Ο Ελληνισμός είναι πανταχού παρών, οι απόδημοι Έλληνες μεγαλουργούν σε όλα τα σημεία του πλανήτη. Μία ακόμα Ελλάδα, διασκορπισμένη στα πέρατα του κόσμου καταγράφει τους πόθους και τις προσδοκίες της στην ετήσια έκθεση του Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού (ΣΑΕ). Ο ΣΑΕ έχει αναγνωρισμένο γνωμοδοτικό και εισηγητικό ρόλο απέναντι στην Ελληνική Πολιτεία και κάθε χρόνο η έκθεσή του αποτελεί αντικείμενο συζήτησης και προβληματισμού στη Βουλή. Καταθέτω ορισμένες σκέψεις με αφορμή την πρόσφατη έκθεσή του.
Οι απόδημοι είναι οργανικό μέρος του Ελληνισμού και πρέπει να έχουν λόγο για τα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα. Να συμμετέχουν με την ψήφο τους. Θεωρώ ατυχή τα όσα συνέβησαν πέρσι, όταν η στείρα αντιπολιτευτική στάση του ΠΑΣΟΚ δεν επέτρεψε να υπερψηφιστεί το σχέδιο νόμου που κατάθεσε η Νέα Δημοκρατία. Καθίστανται δε ακόμα ατυχέστερα από το γεγονός ότι η σημερινή κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, ενώ προτίθεται να προχωρήσει άμεσα στην αναγνώριση δικαιώματος ψήφου στους οικονομικούς μετανάστες που εργάζονται στην Ελλάδα, δε φαίνεται να έχει μεριμνήσει αντίστοιχα για το δικαίωμα ψήφου των αποδήμων Ελλήνων. Είτε πρόκειται για συνειδητή πολιτική επιλογή είτε για ασύγγνωστη παράβλεψη εκ μέρους του ΠΑΣΟΚ, ο κίνδυνος αποξένωσης της ελληνικής ομογένειας είναι υπαρκτός.
Το δικαίωμα ψήφου των αποδήμων δεν πρέπει να αποτελεί πεδίο κομματικής αντιπαράθεσης. Οι απόδημοι πρέπει να μπορούν να ψηφίζουν στον τόπο διαμονής τους. Πέρα από τη δημιουργία περιφερειών εξωτερικού, πρέπει να μπορεί ο απόδημος που το επιθυμεί να ψηφίζει στον τόπο διαμονής του για την εκπροσώπηση του συγκεκριμένου νομού στον οποίο έχει τα εκλογικά του δικαιώματα, του τόπου από τον οποίο έλκει την καταγωγή του. Σήμερα ο νησιώτης που ζει στην Αθήνα, ή όπου αλλού εντός Ελλάδας, μπορεί να ψηφίζει στον τόπο διαμονής του, στους καταλόγους των ετεροδημοτών. Πρέπει και αυτός που μένει εκτός Ελλάδας να μπορεί να κάνει το ίδιο. Με τον τρόπο αυτό ενισχύονται οι δεσμοί των αποδήμων με τους τόπους καταγωγής τους. Οι απόδημοι δεν είναι μακριά μας, είναι δίπλα μας, και πρέπει να τους κρατήσουμε δίπλα μας. Πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στις αποφάσεις με τον πιο άμεσο τρόπο.
Οι εισηγητικές προτάσεις του Συμβουλίου Αποδήμου Ελληνισμού λειτουργούν ως προσκλήσεις για την ανάπτυξη των κρατικών μηχανισμών, ως προκλήσεις που δείχνουν το δρόμο για την εξέλιξη.
