Στο αρχοντικό του Χαλίμ Μπέη, στεγάζεται από το 1994 η Δημοτική Πινακοθήκη της Μυτιλήνης. Ωστόσο, λόγω έλλειψης προσωπικού, για χρόνια παρέμεινε κλειστή, μέχρι να ξανανοίξει το περασμένο καλοκαίρι με υπεύθυνη την Κλεονίκη Λογγίου. Έκτοτε έχουν γίνει πολλά και σχεδιάζονται ακόμη περισσότερα.
Στο αρχοντικό του Χαλίμ Μπέη, στην Επάνω Σκάλα, στεγάζεται από το 1994 η Δημοτική Πινακοθήκη της Μυτιλήνης. Ωστόσο, λόγω έλλειψης προσωπικού, η Πινακοθήκη για χρόνια παρέμεινε κλειστή, μέχρι να ξανανοίξει το περασμένο καλοκαίρι με υπεύθυνη την Κλεονίκη Λογγίου. Έκτοτε έχουν γίνει πολλά και σχεδιάζονται ακόμη περισσότερα. Επισκεφθήκαμε τη Δημοτική Πινακοθήκη την περασμένη Κυριακή, για να τη βρούμε να σφύζει από ζωή. Εκτός από την υπεύθυνη, στους χώρους της περιφέρονταν παιδιά, γονείς, αλλά και εκπαιδευτικοί της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, όλοι απασχολούμενοι δημιουργικά…
Η ιδέα για την ίδρυση της Δημοτικής Πινακοθήκης Μυτιλήνης ξεκίνησε με προφορική πρόταση που έκανε κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων θητείας του ο δήμαρχος Μυτιλήνης Απόστολος Αποστόλου, δάσκαλος του Γεωργίου Πετρή - Σίμου και της αδελφής του, Έλλης Σίμου, για την παραχώρηση-δωρεά της συλλογής των έργων τέχνης που κατείχε ο Γιώργος. Ο Γιώργος Σίμος (φιλολογικό του όνομα το Γιώργος Πετρής) ήταν ένας από τους τρεις μόνιμους συντάκτες του περιοδικού «Επιθεώρηση Τέχνης», υπεύθυνος για τα εικαστικά, με σπουδές στην Ιστορία, τη Φιλοσοφία και την Ιστορία της Τέχνης στο Παρίσι, όπου είχε καταφύγει κατά τη δικτατορία. Το 1993, ο Γιώργος Πετρής αποδέχτηκε επίσημα την πρόταση του δήμου Μυτιλήνης, επισημαίνοντας ότι μετά το θάνατό του επιθυμούσε τα έργα της συλλογής του να περιέλθουν στην κυριότητα του δήμου, με την προϋπόθεση ότι αυτός θα τα στεγάζει, θα τα συντηρεί και θα τα εκθέτει σε κατάλληλο κτήριο στην πόλη της Μυτιλήνης.
Ο δήμος κατέληξε στο αρχοντικό του Χαλίμ Μπέη, το οποίο είχε χαρακτηριστεί διατηρητέο από το υπουργείο Πολιτισμού και η συντήρησή του ολοκληρώθηκε την περίοδο 1993 - 1994. Ωστόσο, παρ’ όλο που το Νοέμβριο του 1994 έγιναν τα εγκαίνια του ανακαινισμένου κτηρίου, λόγω έλλειψης προσωπικού η Πινακοθήκη παρέμεινε κλειστή τα επόμενα χρόνια. Ο Γιώργος Πετρής - Σίμος πέθανε το 1997.
Δεύτερη δωρεά
Το 2001 η κ. Έλλη Σίμου έκανε και δεύτερη δωρεά πινάκων ζωγραφικής. Το σχολικό έτος 2005 - 2006, επί δημαρχίας Χατζηκομνηνού, το κτήριο της Δημοτικής Πινακοθήκης λειτούργησε ως δημοτικό σχολείο για να στεγάσει τα παιδιά του 5ου Δημοτικού Μυτιλήνης που έμειναν άστεγα λόγω των γνωστών στατικών προβλημάτων του σχολείου τους, ενώ στη συνέχεια, το 2007, επισκευάσθηκε επί θητείας του νέου δημάρχου Νάσου Γιακαλή.
Τον Ιούνιο του 2008 διορίστηκε υπεύθυνη της Δημοτικής Πινακοθήκης η Κλεονίκη Λογγίου, απόφοιτη Διοίκησης Τουριστικών Επιχειρήσεων και κεραμίστρια.
