Διονύσης Χαριτόπουλος
Εκδόσεις Τόπος
Αθήνα 2008, σελ. 116

To «Εγχειρίδιο Βλακείας» του Διονύση Χαριτόπουλου είναι ένα εγχειρίδιο αυτογνωσίας, μια συμπυκνωμένη φιλοσοφία ζωής με επίκεντρο τη νόηση και την κατανόηση, την ευφυΐα και την ανοησία, τη βλακεία και το βλάκα. Τα σχετικά φαινόμενα εξετάζονται τόσο από την ιστορική και ανθρωπολογική τους πλευρά, όσο και ως κλινικά συμπτώματα της σύγχρονης ζωής. Ο ίδιος ο συγγραφέας σημειώνει με νόημα στο οπισθόφυλλο του βιβλίου: «Επειδή όλοι υποτιμάμε τον αριθμό των ηλιθίων ανάμεσά μας και κάθε τόσο μας αιφνιδιάζουν πρόσωπα “υπεράνω υποψίας” μάλλον πρέπει να ξανασυστηθούμε...»
Ο Διονύσης Χαριτόπουλος έχει κατανείμει τους πρωτότυπους αφορισμούς του σε 88 ενότητες που αφορούν ισάριθμες περιπτώσεις/διαπιστώσεις/ερμηνείες της ανθρώπινης βλακείας. Το βιβλίο μπορεί να διαβαστεί από την αρχή ως το τέλος, αλλά και δίχως προφανή σειρά, όπως ακριβώς μια συλλογή ποιημάτων ή αποφθεγμάτων. Παραθέτουμε εδώ ένα χαρακτηριστικό αποφθεγματικό κείμενο, το υπ’ αριθμόν 18, ενδεικτικό και του πολύ προσωπικού ύφους του συγγραφέα που συνδυάζει το χιούμορ με τη σοβαρότητα, τον πρωτότυπο αφορισμό με την τεκμηρίωση, την οξυδέρκεια με τη λαϊκή σοφία.
«Ίσως καμιά ιδιότητα του ανθρώπου δε βοήθησε τόσο τη διανοητική του ανάπτυξη όσο η προσοχή· αυτή η πολύτιμη ικανότητα του μυαλού να συγκεντρώνεται με ένταση, που διαθέτουν όλα τα συλληπτικά ζώα: η γάτα όταν φερμάρει το ποντίκι, ο αητός όταν εντοπίζει από ψηλά το θήραμα, η τίγρη που προσηλώνεται τόσο ολοκληρωτικά στο υποψήφιο θύμα της, ώστε λέγεται ότι μπορείς να την πλησιάσεις. Χάρη στην προσοχή, το δίποδο μπορεί και “συλλαμβάνει” όλες τις πτυχές της ζωής, αποκτά σαφέστερη αντίληψη του κόσμου και γίνεται πιο προνοητικό και αποτελεσματικό. Δε λένε τυχαία τον οξύνου “γάτα”, “σαΐνι”-“ξεφτέρι” (είδη γερακιών) ή “αητό”, που “δεν του ξεφεύγει τίποτα”, ενώ το χοντροκέφαλο “μπούφο”, “ζώο” και “βόδι”, που “δε βλέπει την τύφλα του”, γιατί ο ένας παρατηρεί τον κόσμο με περισκόπιο κι ο άλλος με μακαρόνι.»