Καθοριστικής σημασίας για την επίλυση του προβλήματος διάθεσης των αστικών λυμάτων σε έξι δήμους του νομού Λέσβου είναι η πολιτική απόφαση το «Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» του ΕΣΠΑ να αναλάβει έργα συνολικού ύψους 44 εκατ. ευρώ. Απ’ αυτά, τα 15 εκατομμύρια θα διατεθούν για την ολοκλήρωση των έργων που είχαν ξεκινήσει στο Γ΄ Κ.Π.Σ. στους δήμους Γέρας, Μύρινας και Πέτρας και τα υπόλοιπα για να αποκτήσουν βιολογικό οι δήμοι Αγίας Παρασκευής, Αγιάσου και Πολιχνίτου.

Με την εξασφάλιση χρηματοδότησης για τις συγκεκριμένες παρεμβάσεις απ’ το τομεακό πρόγραμμα, ανοίγει ο δρόμος για να ενταχθούν στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα (ΠΕΠ) Κρήτης και Νήσων Αιγαίου οι εναπομείναντες βιολογικοί, δηλαδή των δήμων Ευεργέτουλα, Μούδρου και Μανταμάδου, καθώς και του νότιου τμήματος της Μυτιλήνης, αλλά και της Θερμής, όπως και μικρότερα έργα σε δήμους που έχει ολοκληρωθεί τμήμα των δικτύων (π.χ. Καλλονή, Πλωμάρι). Για όλα αυτά, όμως, που δεν έχουν μπει ή δεν μπορούν να μπουν στο τομεακό πρόγραμμα, το ΠΕΠ διαθέτει μόλις 23,4 εκατ. ευρώ. Οπότε, παρά τη «γενναιόδωρη» στάση του τομεακού που έχει υπ’ ευθύνη της η Τίνα Μπιρμπίλη, αν δεν υπάρξει με την αναμόρφωση του ΠΕΠ αύξηση των πιστώσεων, τα «λύματα» δε θα φύγουν οριστικά απ’ το νομό, ούτε με το Τέταρτο Πακέτο.

Η δέσμευση
Στη σύσκεψη που διοργάνωσε την προηγούμενη Δευτέρα η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου με τους υφυπουργούς Σταύρο Αρναουτάκη και Νίκο Σηφουνάκη, μεταξύ άλλων μίλησε και ο προϊστάμενος της Διαχειριστικής Αρχής του Επιχειρησιακού Προγράμματος Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη, Ηρακλής Αλεξόπουλος. Το πρόγραμμα ευθύνης του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, όπως είπε ο κ. Αλεξόπουλος, αναλαμβάνει την ολοκλήρωση των βιολογικών που ξεκίνησαν μέσω του ΠΕΠ 2000 - 2006 Βορείου Αιγαίου στους δήμους Γέρας, Μύρινας και Πέτρας, όπως και τα νέα αντίστοιχα έργα σε Αγία Παρασκευή, Αγιάσο και Πολιχνίτο.
Σημειώνουμε ότι «πρόκριμα» για να περάσει ένας βιολογικός στο τομεακό πρόγραμμα είναι η ύπαρξη στο συγκεκριμένο δήμο δημοτικού διαμερίσματος με πληθυσμό τουλάχιστον 2.000 κατοίκων. Έτσι, αναγκαστικά για μικρούς δήμους όπως ο Ευεργέτουλας και ο Μανταμάδος το ΠΕΠ αποτελεί μονόδρομο.

Οι βιολογικοί-«γέφυρες» σε Γέρα, Μύρινα και Πέτρα
Λειτουργούν το 2012

Το συνολικό κόστος για την ολοκλήρωση των βιολογικών σε Γέρα, Μύρινα και Πέτρα υπολογίζεται στα 15 εκατ. ευρώ, ενώ εκτιμάται πως εκτός απροόπτου τα έργα αυτά θα έχουν ολοκληρωθεί και θα λειτουργήσουν σε δύο χρόνια περίπου από τώρα. Παρ’ ότι το τομεακό πρόγραμμα δεν προβλέπει τη χρηματοδότηση δικτύων ύδρευσης, αλλά μόνο αποχέτευσης, μέσα στους οικισμούς των νησιών, με τους στενούς δρόμους, είναι τελικά «αναπόφευκτη» η αντικατάσταση και των δικτύων ύδρευσης. Κι αυτό εξ αιτίας των ζημιών που γίνονται κατά την κατασκευή των δικτύων αποχέτευσης.

