Σε όλους μας, κατοίκους και επισκέπτες της Λέσβου, είναι γνωστά τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει το τρίτο σε μέγεθος νησί της χώρας μας και ιδιαίτερα τα προβλήματα του κακού οδικού δικτύου. Το ορεινό ανάγλυφο του εδάφους του νησιού και η γνωστή μακροχρόνια εγκατάλειψή του από την πολιτεία δεν επέτρεψαν τη δημιουργία σύγχρονων οδικών αξόνων, παρά το σχεδιασμό και τις δράσεις των κυβερνήσεων που υπηρέτησα για την ανακατασκευή του οδικού δικτύου.

Χρήσιμη λοιπόν, κι ας είναι κουραστική, μια αναφορά στο παρελθόν, με μια «παιδευτική» προβολή στο σύγχρονο «γίγνεσθαι» του νησιού μας.

Το 2002, μετά την επίσκεψη το 1998 στο νησί του τότε πρωθυπουργού κ. Κώστα Σημίτη, ξεκίνησαν ταυτόχρονα και συνεχίστηκαν μέχρι το 2004 οι διαδικασίες εκπόνησης των μελετών κατασκευής των δύο οδικών αξόνων της Λέσβου -του οδικού άξονα Καλλονής-Σιγρίου και του οδικού άξονα Καλλονής-Πέτρας- με ευθύνη του τότε ΥΠΕΧΩΔΕ και χρηματοδότηση απ’ τον προϋπολογισμό του τότε Υπουργείου Αιγαίου.

Σε συνέχεια, εξαιτίας και γραφειοκρατικών διαδικασιών και καθυστερήσεων που ανέκυψαν μεταξύ των υπηρεσιών της Περιφέρειας Β. Αιγαίου και των μελετητικών γραφείων, καθυστέρησε η ολοκλήρωση των μελετών και ιδιαίτερα του οδικού άξονα Καλλονής-Πέτρας.

Με την αλλαγή της πολιτικής ηγεσίας το 2009 στο ΥΠΟΜΕΔΙ, με τον τότε υπουργό φίλο του νησιού μας Δημήτρη Ρέππα και την εντατική ενασχόληση υπηρεσιών, που βίωσα τότε ως πολιτικό στέλεχος κοντά στον τότε υφυπουργό Νίκο Σηφουνάκη, καταβλήθηκαν μεγάλες προσπάθειες για την κάλυψη μακροχρόνιων κενών και παραλείψεων.

Πράγματι το 2011 εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ του ΥΠΟΜΕΔΙ ο οδικός άξονας Καλλονής-Σιγρίου και με το α.π.640/17.3.2011 έγγραφο της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ» δεσμεύθηκε από τις 17-3-2011 ποσό 17 εκατ. ευρώ στο Τομεακό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ για τον άξονα Καλλονής-Πέτρας.

Ταυτόχρονα οι υπηρεσίες του ΥΠΟΜΕΔΙ προχώρησαν σε μια σειρά από ενέργειες προκειμένου να επισπευστούν οι διαδικασίες επικαιροποίησης των σχετικών μελετών.

Έτσι το Δεκέμβριο του 2011 πραγματοποιήθηκαν οι απαιτούμενες εγκρίσεις και ακολούθως εκπονήθηκαν και εγκρίθηκαν οι σχετικές μελέτες, ενώ δόθηκαν από τις υπηρεσίες σχετικές οδηγίες για παρατηρήσεις/συμπληρώσεις επί υποβληθεισών σταδίων μελετών με στόχο την ωρίμανση του έργου και την ένταξή του στο Τομεακό Πρόγραμμα του ΥΠΟΜΕΔΙ συγχρηματοδοτούμενο απ’ το ΕΣΠΑ.

Όμως παρά το συνεχές ενδιαφέρον και την αδιάκοπη προσπάθεια των αρμόδιων υπηρεσιών του ΥΠΟΜΕΔΙ προκειμένου να προωθηθεί η κατασκευή του έργου, με τις καθυστερήσεις και ανατροπές που έφερε η αλλαγή της κυβέρνησης το 2012 το έργο, με ευθύνη της τότε πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΟΜΕΔΙ, δεν εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ.

Στη συνέχεια και ενώ πρόκειται για ένα ώριμο έργο, με ολοκληρωμένες και εγκεκριμένες οριστικές μελέτες, που συνεπώς θα ικανοποιούσε οποιαδήποτε διαδικασία αξιολόγησης προκειμένου να επιλεχθεί ως προτεινόμενο έργο για τη νέα Προγραμματική Περίοδο 2014-2025 καθώς και ότι αποτελεί το πλέον κρίσιμο οδικό έργο για την ανάπτυξη της Λέσβου δεν υπήρξε εξέλιξη.

Αξίζει να δούμε τι ανέφερε στις 5/11/2014 και ο τότε υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων κ. Μ. Χρυσοχοΐδης σε απάντησή του σε ερώτηση του τότε βουλευτή Λέσβου Νίκου Σηφουνάκη και πιο συγκεκριμένα:
«Το έργο του οδικού άξονα “Καλλονής-Πέτρας” δεν έχει περιληφθεί στη λίστα προτεινόμενων έργων του ΣΠΕΜ, καθότι έλαβε χαμηλή αξιολόγηση κατά την εφαρμογή της πολυκριτηριακής ανάλυσης που χρησιμοποιήθηκε για την επιλογή των έργων…».

