στάθη Μαρκόπουλο για το θέατρο σκιών, αλλά και μαριονετίστες, παραμυθάδες κ.λπ.. Και παρ’ όλο που κάθε χρόνο αλλάζει η σύνθεσή της, στα πέντε χρόνια που υπάρχει η ομάδα, υπάρχουν άτομα που είναι σταθερά.»
Πού παρουσιάζετε τη δουλειά σας;
«Η πρώτη παρουσίαση έγινε στο 4ο Δημοτικό Σχολείο Μυτιλήνης. Το 2008 ταξιδέψαμε στη Λήμνο, όπου ξαναπήγαμε το 2010, με το σεμινάριο “Σε τρεις μέρες παράσταση στήνεται; Γίνεται…”. Είχαμε μαζί μας ένα δημοσιογράφο της “Ελευθερίας”, κανείς δεν ήξερε ποιος και τι είναι, μοιράσαμε την ομάδα σε τέσσερις υποομάδες, τους δώσαμε τραγούδια από Θράκη, Μακεδονία, Λήμνο και Μυτιλήνη και τους είπαμε να φτιάξουν μια ιστορία, στην οποία μέσα θα υπήρχε το τραγούδι. Έγιναν καταπληκτικά πράγματα, βγήκαν καταπληκτικά παραμύθια. Επαναλάβαμε το σεμινάριο στο 15ο Δημοτικό Σχολείο Μυτιλήνης, με εκπαιδευτικούς από την Καλλονή και τραγούδια διαφορετικά, επίσης με μεγάλη επιτυχία.»
Φέτος, τι ετοιμάζει η ομάδα;
«Δυστυχώς, αυτήν τη στιγμή δεν ξέρουμε ποιος θα μας καλύψει οικονομικά. Από το 2007 μέχρι και το 2010, ό,τι ζητούσαμε για αμοιβή των επιμορφωτών μας, το εξασφάλιζε η Νομαρχία. Με το πέρασμα της ΝΕΛΕ στο Δήμο Λέσβου, τα μαθήματα σταμάτησαν, αφού δεν υπήρξε κάποια κεντρική εντολή για το τι πρέπει να γίνει. Ετοιμάζουμε πάντως ένα σεμινάριο, με γενικό τίτλο “Η σειρά σου να παίξεις”. Σκοπός του είναι να δείξει πώς με πολλή πονηριά διδάσκουμε πράγματα στα παιδιά, που με τη λήξη τους θα φωνάξουμε να παίξουν μαζί μας. Δε γνωρίζουμε, όμως, ακόμη το χώρο και άλλες λεπτομέρειες.»
Πώς νιώθετε μετά από τόσα χρόνια ενασχόλησης με τη μουσικοκινητική και τη μουσικοπαιδαγωγική;
«Είμαι ένας πολύ τυχερός άνθρωπος. Και το λέω αυτό γιατί έχω πάρει από τον πατέρα μου τη διδαχή να ξέρεις να ευχαριστείς. Η ζωή είναι μικρή, παίρνεις και δίνεις. Νιώθω πολύ όμορφα στο χώρο της εκπαίδευσης όπου δεν υπάρχει ηλικία - κι εγώ συνεχίζω να μαθαίνω -, με ενδιαφέρει να ασχολούμαι με τα παιδιά, είναι πολύ σημαντικό. Όλη η μουσικοκινητική στηρίζεται πάνω στην ιστορία των μοτίβων, που μπορείς να φτιάξεις με τα… τουβλάκια που παίζουν τα παιδιά. Συνεχώς έρχονται καινούργια πράγματα. Το ίδιο ισχύει και για τους φίλους σε αυτόν το χώρο. Σημαντικό είναι ότι έβγαλα τα δύο μου βιβλία, καθώς και το ότι ένα θεατρικό μου παίχτηκε σε 250 σχολεία σε όλη τη χώρα. Στα βιβλία μου, άλλωστε, δεν έχω βάλει πνευματικά δικαιώματα. Δε μου ανήκει τίποτα, είναι δανεικά όλα στην τέχνη και πρέπει να τα δίνουμε.»