Σε ό,τι αφορά στο βιολογικό της Μύρινας, που χωρίζεται σε δύο τμήματα, όπως μας είπε το στέλεχος της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης του ΠΕΠ Μαρία Φίλιογλου «το πρώτο, των περιοχών Κάσπακα - Κορνού, έχει ήδη ολοκληρωθεί, ενώ στο δεύτερο έχει εκτελεστεί περίπου το 30% των δικτύων που προβλέπονται. Το έργο που υπολείπεται μεταφέρεται ως έργο-“γέφυρα” στο τομεακό και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί και λειτουργήσει το 2012.».

Προβλήματα
«Το τομεακό για το Περιβάλλον», ανέφερε ο δήμαρχος Πέτρας, Απόστολος Αλατζάς, «θα χρηματοδοτήσει τη Μονάδα Επεξεργασίας Λυμάτων, προϋπολογισμού 2,5 εκατ. ευρώ, η οποία προβλέπεται να κατασκευαστεί έξω απ’ την Πέτρα, απέναντι απ’ το παλιό Στρατόπεδο.»
Ο κ. Αλατζάς θύμισε ότι το έργο, που ξεκίνησε με προϋπολογισμό 10,5 εκατ. ευρώ, αφορούσε στα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης σε Άναξο, Πέτρα, Λαφιώνα και Πετρί. Επισημαίνει όμως ο ίδιος: «Σε ό,τι έχει να κάνει με τα δίκτυα, ειλικρινά νομίζω πως μόνο στα χαρτιά έχουμε τελειώσει. Στην πράξη, το έργο που έχει πολλά προβλήματα, δεν έχει ακόμη παραληφθεί και νομίζω πως για να λειτουργήσει θα πρέπει να αντιμετωπιστούν μια σειρά από ζητήματα.»

800.000 στην Aρχαιολογία
Ομοίως και στο δήμο Γέρας υπολείπεται η κατασκευή της Μονάδας Επεξεργασίας Λυμάτων, που έχει χωροθετηθεί στο μέσο του δρόμου από Παλαιόκηπο προς Ευρειακή, στη θέση Μονέρια κι έχει προϋπολογισμό 2,5 εκατ. ευρώ. Όμως υπολείπονται και δίκτυα που δεν κατασκευάστηκαν στα δημοτικά διαμερίσματα Σκοπέλου, Πλακάδου και Περάματος, ενώ - όπως επεσήμανε ο δήμαρχος Γέρας, Σωτήρης Ζαμτράκης, - «υπάρχουν και κακοτεχνίες οι οποίες χρειάζονται οπωσδήποτε αποκατάσταση. Αυτές οι κακοτεχνίες έχουν επισημανθεί και θα πρέπει να περιληφθούν σε μελέτη που θα αποτελέσει και τη βάση για τη χρηματοδότηση των αποκαταστάσεων, όπως και της ολοκλήρωσης κάποιων σημείων στα δίκτυα (π.χ. λείπουν μετρητές).».
Ο δήμαρχος Γέρας προσέθεσε ότι υπολογίζει πως συνολικά οι εργασίες που υπολείπονται για να ολοκληρωθεί ο βιολογικός και τα 20 περίπου χιλιόμετρα δικτύων, θα έχουν κόστος περίπου τεσσερισήμισι με πέντε εκατομμύρια ευρώ. «Είναι αξιοσημείωτο, πάντως», κατέληξε ο κ. Ζαμτράκης, «πως έως τώρα για το συγκεκριμένο έργο, στο πλαίσιο του οποίου δεν έχει βρεθεί τίποτε αξιόλογο αρχαιολογικά, έχουν δαπανηθεί 800.000 ευρώ στην Αρχαιολογία για την παρακολούθηση των ανασκαφών.»