Έχουν χαρακτηριστεί ως μία από τις μορφές Τέχνης, η… ένατη κατά σειρά. Και δικαίως, αφού με το περιεχόμενο και τη σημειολογία τους έχουν όχι απλά παράσχει ψυχαγωγία σε εκατομμύρια αναγνωστών σε όλο τον κόσμο, αλλά έχουν καταφέρει, ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες, να αποτελέσουν και ένα μέσο άσκησης πολιτικής και διαμόρφωσης ιδεολογιών και συνειδήσεων. Ο λόγος για τα κόμικς, που φαίνεται να έχουν την… τιμητική τους στην πόλη της Μυτιλήνης, για τον επόμενο μήνα τουλάχιστον, αφού τόσο το «Ε», όσο και το Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, ετοιμάζουν δράσεις σχετικά με την ιδιαίτερη αυτή μορφή οπτικής επικοινωνίας…

Γνωστά και ως η… «9η Τέχνη», τα κόμικς είναι μια μορφή τέχνης που συνδυάζει εικόνες με κείμενα - τοποθετημένα, συνήθως, μέσα στα γνωστά «συννεφάκια» ή σε λεζάντες. Έχοντας, αρχικά, χρησιμοποιηθεί για να εικονογραφήσουν καρικατούρες και να διασκεδάσουν το κοινό με απλές και συνηθισμένες ιστορίες, έχουν πλέον εξελιχθεί σε μια μορφή τέχνης με πολλά… υποείδη, που καλύπτουν από τα πρώτα κόμικς που κυκλοφόρησαν ευρέως σε Ευρώπη και Αμερική στα τέλη του 19ου αιώνα, μέχρι και τις πιο σύγχρονες μορφές του, όπως είναι τα πολύ γνωστά ιαπωνικά «Manga».

Σύντομη ιστορία των κόμικς
Οι ρίζες των κόμικς μπορούν να αναζητηθούν στο 15ο αιώνα, ενώ πολλοί θεωρούν προγόνους τους τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά. Ωστόσο, σύμφωνα με άλλες πηγές, ένα από τα πρώτα επίσημα κόμικς είναι ένας ελληνικός πάπυρος με θέμα τον Ηρακλή, που χρονολογείται περίπου στα 300 μ.Χ., ενώ το πρώτο «εικονογραφημένο», βρίσκεται στις… προϊστορικές ζωγραφιές των σπηλαίων, από τα 35.000 π.Χ..
Με τη σημερινή τους μορφή - σε καρέ με εικόνα και κείμενο - τα κόμικς εμφανίστηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα, ξεκινώντας κυρίως από την Αγγλία και τις ΗΠΑ - με το πολύ γνωστό «Κίτρινο Παιδί», που το 1895 άρχισε να δημοσιεύεται ως ένθετο στριπ σε εφημερίδες.
Στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, τα κόμικς γνώρισαν μεγάλη ανάπτυξη στην Αμερική, με την εμφάνιση υπερηρώων όπως ο «Superman», ενώ στην Ευρώπη πρωτοστάτησαν οι Βέλγοι, με τον «Ten-Ten» και το περιοδικό «Spirou». Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με την άφιξη των αμερικανικών κόμικς στην Ευρώπη και την είσοδο της… αντικουλτούρας στα κόμικς κατά τη δεκαετία του ‘60, αυτά καθιερώθηκαν σταδιακά ως ένα ακόμη είδος τέχνης, ανάμεσα στα ήδη υπάρχοντα.
Στην Ελλάδα, υπάρχουν πλέον πολλοί παλιοί και καταξιωμένοι δημιουργοί και εμφανίζονται διαρκώς και νέοι, πολλοί από τους οποίους ιδιαίτερα αξιόλογοι, ενώ σημαντικό ρόλο στη διάδοσή τους έχουν παίξει εκδόσεις όπως η «Ένατη Διάσταση», το «Παρά Πέντε», αλλά και το ένθετο «9» της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία».
Διοργανώνονται συχνά συνέδρια κόμικς ή συναντήσεις δημιουργών, ενώ, εδώ και λίγους μήνες, στο Μοναστηράκι της Αθήνας λειτουργεί πλέον και η πρώτη ελληνική Λέσχη Φίλων Κόμικς, τα μέλη της οποίας, έναντι μικρού αντιτίμου, απολαμβάνουν κάποια «προνόμια», όπως προσφορές και ειδικές εκπτώσεις σε βιβλιοπωλεία και καταστήματα, ενώ η Λέσχη διαθέτει για όλους μια ενημερωμένη, ανοιχτή βιβλιοθήκη, με πολλούς γνωστούς αλλά και σπάνιους ελληνικούς τίτλους κόμικς.