Το «Ε» σήμερα κουβεντιάζει με το Βασίλη Αναγνώστου, για χρόνια υπεύθυνο προγραμμάτων τής ΝΕΛΕ Λέσβου, αλλά και εμπνευστή της μουσικοπαιδαγωγικής ομάδας «Αεί Παίδες». Έχοντας μεγάλη εμπειρία στο συγκεκριμένο τομέα, μας μιλάει για τη σημασία τού να δουλεύει κανείς με την τέχνη ως μέσο εκπαίδευσης και παράλληλα μάθησης, αλλά και για τη δουλειά που έχει κάνει με την ομάδα, που κάθε χρόνο… ανασυγκροτείται.
Πόσα χρόνια είναι η μουσική στη ζωή σας, κ. Αναγνώστου;
«Πολλά. Παρ’ όλο που γεννήθηκα στο Σκουτάρο, μεγάλωσα στη Νέα Ερυθραία της Αθήνας. Εκεί, έζησα τη δουλειά διαφόρων πολιτιστικών συλλόγων, από όλη την Ελλάδα. Από μικρός πήγαινα στην “ταβέρνα του Βαγγέλη”, όπου κάθε Σάββατο έρχονταν ο Μανισαλής, με το βιολί, ο Ανδρεΐδης με το ούτι, το Αραπάκι με το κανονάκι και κάνανε γλέντια, με τη μουσική των οποίων μεγάλωσα εγώ.»
Έτσι μάθατε και ο ίδιος μουσική;
«Εγώ ξεκίνησα στα 19 μου, μετά από μάχη με τους δικούς μου, που δεν ήθελαν να γίνω “μουσικάντης”, γιατί το θεωρούσαν ταυτόσημο του ζητιάνου, αφού ζούσες με τη χαρτούρα. Άσχετα από το εάν έβγαζες πολλά λεφτά, ήθελαν να έχω μια ιδιότητα που θα μου έδινε τακτικό εισόδημα. Τελικά γράφτηκα στο ωδείο και έπεσα με τα μούτρα στο πιάνο. Έπαιζα 11 ώρες την ημέρα, με αποτέλεσμα να πάθω τενοντίτιδα και να χαλάσω τα χέρια μου. Εκείνη την εποχή, εργάστηκα για ένα διάστημα σε πιάνο μπαρ, γράφοντας παράλληλα στίχους και μουσική. Η μουσική για μένα είναι μια σύζυγος, που ακόμη και να θέλεις να πάρεις διαζύγιο από αυτήν, δε σε αφήνει ποτέ.»
Η εισαγωγή στη μουσικοκινητική
Με ποια αφορμή επιστρέψατε στη Μυτιλήνη;
«Επέστρεψα όταν ήμουν 32 χρονών, ως υπάλληλος της ΝΕΛΕ. Ήρθα στη Μυτιλήνη και την ξαναλάτρεψα, ξετρελάθηκα με το χιούμορ των Μυτιληνιών. Για έξι χρόνια ήμουν υπεύθυνος της δυτικής Λέσβου, όπου κάθε χωριό είχε και το δικό του πρόγραμμα. Παράλληλα άρχισα να κάνω ραδιόφωνο. Μπήκα στο “Ράδιο Αίολος” και άρχισα να κάνω εκπομπές με καλλιτέχνες. Μάλιστα, με κάποιους συνεργάστηκα και έχω κρατήσει κι ένα τραγούδι που μου τραγούδησε ο Μανώλης Μητσιάς.»
