Εκατό χρόνια κλείνουν φέτος από τη θεμελίωση του Κοινοτικού Ελαιοτριβείου της Αγίας Παρασκευής, που τα τελευταία χρόνια λειτουργεί ως Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου. Με αφορμή την επέτειο, την Κυριακή 9 Μαΐου θα γιορταστεί στο Μουσείο ο ένας αιώνας ζωής αυτού του τόσο σημαντικού για την αγροτική ιστορία του χωριού κτηρίου, με μια μεγάλη εκδήλωση που θα περιλαμβάνει μουσική, χορό και παραδοσιακές γεύσεις της περιοχής.

Το Κοινοτικό Ελαιοτριβείο της Αγίας Παρασκευής, που θεμελιώθηκε το 1910 ως πρωτοβουλία των κατοίκων παίρνοντας το όνομα «του Κοινού η Μηχανή», αποτελούσε πρωτοπορία για τον αγροτικό κόσμο της περιοχής, τόσο για τη χρήση των πιο σύγχρονων τεχνολογικών μέσων, όσο και για την πρόοδο των κοινωνικών ιδεών σε τέτοιο βαθμό, ώστε να προτείνεται η ίδρυση μιας κοινοτικής επιχείρησης για την προάσπιση των κοινωνικών συμφερόντων. Λειτούργησε αδιάλειπτα από το 1911 και για 55 χρόνια, για να κλείσει οριστικά το 1967, αφού η δικτατορία συνέλαβε τα περισσότερα μέλη του.
Από τις 27 Ιουλίου του περασμένου έτους, ωστόσο, στο Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας - η χρήση του οποίου έχει παραχωρηθεί από το δήμο Αγίας Παρασκευής στο Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς και ανήκει στο Δίκτυο Θεματικών Τεχνολογικών Μουσείων που αυτό διαχειρίζεται, προκειμένου να μετατραπεί σε «μουσείο του εαυτού του» - για πρώτη φορά μετά το 1967 οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν τη «Μηχανή του Κοινού» και πάλι σε λειτουργία. Η μπουρού της Μηχανής σφυρίζει ξανά και τα μηχανήματα τίθενται σε λειτουργία καθημερινά. Η ατμομηχανή ενεργοποιείται και θέτει σε κίνηση τον ελαιόμυλο, τις αντλίες που κινούν τα υδραυλικά πιεστήρια, τους φυγοκεντρικούς διαχωριστήρες τύπου De Laval και τον αλευρόμυλο. Στον περιβάλλοντα χώρο, οι αποθήκες ελαιοκάρπου, οι μπατές, λειτουργούν ως συμπληρωματικές εκθετικές μονάδες, που προβάλλουν το ανθρώπινο στοιχείο.

Ημέρα μνήμης των παλιών
Στις 9 Μαΐου, το Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας θα γιορτάσει τα 100 χρόνια παρουσίας της «Μηχανής του Κοινού» στο χωριό, με μια εκδήλωση που θα περιλαμβάνει χορούς από το Χορευτικό Πνευματικού Κέντρου Νέων δήμου Αγίας Παρασκευής, με τη συνοδεία της Μουσικής Ορχήστρας Σκουτάρω, ενώ παράλληλα όσοι παρευρεθούν θα έχουν τη δυνατότητα να δοκιμάσουν παραδοσιακά εδέσματα, φτιαγμένα από τις γυναίκες της περιοχής.
«Το Μουσείο μας είναι φόρος τιμής στην ιστορία του Κοινοτικού Ελαιοτριβείου, αλλά και γενικότερα στον πολιτισμό της ελιάς και στην ελαιόφυτο Λέσβο», είπε στο «Ε» με αφορμή την επερχόμενη εκδήλωση η προϊστάμενη του Μουσείου, Μαντώ Παπαδοπούλου. «Προσκαλούμε όλο τον κόσμο σε ένα πανηγύρι γλεντιού και χορού. Αυτή η μέρα για μας σηματοδοτεί μια ημέρα μνήμης, για όλους αυτούς που συνέβαλαν στη δημιουργία της “Μηχανής του Κοινού”, η οποία υπηρέτησε με συνέπεια τον κοινωνικό προορισμό της και η ιστορία της επιβεβαιώνει την ευρύτερη συσπείρωση που ευνοείται από την υλοποίηση οικονομικών επιδιώξεων, όταν αυτές συνδυάζονται με κοινωνικούς στόχους. Το όραμα της διατήρησης και επανάχρησης της επιβλητικής βιομηχανικής κληρονομιάς στην Αγία Παρασκευή βρήκε ευτυχή κατάληξη με την ίδρυση του Μουσείου Βιομηχανικής Ελαιουργίας, το οποίο αποτελεί ένα ζωντανό μνημείο της βιομηχανικής κληρονομιάς του τόπου μας.»

Επιπλέον εκδηλώσεις
Σημειώνεται, επιπλέον, πως την Κυριακή 16 Μαΐου θα γιορταστεί στο Μ.Β.Ε.Λ. η Διεθνής Ημέρα Μουσείων (που φέτος «πέφτει» Τρίτη 18 Μαΐου). Την ημέρα εκείνη, η είσοδος στο Μουσείο θα είναι ελεύθερη για όλους. Εκτός αυτού, στο πλαίσιο του εορτασμού της Νύχτας Μουσείων, το Σάββατο 15 Μαΐου στις 8 το βράδυ θα προβληθεί στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Μουσείου η ταινία «The Age of Stupid» («Η εποχή των ηλιθίων»), με στόχο την αφύπνιση της οικολογικής ευαισθητοποίησης. Πρόκειται για μια ταινία-ντοκυμαντέρ, που αναφέρεται στις δυσάρεστες και καταστροφικές για τον άνθρωπο και τη ζωή στον πλανήτη μας επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών, ως απόρροια της άναρχης και ασεβούς συμπεριφοράς μας στη φύση και στο περιβάλλον, με το ελπιδοφόρο ωστόσο μήνυμα πως έστω και τελευταία στιγμή είναι στο χέρι μας να αλλάξουμε την τροπή των πραγμάτων.