Σημαντικές είναι οι εισηγητικές προτάσεις του ΣΑΕ για την προβολή του ελληνικού τουρισμού. Ιδιαίτερα οι αναφορές στον «τουρισμό ειδικού ενδιαφέροντος», καθώς και στη δραστηριοποίηση της προβολής του τουριστικού προϊόντος από Περιφέρειες, Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις και μεγάλους Δήμους. Η ανάπτυξη της προβαλλόμενης ταυτότητας και της διεθνούς εικόνας συγκεκριμένων περιοχών ενισχύει τον τουρισμό και την εικόνα των προϊόντων. Το branding τουριστικών προορισμών και επιμέρους τόπων είναι ουσιαστικά μονόδρομος. Δεν μπορεί η Ελλάδα να στηρίζει και να στηρίζεται μόνο στο brand Greece, πρέπει να δημιουργηθούν και να υποστηριχθούν και άλλα επιμέρους brands. Για νησιά όπως η Λέσβος και η Λήμνος, η ανάπτυξη του τοπικού brand θα αποτελέσει πολύτιμο εργαλείο ανάπτυξης του τουρισμού και της οικονομίας. Θα αποτελέσει ένα περιουσιακό στοιχείο ανυπολόγιστης αξίας για τον τόπο μας. Η συνεργασία με τους αποδήμους σε αυτό τον τομέα μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη και, δεδομένης της απάθειας του υπουργείου Τουρισμού, πρέπει να εξετάσουμε πώς μπορούμε να πετύχουμε κάτι τέτοιο, σε τοπικό επίπεδο.
Στα πλαίσια των αναπτυξιακών συνεργειών με τους αποδήμους, η δημιουργία «ομογενειακού χωριού», ενός οργανωμένου και υψηλής ποιότητας οικισμού που να απευθύνεται σε ομογενείς που θέλουν να αποκτήσουν τουριστική ή και μόνιμη κατοικία στην Ελλάδα, είναι μία ιδέα που έχει ενδιαφέρον. Στο παρελθόν, η προσπάθεια για ομογενειακό χωριό στη Λέσβο δεν τελεσφόρησε. Πρέπει να ξαναδούμε το ζήτημα μέσα από το πρίσμα μίας ευρύτερης προσπάθειας προώθησης του τόπου μας ως τουριστικού προορισμού σε διεθνές επίπεδο.
Θεωρώ, επίσης, πολύ σημαντικές τις αναφορές του ΣΑΕ στον πολιτισμό. Η πολιτιστική πολιτική της Ελλάδας πρέπει να είναι η πολιτιστική πολιτική του ευρύτερου Ελληνισμού. Οφείλουμε να στηρίξουμε και να αναδείξουμε τη δημιουργική συνεισφορά των αποδήμων Ελλήνων. Να ενισχύσουμε και να αναδείξουμε την πολιτιστική τους δημιουργία, να διασυνδέσουμε και να ενισχύσουμε τις πολιτιστικές δυνάμεις του απανταχού Ελληνισμού. Η ραστώνη και η πενία του κρατικού μηχανισμού δε μας επιτρέπουν να ελπίζουμε πολλά, ούτε καν την προσφορά τεχνογνωσίας και καθοδήγησης. Η τουριστική προβολή του τόπου ενσωματώνει και πολιτιστικές δράσεις. Τοπικές κοινωνίες και πολιτιστικοί φορείς πρέπει και μπορούν να κινητοποιηθούν δυναμικά και να ασκήσουν πολιτιστική πολιτική.
Σήμερα το ίντερνετ καταργεί τους περιορισμούς του χώρου και επιτρέπει την ανασύσταση και λειτουργία «κοινοτήτων», τα μέλη των οποίων βρίσκονται στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Σήμερα έχουμε τα μέσα για να διατηρήσουμε κοντά μας και όσους δικούς μας μένουν μακριά. Έτσι οι «κοινότητές» μας θα γίνουν ευρύτερες και ισχυρότερες. Στηρίζοντας τους απόδημους Έλληνες στηρίζουμε τους εαυτούς μας. Δεν πρέπει να μένουμε στις καλές προθέσεις και στα ευχολόγια, αλλά να τα μετατρέψουμε σε σχεδιασμό και δράσεις.

* Ο Σπύρος Γαληνός είναι βουλευτής Νομού Λέσβου της Νέας Δημοκρατίας.