Τα μαθήματα μουσικοκινητικής πότε τα ξεκινήσατε;
«Φεύγοντας στην Αθήνα το 1996 για τρία χρόνια, συνάντησα το Θωμά Κινδύνη, έναν άνθρωπο που μου άλλαξε τη ζωή. Είναι σκηνοθέτης, ηθοποιός, ιεροψάλτης, χοροδιδάσκαλος, το βασικό όμως είναι ότι είναι δάσκαλος. Είναι αυτός που μου ενέπνευσε μια φράση, που τη θεωρώ το “μότο” της ζωής μου. “Η εκπαίδευση πρέπει να κατατάσσεται στις καλές τέχνες”. Οποιοσδήποτε ασχολείται με την εκπαίδευση, κάνει γλυπτική ψυχών, πεζογραφία του μέλλοντος, ζωγραφική του παρόντος και φιλοσοφία. Ο καλός ο δάσκαλος βλέπει τους καρπούς της δουλειάς του, και όσα χρόνια ζει αργότερα, όταν συναντάει τους μαθητές του και τον αποκαλούν “δάσκαλο”, καμαρώνει. Αυτός με έβαλε στον κόσμο της μουσικοκινητικής και της διδασκαλίας μέσα από τη διασκέδαση, του να μαθαίνεις παίζοντας και να παίζεις μαθαίνοντας. Η μουσική, μαζί με τη μουσικοκινητική, μου άνοιξαν ορίζοντες. Δίδαξα στο ωδείο και σε σεμινάρια της ΝΕΛΕ, σε εκπαιδευτικούς και γονείς.»
Ο ίδιος, πώς αντιμετωπίζετε τη μουσικοκινητική και το θέμα της εκπαίδευσης;
«Η δική μου η συμβολή στη μουσικοκινητική, που μακάρι να γίνει κάποτε αποδεκτή από πολύ κόσμο και όχι μόνο από όσους με ξέρουν, είναι πως δεν απευθύνεται μόνο σε παιδιά. Αυτό που προσπαθώ να δουλέψω, είναι η κατάργηση των ορίων ηλικίας, που λένε “από τόσο μέχρι τόσο”. Το άνω όριο δεν το κατάλαβα ποτέ. Όταν μπεις να παίξεις, είσαι παιδί. Και στα δύο βιβλία που έβγαλα σε σχέση με τη μουσικοκινητική, τονίζω την κατάργηση των ορίων, ανατρέποντας παράλληλα τη λογική τεσσάρων παροιμιών: την παροιμία “κεραμίδια που δε στάζουν μην τα σκαλίζεις”, τη θεωρώ πολύ συντηρητική, για το “μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα” θεωρώ πως υπάρχουν και το δεξιά, αριστερά, πάνω και κάτω. Την παροιμία “το μήλο κάτω απ’ τη μηλιά θα πέσει” τη θεωρώ καταδικαστική, ενώ επίσης συντηρητικό θεωρώ το “σύμφωνα με το πάπλωμα, τα πόδια σου να απλώνεις”. Μέσα στα παραμύθια που έφτιαξα, έχει και ρόλους γονιών και παιδιών. Και πιστεύω πως τους ρόλους των παιδιών θα πρέπει να τους παίξουν παιδιά, και των μεγάλων οι μεγάλοι. Το αντίθετο είναι συχνά γελοίο.»
«Αεί Παίδες»… κάθε χρόνο
Μιλήστε μας λίγο για την ομάδα «Αεί Παίδες», που έχετε δημιουργήσει.
«To 2006 έκανα το πρώτο σεμινάριο για εκπαιδευτικούς. Ήταν από τα πιο ευτυχισμένα ραντεβού. Από τα 12 άτομα που ήρθαν, τα 10 ανταποκρίθηκαν να συναντιόμαστε κι εκτός μαθήματος και αποφασίσαμε να παίζουμε τα τραγούδια μας, τις μουσικές μας. Έχουμε κάνει διασκευές μόνο με τα ξυλόφωνα, παίρνοντας ο καθένας το ρόλο ενός οργάνου, διασκευές πολύ εύκολες να παίξουν και παιδιά, που συχνά έχουμε πάρει μαζί μας. Ανάλογα με τους τομείς που θέλαμε να δουλέψουμε, φωνάζουμε και τους κατάλληλους ανθρώπους, π.χ. το Στάθη Μαρκόπουλο για το θέατρο σκιών, αλλά και μαριονετίστες, παραμυθάδες κ.λπ.. Και παρ’ όλο που κάθε χρόνο αλλάζει η σύνθεσή της, στα πέντε χρόνια που υπάρχει η ομάδα, υπάρχουν άτομα που είναι σταθερά.»