Σήμερα, η συλλογή της Πινακοθήκης εμπλουτίζεται με αγορές και δωρεές Λέσβιων και άλλων καλλιτεχνών και συλλεκτών. Διαθέτει 138 πίνακες ζωγραφικής, σπάνια χαρακτικά, βιβλία και γκραβούρες, μεταξύ άλλων και έργα των Γιάννη Τσαρούχη, Αλέκου Φασιανού, Άγγελου Κουγιουμτζή, Γεώργιου Γουναρόπουλου, Αντώνη Πρωτοπάτση, Ορέστη Κανέλλη, Πικάσο, Ματίς κ.λπ., αλλά και πολλών άλλων σημαντικών Ελλήνων και ξένων ζωγράφων.
Μια συζήτηση…
Η κ. Κλεονίκη Λογγίου είναι η υπεύθυνη της Δημοτικής Πινακοθήκης Μυτιλήνης από τον περασμένο Ιούνιο, οπότε και αποδέχτηκε σχετική πρόταση που της έγινε από το δήμο Μυτιλήνης.
«Νιώθω ότι μου έχει ανατεθεί ένα από τα αξιοθέατα του νησιού. Όσο και αν δεν είχα τη σχετική κατάρτιση, δε θα μπορούσα να κάνω απλώς το φύλακα, ούτε να το άφηνα αβοήθητο», λέει η κ. Λογγίου, η οποία από τη στιγμή που ανέλαβε στη Δημοτική Πινακοθήκη δε σταματά να εργάζεται προς την κατεύθυνση της ανάδειξής της. «Αν δε συνεργαστούμε στη Μυτιλήνη, όσοι έχουμε αναλάβει εικαστικού ενδιαφέροντος τομείς, τότε ένα “πακέτο ειδικού τουρισμού” μένει στην άκρη. Δεν είναι μόνο τα Μουσεία του Θεόφιλου και του Τεριάντ. Θα έπρεπε να συνεργαστούμε, ώστε ο δυνητικός επισκέπτης να παίρνει ένα συγκεντρωτικό φυλλάδιο για τα μέρη που μπορεί να επισκεφτεί, το οποίο θα τα προωθεί όλα.»
Η ίδια, το καλοκαίρι ετοίμασε μια περιπατητική περιήγηση στην περιοχή όπου βρίσκεται η Πινακοθήκη, ώστε οι επισκέπτες να μπορούν να δουν και τις ώρες των άλλων Μουσείων. «Στην περιοχή βρίσκονται δύο αρχαιολογικά μουσεία, το Κάστρο, το Παλιό Λιμάνι, το Αρχαίο Θέατρο, το Γραφείο Ενημέρωσης του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου στο Σίγρι, μια παλιά αγορά όπου ακόμη λειτουργούν εργαστήρια κεραμικής κ.λπ. Αξίζει κανείς να μπορεί να έχει συγκεντρωμένα τα τηλέφωνα και τις ώρες λειτουργίας όλων αυτών…»
Επιπλέον, από τον Ιούνιο που άνοιξε η Δημοτική Πινακοθήκη, σε συνεργασία με το φωτογράφο Κυριάκο Συκά, έχουν εκδοθεί δύο ημερολόγια του 2009, ένα επιτραπέζιο με μορφή πυραμίδας και ένα σε μορφή καρτ-ποστάλ, σε τέσσερις γλώσσες (ελληνικά, αγγλικά, γερμανικά και γαλλικά).
Η κ. Λογγίου, έχει και άλλα «όνειρα» για την Πινακοθήκη: «Θα ήθελα να μαζευτούν όσοι από τους καλλιτέχνες - των οποίων έργα φιλοξενούνται στην Πινακοθήκη - είναι ακόμη εν ζωή και ήξεραν το Γιώργο Πετρή και που συνεργάστηκαν για το περιοδικό «Επιθεώρηση Τέχνης» - π.χ. ο Μυταράς, ο Φασιανός, ο Μόραλης, ο Κουγιουμτζής - και να γίνει μια εκδήλωση προς τιμήν του, με προσκεκλημένες και τις αδελφές του. Να μας μιλήσουν όλοι για τη γενιά του ‘30 και την αγωνία για την ανάδειξη της δημιουργικότητας τα δύσκολα εκείνα χρόνια, που χρειαζόταν να αγωνιστούν για την ελευθερία και τη δημοκρατία. Είναι μια γενιά με την οποία δεν έχουμε ασχοληθεί, ενώ της οφείλουμε πολλά. Και μόνο η δωρεά του Πετρή για τα παιδιά της Μυτιλήνης που έχουν τη δυνατότητα να δούνε έργα τόσων ζωγράφων, είναι κάτι που δεν την έχουν άλλες επαρχίες.»