Εξηγεί επιπλέον ότι τα κριτήρια για τη βαθμολόγηση του έργου καθώς και οι διαδικασίες έγιναν από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου του με βάση τα συγκεκριμένα κριτήρια για την επιλεξιμότητα του έργου, που δεν κατέστη δυνατόν να διευρυνθούν λόγω και της απουσίας σχετικών προτάσεων και υποδείξεων από την Περιφέρεια Β. Αιγαίου και καταλήγοντας αναφέρει:    
«Κατόπιν των ανωτέρω, το Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων προτίθεται να προτείνει την ένταξη του σχετικού έργου στο αμιγώς Εθνικό Σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων στο προσεχές διάστημα».

Σήμερα πλέον με τη διαμόρφωση των νέων συνθηκών στη χώρα μας αλλά και στο νησί μας θεωρούμε ότι είναι δυνατή η επανεξέταση με τη διεύρυνση των κριτηρίων ένταξης ώστε το έργο να εμπίπτει στον Κανονισμό επιλεξιμότητας 1301/2013 για το ΕΤΠΑ. Και δεδομένου ότι αυτός δίνει προτεραιότητα σε έργα που συμβάλουν στην «ενίσχυση της περιφερειακής κινητικότητας μέσω της σύνδεσης δευτερευόντων (εθνικό οδικό δίκτυο) και τριτευόντων κόμβων στην υποδομή ΔΕΔ-Μ», εδώ έχουμε κι ένα νέο στοιχείο για αξιολόγηση, την ύπαρξη Πύλης Σένγκεν στο λιμάνι και της Πέτρας πέραν αυτής της Μυτιλήνης στα άκρα του οδικού άξονα Μυτιλήνης-Πέτρας (Εθνική οδός).

Πέραν αυτού, από το 2013, εποχή της αξιολόγησης, σήμερα έχουν αλλάξει ραγδαία οι οικονομικές συνθήκες για τη συγκεκριμένη περιοχή της ΒΔ Λέσβου. Η επιβεβαιωμένη μεγάλη πτώση στις φετινές κρατήσεις και η κατακόρυφη μείωση των πτήσεων τσάρτερς, με τουρίστες προορισμού την περιοχή αυτή, μαρτυρούν την αναμενόμενη ραγδαία μείωση της τουριστικής ανάπτυξης και την ανάγκη οικονομικής στήριξης της περιοχής, που είναι και η κατασκευή έργων υποδομής.

Άλλωστε οι εξελίξεις με τις μεγάλες ροές προσφύγων και οικονομικών μεταναστών το καλοκαίρι του 2015 στην περιοχή Πέτρας-Μολύβου-Συκαμιάς έφεραν στην περιοχή πέραν του προέδρου και του πρωθυπουργού της χώρας μας και ένα πλήθος αξιωματούχων της Ε.Ε. και είναι σίγουρο ότι όλοι αντιλήφθηκαν την τραγικά κακή κατάσταση των Οδικών Υποδομών Καλλονής-Πέτρας και Πύργων Θερμής-Μανταμάδου-Συκαμιάς, που οδηγούν στην περιοχή καθώς και την ανάγκη αποφάσεων για τον άμεσο εκσυγχρονισμό τους.
Επιβάλλεται άμεσα η επιλογή της κατασκευής του ήδη «ώριμου» αυτού έργου, ακόμη κι ως ανταποδοτική παροχή στην οικονομική καθίζηση της περιοχής, και η ολοκλήρωση της μελέτης του οδικού τμήματος Πύργων Θερμής-Μανταμάδου.

Δεδομένου δε ότι:
1. Το ΥΠΟΜΕΔΙ δρομολόγησε την υλοποίηση του έργου απ’ το 2011 και έχει αναγνωρίσει ότι πλέον πρόκειται για ένα «ώριμο» έργο.
2. Άλλαξαν για την περιοχή τα μεγέθη «της πολυκριτηριακής ανάλυσης, που χρησιμοποιήθηκε για την επιλογή των έργων» με τη λειτουργία Πύλης Σένγκεν στην Πέτρα και με τη διαμόρφωση νέων οικονομικών συνθηκών στην περιοχή λόγω της πίεσης της προσφυγικής κρίσης.
3. Δεν έχει κλείσει ουσιαστικά η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για τις οριστικές εντάξεις έργων στη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2025.
Πληρούνται, κατά την εκτίμησή μου, τα κριτήρια επιλεξιμότητας για την ένταξη τού εν λόγω έργου στον Κανονισμό 1301/2013 για το ΕΤΠΑ και μπορεί να γίνει ένταξη του έργου στην προγραμματική περίοδο 2014-2025.

Διαφορετικά θα πρέπει ο σημερινός υπουργός του ΥΠΟΜΕΔΙ κος Χρίστος Σπίρτζης να υλοποιήσει τη δέσμευση του προκατόχου του και «να προτείνει την ένταξη του σχετικού έργου στο αμιγώς Εθνικό Σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων στο προσεχές διάστημα».

Ευχή λοιπόν όλοι, και ιδιαίτερα οι βουλευτές και αυτοδιοικητικοί παράγοντες του νησιού μας και του ΒΔ Αιγαίου, να ενεργοποιηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση. Στη διάθεσή τους η εμπειρία μου και ό,τι άλλο στοιχείο διαθέτω στο πλούσιο αρχείο μου.