Από προηγούμενο συνέδριο κόμικς στη Μυτιλήνη

Το 3ο Συνέδριο Κόμικς στη Μυτιλήνη
«Η εποχή μας θα είναι πιθανότατα γνωστή στο μέλλον ως η “περίοδος μετά την 11η Σεπτεμβρίου” που, ως γνωστόν, άλλαξε πολλά. Για την “παγκοσμιοποίηση”, μιλάμε ήδη τουλάχιστον εδώ και μια δεκαετία… Συχνά, όμως, δεν μπορούμε πλέον να μιλήσουμε για μια τέχνη (σ.σ. κόμικς), που ορίζει με ξεκάθαρα όρια τη θεματική της περιοχή… Θεματικά, ιδεολογικά και στυλιστικά, τα κόμικς μεταμορφώνονται για να αντιμετωπίσουν τις επίφοβες συμμετρίες ενός θαυμαστού καινούργιου κόσμου...»
Με την εισαγωγή αυτή, καθορίζονται τα θεματικά πλαίσια του 3ου Συνεδρίου Κόμικς, με θέμα «Fearful Symmetry: Κόμικς, Πολιτική και Νέες Τεχνολογίες», που διοργανώνουν από 30 Οκτωβρίου έως και 1ης Νοεμβρίου το Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου και η ICONOTOPIA - η ερευνητική ομάδα του Τμήματος για τη μελέτη της Ιστορίας και Θεωρίας των Κόμικς.
Λόγω του ότι οι ανεξάρτητες και αυτοχρηματοδοτούμενες εκδόσεις κόμικς στην Ελλάδα αποτελούν ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και ζωντανά κομμάτια της εγχώριας σκηνής και προκειμένου να δοθεί στους δημιουργούς η ευκαιρία να προωθήσουν τη δουλειά τους σε ένα, όσο το δυνατόν, ευρύτερο αναγνωστικό κοινό, το τρίτο αυτό συνέδριο που θα πραγματοποιηθεί στη Μυτιλήνη, με εκδηλώσεις και ομιλίες που θα διεξαχθούν στο Λόφο Ξενία, θα έχει ελεύθερη είσοδο και θα είναι ανοιχτό στο κοινό όλων των ηλικιών.
Ανάλογα συνέδρια έχουν διοργανωθεί από το Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας δύο ακόμη χρονιές, το 2003 και το 2005. Μάλιστα, όπως λέει η υπεύθυνη καθηγήτρια Ιστορίας Τέχνης του Τμήματος, κ. Εύη Σαμπανίκου, το 2003 η συμμετοχή ήταν αναπάντεχα μεγάλη, ενώ το 2005 πραγματοποιήθηκε ένα τεράστιο συνέδριο και έκθεση, με πλήθος παράλληλων εκδηλώσεων και με τη συμμετοχή πολλών ξένων και Ελλήνων δημιουργών και ομιλητών. Σύμφωνα με την ίδια, τα δύο προηγούμενα αυτά συνέδρια έχουν συμβάλει στο να αναδειχθούν νέοι δημιουργοί, ανάμεσα σε αυτούς και Μυτιληνιοί, αλλά και φοιτητές του Τμήματος, αφού εμφανίζονται παράλληλα με γνωστούς καλλιτέχνες.