«Δημιουργική Απασχόληση Επισκεπτών» στην Πινακοθήκη
Ένα από τα πιο σημαντικά σημεία του έργου της κ. Λογγίου είναι η ιδέα της δημιουργικής απασχόλησης επισκεπτών, ειδικά γονέων με τα παιδιά τους, στο χώρο της Πινακοθήκης, μέσω της ζωγραφικής και της πηλοπλαστικής. Την περασμένη Κυριακή, σε μία από τις αίθουσες του ισογείου της Πινακοθήκης, παιδιά, γονείς, αλλά και οι καθηγήτριες Νικονάνου Νίκη και Μπούνια Αλεξάνδρα και εθελόντριες φοιτήτριες του Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, κατασκεύαζαν μαζί έργα από πηλό.
«Η κεραμική είναι το χόμπυ μου. Με την ευκαιρία που μου έδωσε ο δήμος Μυτιλήνης για τη Δημοτική Πινακοθήκη, αποφάσισα να ξεκινήσω ένα Πρόγραμμα “Δημιουργικής Απασχόλησης Επισκεπτών”, το οποίο έχει σκοπό όταν έρχονται τα παιδιά με τους γονείς τους, να μπορούν να απασχολούνται δημιουργικά, με την ησυχία τους, ζωγραφίζοντας ή πλάθοντας κατασκευές με πηλό. Από το καλοκαίρι μέχρι σήμερα έχει συγκεντρωθεί, πλέον, πολύ υλικό και θα μπορούσε να γίνει και μία έκθεση.»
Σύμφωνα με την κ. Λογγίου, το πρόγραμμα αυτό θα μπορούσε να ονομαστεί «Family Education» («Οικογενειακή Εκπαίδευση»). «Δεν έχουμε δημιουργικό χρόνο με τα παιδιά μας. Για το λόγο αυτόν προωθώ το να δουλεύουν τα παιδιά με τους γονείς. Ωστόσο, σήμερα είχα βοήθεια από εθελόντριες φοιτήτριες του Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, οι οποίες μελετούν τους πίνακες που εκτίθενται και είμαστε στον καλό δρόμο να συνδιοργανώσουμε για τις 18 Μαΐου, που είναι η Ημέρα των Μουσείων, εκπαιδευτικό πρόγραμμα πηλοπλαστικής, αλλά και ξεναγήσεων σε επισκέπτες.»
«Σκεφτείτε έναν κλειστό χώρο, ο οποίος λειτουργούσε απλά με επισκέπτες που έρχονταν, έβλεπαν τα εκθέματα και έφευγαν. Τώρα πλέον, έρχονται εκπαιδευτικοί, φοιτητές κ.λπ. και γίνονται διάφορες παράλληλες δραστηριότητες», λέει η κ. Λογγίου.
Ωστόσο, ανακοίνωση για το πρόγραμμα πηλοπλαστικής έγινε μόνο τις Απόκριες, με αφορμή την κατασκευή πήλινης μάσκας. «Δε βγάζω ανακοινώσεις, γιατί είμαι μόνη μου εδώ και υπάρχει πρόβλημα έλλειψης χώρου. Μπορεί, ωστόσο, να αξιοποιηθεί ο κήπος για το σκοπό αυτό, ώστε να μπορεί να γίνεται και ξενάγηση των επισκεπτών στους χώρους της Πινακοθήκης, χωρίς να υπάρχει πρόβλημα.»
Οι… βοηθοί
Εκτός από τις εθελόντριες φοιτήτριες του Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, σημαντική βοήθεια στη Δημοτική Πινακοθήκη προσφέρει η Άννια Ντιλίκα, η οποία σπουδάζει Ιστορία Τέχνης στην Πολωνία και μέσω του προγράμματος Erasmus, τις τελευταίες δύο εβδομάδες κάνει την πρακτική της άσκηση στην Πινακοθήκη.
