Συνεχίζω την παράθεση τμημάτων του αφορισμού της 23/3/1821:
«[...] συμβουλεύομεν και παραινούμεν και εντελλόμεθα και παραγγέλλομεν πάσιν υμίν ... να διακηρύξετε την απάτην των ειρημένων κακοποιών και κακοβούλων ανθρώπων, και να τους αποδείξετε και να τους στηλιτεύσετε πανταχού ως κοινούς λυμεώνας και ματαιόφρονας, και να προσέχετε όσον το δυνατόν εις τας απάτας αυτών και ραδιουργίας, γινώσκοντες, ότι η μόνη απόδειξις της αθωότητος των είναι να εμφανίσωσιν όσα γράμματα λάβωσι τυχόν εις χείρας περί της αυτής υποθέσεως, ή ειδήσεις μάθωσι, και να παρρησιάσωσιν οι μεν ενταύθα εν βασιλευούση προς ημάς, οι δ’ εν τοις έξω μέρεσιν εις τους κατά τόπον αρχιερείς και τους διοριζομένους παρ’ ημών εκκλησιαστικούς εξάρχους και τους βασιλικούς εξουσιαστάς και διοικητάς, δηλοποιούντες και παραδίδοντες και εκείνους τους απλουστέρους, όσοι ήθελαν φωραθή ότι ενεργούν ανοίκεια του ρεαγιαδιακού χαρακτήρος· καθότι οι τοιούτοι διαταράττουσι την γενικήν ησυχίαν, και κατακρημνίζουσι τους αδυνάτους και αθώους ομογενείς μας εις της απωλείας το βάραθρον...
... Τα αυτά δε και κατά της αρχιερωσύνης σας και ιερωσύνης σας επανατείνομεν, εάν μη βαδίσετε, εις όσα εν Πνέυματι αγίω αποφαινόμεθα διά του παρόντος εκκλησιαστικώς, ... και, εάν καθ’ οιονδήτινα τρόπον δολιευθήτε και κατενεχθήτε κατά της κοινής ημών ευεργέτιδος κραταιάς βασιλείας, έχομεν υμάς αργούς πάσης ιεροπραξίας, και τη δύναμει του παναγίου Πνεύματος εκπτώτους του βαθμού της αρχιεροσύνης και ιερωσύνης και το πυρί της γεέννης ενόχους, ως την κοινήν του γένους απώλειαν προτιμήσαντας. Ούτω τοίνυν γινώσκοντες, ανανήψατε προς Θεού και ποιήσατε καθώς γράφομεν εκκλησιαστικώς και γενικώς παρακελευόμεθα, και μη άλλως εξ αποφάσεως, ότι περιμένομεν κατά τάχος την αισίαν των γραφομένων αποπεράτωσιν, ίνα και η του θεού χάρις και το άπειρον έλεος είη μετά πάντων υμών. αωκα· εν μηνί Μαρτίω.
Υπεγράφη συνοδικώς επάνωθεν του ιερού θυσιαστηρίου παρά της ημών μετριότητος και της μακαριότητός του και πάντων των συναδέλφων αγίων αρχιερέων. Ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως αποφαίνεται. Ο Ιεροσολύμων Πολύκαρπος συναποφαίνεται. Ο Καισαρίας Ιωαννίκιος. Ο Νικομηδείας Αθανάσιος. Ο Δέρκων Γρηγόριος. Ο Αδριανουπόλεως Δωρόθεος. Ο Βιζύης Ιερεμίας. Ο Σίφνου Καλλίνικος. Ο Ηρακλείας Μελέτιος. Ο Νικαίας Μακάριος. Ο Θεσσαλονίκης Ιωσήφ. Ο Βερροίας Ζαχαρίας. Ο Διδυμοτοίχου Καλλίνικος. Ο Βάρνης Φιλόθεος. Ο Ρέοντος Διονύσιος. Ο Κυζίκου Κωνστάντιος. Ο Χαλκηδόνας Γρηγόριος. Ο Τουρνόβου Ιωαννίκιος. Ο Πισειδίας Αθανάσιος. Ο Δρύστας Άνθιμος. Ο Σωζοπόλεως Παΐσιος. Ο Φαναρίου και Φερσάλων Δαμασκηνός. Ο Ναυπάκτου και Άρτης Άνθιμος.»
Δίδεται η εντύπωση πως το Ιερατείο πιστεύει ότι οι σκλαβωμένοι επί 400 χρόνια Έλληνες χρωστάνε κατά κάποιο τρόπο ευγνωμοσύνη στην Τουρκία και ότι θα ήταν πράξη κατάπτυστη μια επαναστατική κίνηση... Καλά το κατάλαβα; Αλήτες - Ρουφιάνοι - Επαναστάτες; Τολμήσατε να κηρύξετε την ελευθερία του έθνους ενώ εμείς τρώμε με χρυσά κουτάλια;
Τι επανάσταση και πράσσειν άλογα; Καλά δεν περνάτε, ρε ραγιαδάκια; Γιατί να επαναστατήσετε και να μας χαλάσετε την καλοπέραση; Σας το ξαναλέμε εμείς οι πεφωτισμένοι ιεράρχαι: Η επανάσταση είναι προδοσία εναντίον των ευεργετών μας. Έτσι δε λέει το κείμενο; Όποιος ξέρει κάτι, μπορεί ανέτως να το ρουφιανέψει στην Υψηλή Πύλη, ή σε εμάς, το ίδιο είναι! Δώστε τους και σώστε τις ψυχάρες σας! Και άμα κανένας δικός μας τους βοηθήσει, ή δεν τους εμποδίσει ενεργώς, θα σας διώξουμε από το μαντρί μας γιατί θα είστε κακά παιδιά και θα σας στερήσουμε το δικαίωμα να κάνετε λειτουργίες και να κλέβετε από το παγκάρι...
Βέβαια μετά από χρόνια θα τα γυρίσουμε τα πράματα και θα τα λέμε ανάποδα. Έτσι και αλλιώς, άμα πιστεύει πολύ ο άλλος στο Χριστούλη, εμείς τον πείθουμε να πιστέψει ό,τι λέμε... Έτσι και αλλιώς θα μπλέξει το λόγο του Θεού με το λόγο του κληρικού!
Αν θυμάμαι καλά, κανένας από τους τρεις αφορισμούς δεν έχει ανακληθεί επίσημα. Έτσι, λοιπόν, αυτός φαίνεται να ήταν ο επίσημος ρόλος της Εκκλησίας στην Επανάσταση. Ακόμα και ο ήρωας Παπαφλέσσας, ο γνωστός «Διαβολόπαπας» όπως τον λέγαν υβριστικά οι βολεμένοι πρώην συνάδελφοί του, εκτός κλήρου ήταν!... Αλλά πάλι θα βγουν κάποιοι να τα δικαιολογήσουν. «Τον φάγαν τελικά τον Γρηγόριο ως αντίποινα», Σώωπα... ε και; Σε ολόκληρη επανάσταση λιγότεροι από 20 ιεράρχες έπαθαν κάτι! Δε θα ‘λεγα ότι ξεκληρίστηκε και το επάγγελμα κιόλας... Αλήθεια, μέσα από το λάκκο των λεόντων ρωτάμε, αυτούς τους αφορισμούς θα τους δούμε σε κανένα βιβλίο Ιστορίας της ΣΤ΄ δημοτικού;

... ο Δανιήλ.