Συνδέοντας τη Μυτιλήνη με τα κόμικς…
Κατά τη διάρκεια του φετινού Συνεδρίου, θα πραγματοποιηθεί και η έκθεση κόμικς, με τίτλο «Οράματα σε άσπρο και μαύρο: Κόμικς, Πολιτική και Νέες Τεχνολογίες», στο πλαίσιο της οποίας οι διοργανωτές έχουν καλέσει όλους τους δημιουργούς και εκδότες ανεξάρτητων αυτοχρηματοδοτούμενων εκδόσεων κόμικς να παρουσιάσουν και να διαθέσουν τα έντυπά τους, προκειμένου αυτά να εκτεθούν στο Συνέδριο. Μετά το πέρας της έκθεσης, όλα τα έργα θα επιστραφούν στους δημιουργούς τους.
«Φέτος δε δόθηκε μεγάλη έμφαση στην έκθεση, για το λόγο αυτό θα υπάρχει ένας μικρός αριθμός δημιουργών κόμικς», λέει η κ. Σαμπανίκου. «Ωστόσο, μέχρι στιγμής είναι στο πρόγραμμα περίπου 30 ομιλητές από την Ελλάδα και τη Σερβία, όλοι ακαδημαϊκοί. Η σημασία του Συνεδρίου, είναι αυτό που λέμε κάθε φορά: ότι ένα ακόμη πεδίο των τεχνών, κάτι μάλιστα τόσο ζωντανό όπως τα κόμικς, προσπαθεί να το προσεγγίσει η ακαδημαϊκή κοινότητα μέσω της έρευνας. Επιπλέον, με τη διοργάνωση του Συνεδρίου στη Μυτιλήνη, συνδέεται η πόλη με μια δράση που δεν έχει προωθηθεί στο παρελθόν - σε ακαδημαϊκό επίπεδο - πουθενά αλλού στην Ελλάδα.»
Για περισσότερες πληροφορίες, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν με τον κ. Πάνο Κρητικό, στο τηλέφωνο 6979-094167 και στο e-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. καθώς και με την κ. Εύη Σαμπανίκου στα τηλέφωνα 22510 36618 και 6944-792720 και στο e-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Μπορούν, επίσης, να επισκεφθούν την ιστοσελίδα http://www.aegean.gr/culturaltec


Κόμικς επιστημονικής φαντασίας


«Εμπρός»: Σε επαφή με την 9η Τέχνη, για… φαντασία στην εφημερίδα
Ένα ημερολόγιο, με φαντασία και ζωντάνια, θέλουμε να εκδώσουμε για το 2010. Για το λόγο αυτό, η εφημερίδα «Εμπρός» σκέφτηκε να βάλει στη… ζωή της ίδιας και των αναγνωστών της την Ένατη Τέχνη, τα comics. Καλούμε, λοιπόν, τους πιο… «φευγάτους» μας αναγνώστες, να επιστρατεύσουν τη φαντασία, το χιούμορ και τη δημιουργική τους διάθεση.

«Έλα, τι περιμένεις;»
Αν διαθέτετε κι εσείς τα παραπάνω «συστατικά» σε επαρκή ποσότητα, μη χάνετε χρόνο και στείλτε μας τις προτάσεις σας μέχρι τις 10 Νοεμβρίου.
To θέμα είναι ελεύθερο, ενώ τα comics θα πρέπει να είναι σε χαρτί μεγέθους Α3 (διαστάσεων 297x420mm) και το αρχείο θα πρέπει να αποσταλεί σε μορφή jpeg ή pdf (ανάλυση 300dpi).
Κριτήρια αξιολόγησης είναι αποκλειστικά η ευρηματικότητα και το χιούμορ. Τα 12 επικρατέστερα σχέδια θα δημοσιευτούν επώνυμα στην εφημερίδα «Εμπρός» και θα αποτελέσουν το βασικό υλικό για την έκδοση του ημερολογίου της για το 2010.
Κανείς, όμως, δεν πρόκειται να μείνει εκτός και δυσαρεστημένος, αφού όλα τα comics που θα μας σταλούν θα δημοσιευτούν στην ηλεκτρονική μας έκδοση - www.emprosnet.gr
Ελάτε, λοιπόν, να ταξιδέψουμε στην Ένατη Τέχνη, την τέχνη των comics, όπου τους κανόνες ορίζουν η εικόνα, η δημιουργικότητα και η φαντασία.
Για περισσότερες πληροφορίες, πληκτρολογήστε www.emprosnet.gr/comics ή επικοινωνήστε με τη Μαρία Σελάχα στο τηλέφωνο 22510 41619.