«Είναι μια νέα εμπειρία για μένα, μου αρέσει πολύ», λέει η Άννια. «Για εμάς, το μάθημα της Ιστορίας της Ελληνικής Τέχνης αφορά μόνο την αρχαία Ελλάδα. Εδώ, ήρθα σε επαφή με σύγχρονους καλλιτέχνες. Η Νίκη μου έδωσε κείμενα για όλους τους καλλιτέχνες και οδηγίες για το πώς να βρω κι άλλες πληροφορίες γι’ αυτούς και η δουλειά μου είναι να τα μεταφράσω από τα ελληνικά στα αγγλικά.» Ωστόσο, όταν έχει πολύ κόσμο, η Άννια βοηθάει την κ. Λογγίου στην ξενάγηση.
Και σεμινάριο μουσειακής αγωγής για εκπαιδευτικούς…
Στο χώρο της Δημοτικής Πινακοθήκης έλαβε χώρα την περασμένη Κυριακή και σεμινάριο Μουσειακής Αγωγής για εκπαιδευτικούς, με τίτλο «Παίζοντας στο Μουσείο», διοργανωμένο στα πλαίσια των Πολιτιστικών Προγραμμάτων της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του νομού Λέσβου, από την υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων της Πρωτοβάθμιας, κ. Ελένη Κουφού, μαζί με τη σύμβουλο Προσχολικής Αγωγής, κ. Κλεοπάτρα Γιαννοπούλου. Εμψυχώτριες του σεμιναρίου ήταν οι εκπαιδευτικοί Άννα Θεοδωρίδου, νηπιαγωγός και εμψυχώτρια θεατρικού παιχνιδιού, και Κατερίνα Γιόφτσαλη, με διδακτορικό στη Μουσειακή Αγωγή.
Σύμφωνα με την κ. Κουφού, «σκοπός των βιωματικών σεμιναρίων-εργαστηρίων είναι να αναδειχθεί η ουσιαστική και λειτουργική προσέγγιση των μουσειακών αντικειμένων, υιοθετώντας μεθόδους βιωματικής μάθησης, εξερεύνησης και θεατρικού παιχνιδιού. Οι συμμετέχοντες μέσα από τη βίωση, γνωρίζουν τεχνικές και τρόπους με τους οποίους κεντρίζεται το ενδιαφέρον των παιδιών και εξάπτεται η φαντασία τους, ώστε ο μουσειακός χώρος, από ανιαρός και απρόσιτος, να γίνει ελκυστικός για τα παιδιά.»
Η κ. Γιόφτσαλη, μιλώντας για τη δική της δουλειά, μας είπε: «Πρόκειται για ένα βιωματικό σεμινάριο, με τεχνικές μάθησης μέσω αντικειμένων. Οι συμμετέχοντες έφεραν ο καθένας ένα προσωπικό του αντικείμενο και ανακαλύψαμε μαζί πώς μπορείς να πάρεις πληροφορίες από αυτό. Μέσα από το σεμινάριο, προσπαθήσαμε να προσεγγίσουμε το πώς μπορούμε να σχεδιάσουμε ένα πρόγραμμα για παιδιά προσχολικής ηλικίας.»
Μετά τις βιωματικές δράσεις με τις δύο εμψυχώτριες, η κ. Χατζησαββίδη Σεβαστή, νηπιαγωγός, έκανε παρουσίαση του πώς δούλεψε ένα πρόγραμμα μουσειακής αγωγής στο Μουσείο Τεριάντ.
.
Το συγκεκριμένο σεμινάριο αφορούσε εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας που είναι στην πόλη της Μυτιλήνης. Ανάλογο σεμινάριο είχε γίνει την προηγούμενη ημέρα, στο Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας της Αγίας Παρασκευής, το οποίο αφορούσε νηπιαγωγούς της περιοχής της Καλλονής.
Σύμφωνα με την κ. Κουφού, η ανταπόκριση των εκπαιδευτικών ήταν μεγάλη. «Για μια ακόμη φορά, οι εκπαιδευτικοί έγιναν μικρά παιδιά, έπαιξαν, χαλάρωσαν, έγιναν ομάδες, αντάλλαξαν απόψεις. Ένα μεγάλο “μπράβο” στις εμψυχώτριες και ένα μεγάλο “ευχαριστώ” στην υπεύθυνη της Πινακοθήκης, κ. Λογγίου, και στο Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, στο οποίο ανήκει το Μουσείο Βιομηχανικής Τεχνολογίας της Αγίας Παρασκευής.