Δημήτρης Σαραντάκος
Εξερευνητές, περιηγητές και ταξιδιώτες κατά την αρχαιότητα
Εκδόσεις Γνώση
Αθήνα 2011, σελ. 140

Ο γνωστός συγγραφέας και συνεργάτης της εφημερίδας μας, μετά τα δύο πιο πρόσφατα βιβλία που αναφέρονταν στην Ελληνική Αρχαιότητα «Οι αρχαίοι είχαν την πλάκα τους» (Γνώση, 2009) και «Τι μας έμαθαν επιτέλους οι αρχαίοι Έλληνες» (Γνώση, 2010), μας έδωσε μέσα στο 2011 ένα νέο βιβλίο, με πιο διευρυμένο θέμα. Όπως σημειώνει στον πρόλογό του, «ερευνώντας τα όσα έχουν καταγραφεί για τους αρχαίους εξερευνητές, ταξιδιώτες και περιηγητές, είδα πως δίπλα στα ελληνικά επιτεύγματα παρουσιάζουν το ίδιο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον και συναφή κατορθώματα άλλων αρχαίων λαών. Εξάλλου, μια άλλη διαπίστωση, που με παρακίνησε να γράψω αυτό το βιβλίο είναι πως τα θαυμάσια αυτά κατορθώματα, ελληνικά και ξένα, είναι άγνωστα στο πολύ κοινό, που θεωρεί ότι οι εξερευνήσεις και οι περιηγήσεις χαρακτηρίζουν μόνο τους νεότερους χρόνους, ενώ η αλήθεια είναι πως γίνονταν από τη βαθιά αρχαιότητα. Και η διαπίστωση, πως σε τόσο παλιούς καιρούς υπήρξαν άνθρωποι, που με τα πόδια ή σε ράχη υποζυγίου, ή με πρωτόγονα πλωτά μέσα πραγματοποιούσαν ταξίδια χιλιάδων χιλιομέτρων, που κρατούσαν χρόνια ολόκληρα, για να μάθουν τι κρύβεται πίσω από τη γραμμή των οριζόντων, προκαλεί δικαιολογημένα τον θαυμασμό μας.».
Το βιβλίο χωρίζεται σε επτά κεφάλαια, με τους παρακάτω τίτλους: Στην αχλύ του μύθου (Η σουμερική μυθολογία, Η ελληνική μυθολογία, Η έξοδος των Εβραίων από την Αίγυπτο, Η ινδική μυθολογία, Οι κινεζικοί μύθοι), Οι πρώτες καταγραμμένες εξερευνήσεις, Οι μεγάλοι αποικισμοί, Οι εξερευνήσεις της ελληνιστικής εποχής, Οι εξερευνήσεις της ρωμαϊκής εποχής, Από την ύστερη αρχαιότητα ως την αρχή του μεσαίωνα, Η εικόνα του κόσμου κατά την αρχαιότητα - Οι γεωγράφοι.

Σε παράρτημα δίνεται το κεφάλαιο με τον τίτλο «Εξερευνήσεις και ανακαλύψεις που δεν έγιναν ποτέ (Ο μύθος της Ατλαντίδας, Ο μύθος της Λεμουρίας, Το ταξίδι του Οδυσσέα στη Βόρειο Αμερική, Το ταξίδι του «Ρα» από την Αίγυπτο στις Αντίλλες, Η ανακάλυψη της Αμερικής από Χιώτες ναυτικούς κ.ά.).
«Χάρη σ’ αυτές τις εξερευνήσεις, η όψη του κόσμου πλάταινε συνεχώς στα μάτια του ανθρώπου της Αρχαιότητας, αλλά αυτό δεν είχε σαν συνέπεια την ενοποίηση του κόσμου. Η Οικουμένη εξακολουθούσε να μένει χωρισμένη σε υποπλανήτες. Οι κάτοικοι της Μεσογείου αγνοούσαν την ύπαρξη της Κίνας, της Ινδονησίας και της Ιαπωνίας και οι κάτοικοι της Άπω Ανατολής αγνοούσαν την ύπαρξη μιας Άπω Δύσης, οι κάτοικοι της Ινδικής Χερσονήσου αγνοούσαν την Ευρώπη, τη Σιβηρία, την Κίνα και την Ιαπωνία, για να μην αναφέρω τους κλειστούς απομονωμένους κόσμους της Αμερικής και της Ωκεανίας. Η ενοποίηση του πλανήτη θα γινόταν χίλια χρόνια αργότερα με τις εξερευνήσεις των νεοτέρων χρόνων», γράφει στο εισαγωγικό του κεφάλαιο ο Δημήτρης Σαραντάκος.