Πού παρουσιάζετε τη δουλειά σας;
«Η πρώτη παρουσίαση έγινε στο 4ο Δημοτικό Σχολείο Μυτιλήνης. Το 2008 ταξιδέψαμε στη Λήμνο, όπου ξαναπήγαμε το 2010, με το σεμινάριο “Σε τρεις μέρες παράσταση στήνεται; Γίνεται…”. Είχαμε μαζί μας ένα δημοσιογράφο της “Ελευθερίας”, κανείς δεν ήξερε ποιος και τι είναι, μοιράσαμε την ομάδα σε τέσσερις υποομάδες, τους δώσαμε τραγούδια από Θράκη, Μακεδονία, Λήμνο και Μυτιλήνη και τους είπαμε να φτιάξουν μια ιστορία, στην οποία μέσα θα υπήρχε το τραγούδι. Έγιναν καταπληκτικά πράγματα, βγήκαν καταπληκτικά παραμύθια. Επαναλάβαμε το σεμινάριο στο 15ο Δημοτικό Σχολείο Μυτιλήνης, με εκπαιδευτικούς από την Καλλονή και τραγούδια διαφορετικά, επίσης με μεγάλη επιτυχία.»
Φέτος, τι ετοιμάζει η ομάδα;
«Δυστυχώς, αυτήν τη στιγμή δεν ξέρουμε ποιος θα μας καλύψει οικονομικά. Από το 2007 μέχρι και το 2010, ό,τι ζητούσαμε για αμοιβή των επιμορφωτών μας, το εξασφάλιζε η Νομαρχία. Με το πέρασμα της ΝΕΛΕ στο Δήμο Λέσβου, τα μαθήματα σταμάτησαν, αφού δεν υπήρξε κάποια κεντρική εντολή για το τι πρέπει να γίνει. Ετοιμάζουμε πάντως ένα σεμινάριο, με γενικό τίτλο “Η σειρά σου να παίξεις”. Σκοπός του είναι να δείξει πώς με πολλή πονηριά διδάσκουμε πράγματα στα παιδιά, που με τη λήξη τους θα φωνάξουμε να παίξουν μαζί μας. Δε γνωρίζουμε, όμως, ακόμη το χώρο και άλλες λεπτομέρειες.»
Πώς νιώθετε μετά από τόσα χρόνια ενασχόλησης με τη μουσικοκινητική και τη μουσικοπαιδαγωγική;
«Είμαι ένας πολύ τυχερός άνθρωπος. Και το λέω αυτό γιατί έχω πάρει από τον πατέρα μου τη διδαχή να ξέρεις να ευχαριστείς. Η ζωή είναι μικρή, παίρνεις και δίνεις. Νιώθω πολύ όμορφα στο χώρο της εκπαίδευσης όπου δεν υπάρχει ηλικία - κι εγώ συνεχίζω να μαθαίνω -, με ενδιαφέρει να ασχολούμαι με τα παιδιά, είναι πολύ σημαντικό. Όλη η μουσικοκινητική στηρίζεται πάνω στην ιστορία των μοτίβων, που μπορείς να φτιάξεις με τα… τουβλάκια που παίζουν τα παιδιά. Συνεχώς έρχονται καινούργια πράγματα. Το ίδιο ισχύει και για τους φίλους σε αυτόν το χώρο. Σημαντικό είναι ότι έβγαλα τα δύο μου βιβλία, καθώς και το ότι ένα θεατρικό μου παίχτηκε σε 250 σχολεία σε όλη τη χώρα. Στα βιβλία μου, άλλωστε, δεν έχω βάλει πνευματικά δικαιώματα. Δε μου ανήκει τίποτα, είναι δανεικά όλα στην τέχνη και πρέπει να τα δίνουμε.»