Μια από τις πιο σημαντικές προτεραιότητες κάθε δημοτικής αρχής είναι η ουσιαστική προαγωγή και η βελτίωση της ποιότητος του φυσικού, κοινωνικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος του ΔΗΜΟΥ.
Για αυτό, οι άνθρωποι που κατέχουν θέσεις σε κάθε δημοτική αρχή πρέπει να έχουν στοιχειώδεις γνώσεις, θέτοντας τους εαυτούς τους στην κρίση των πολιτών, αφού θα έχουν κάνει πρώτα αυτοκριτική για το πού πηγαίνουν και τι δυνατότητες έχουν για να παράγουν ουσιαστικό έργο, διότι οι ευθύνες που αναλαμβάνουν είναι μεγάλες απέναντι στους πολίτες και στο φυσικό περιβάλλον του ΔΗΜΟΥ.
Οι άστοχες και πρόχειρες επεμβάσεις, χωρίς μελέτες και προοπτική στο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον, δημιουργούν λειτουργικά προβλήματα στη ζωή του δήμου. Το φυσικό περιβάλλον είναι ολόκληρο το τοπογραφικό σχεδιάγραμμα του δήμου, μέσα στο οποίο υπάρχουν οι οικισμοί και οι χώροι που δραστηριοποιούνται, αθλούνται και αναπαύονται οι πολίτες, οι οποίοι θα πρέπει και αυτοί να σέβονται το περιβάλλον του δήμου με υπευθυνότητα, γιατί είναι αποδεδειγμένο ότι έχει άμεση σχέση με τη σωματική και ψυχική υγεία τους.
Ο άνθρωπος είναι αυτός που διαμορφώνει, επεμβαίνοντας, το περιβάλλον, την ποιότητα αυτού, με σκοπό τη βελτίωση του βιοτικού του επιπέδου, διότι οι δραστηριότητές του άλλοτε είναι καλές και άλλοτε έχουν αρνητική επίδραση, με δυσάρεστες συνέπειες τόσο για το φυσικό περιβάλλον όσο για όλους τους ζώντες οργανισμούς και επομένως για τον άνθρωπο.
Η δημοτική αρχή έχει σοβαρή ευθύνη να βελτιώνει την περιβαλλοντολογική ύπαρξη της πόλεως και να τηρεί με σχολαστικότητα τους κανόνες δημόσιας υγιεινής που αφορούν το κοινωνικό σύνολο. Ακόμη θα πρέπει με συνεχείς ενημερωτικές συγκεντρώσεις να ενημερώνει τους κάτοικους σε θέματα δημόσιας υγείας και περιβάλλοντος και με την ενημέρωση και τη γνώση να κάνει τους κατοίκους συνεργάτες και συνυπεύθυνους για την υγεία της πόλεως.
Έχει μεγάλη σημασία η δημοτική αρχή να κατορθώσει να ευαισθητοποιήσει και να συνεργαστεί με τους κάτοικους και να κάμψει την αδιαφορία αρκετών που εκτελούν κοινωνικό έγκλημα, αφού αδειάζουν τους βόθρους τους μέσα στους λίγους οχετούς των όμβριων υδάτων ή στα ρυάκια που πηγαίνουν στη θάλασσα! Αυτό ασφαλώς το κάνουν γιατί έχουν πλήρη άγνοια ότι τα κόπρανα και γενικά τα βοθρολύματα είναι πολύ μολυσματικά γιατί έχουν πολλά μικρόβια επικίνδυνα για τον άνθρωπο...
Είναι απαραίτητο οι πολίτες να ενεργοποιούνται και να σέβονται το φυσικό μας περίγυρο, γιατί η δημοτική αρχή δεν μπορεί να είναι υπόδουλη στην αδιαφορία, στην κακοήθεια ορισμένων κατοίκων, που χωρίς παιδεία και γνώση αδιαφορούν για το γείτονα και γενικά για το συνάνθρωπό μας βρομίζοντας πλατείες, δρόμους, παραλίες, πετώντας όπου να είναι τα διάφορα λύματα και απορρίμματα της σημερινής μεγάλης καταναλωτικής κοινωνίας.
Είναι φανερό ότι πρέπει όχι μόνο στα λόγια αλλά και στην πράξη να κάνουμε πολίτες σωστούς, με παιδεία και ευαισθησίες, από την παιδική ηλικία, ώστε ώριμοι και παραγωγικοί να συμβάλουν σωστά στο κτίσιμο της τοπικής κοινωνίας. Εδώ είναι εμφανής η επίδραση του περιβάλλοντος με την έννοια της οικογένειας και του σχολείου στους αυριανούς πολίτες κάθε πόλεως. Οι σημερινοί κάτοικοι θα πρέπει να έχουν περιβαλλοντολογική παιδεία και εκπαίδευση υγείας από το σχολείο για να έχουν γνώση και ευθύνη για τις δραστηριότητές τους μέσα στο κοινωνικό σύνολο.
Η ζωή μέσα στην πόλη πρέπει να είναι ευχάριστη, όχι μόνο για τους κατοίκους, αλλά και για τους επισκέπτες. Αυτό βγαίνει από πολλούς παράγοντες που σχηματίζουν το περιβάλλον του δήμου. Η επιστημονική απόδειξη είναι δεδομένη, ότι το περιβάλλον, με όποια έννοια και αν του δώσουμε, έχει επίδραση στην υγεία, την προσωπικότητα, και το χαρακτήρα των κατοίκων.
Επομένως μεγάλη σημασία έχει η κατασκευή πόλεων με σωστή γεωγραφική έναντι των ανεμών θέση, σωστό και λειτουργικό σχέδιο πόλεως, καλαίσθητους οικισμούς με ωραία σε λειτουργικότητα και σε εμφάνιση σπίτια, σωστό οδικό δίκτυο, αρκετά ευρύχωρους με πράσινο κοινόχρηστους χώρους, αθλητικές εγκαταστάσεις και χώρους πολιτισμού.
Είναι ακόμη γνωστό ότι ο άνθρωπος από τους προϊστορικούς χρόνους, όταν δηλαδή άρχισε να ζει ομαδικά δημιουργώντας την κοινότητα, είχε ως πρώτη προτεραιότητα το σύστημα ύδρευσης και αποχέτευσης. Σήμερα δεν μπορεί η πόλη να ανήκει στον πολιτισμένο κόσμο και να θέλει να είναι τουριστικό κέντρο όταν στερείται νερού ή έχει υποτυπώδες αποχετευτικό δίκτυο. Η μεγάλη σημασία του νερού για την ίδια μας τη ζωή, το σωστό αποχετευτικό σύστημα και η καλή συλλογή των απορριμμάτων είναι άμυνα ενάντια στα λοιμώδη νοσήματα, είναι σημαντική εύθηνη, είναι έργα σωστής υποδομής που χρειάζονται επιστημονική παρακολούθηση που έχει σχέση με την υγεία των κατοίκων. Η Υγιεινή του νερού, όσον αφορά την προέλευση, την παροχή σε υγιεινό δίκτυο ή σε μικρά χρονικά διαστήματα εξέταση του νερού από βιοχημικής και μικροβιολογικής συστάσεως, και η επιστημονική χλωρίωση του νερού είναι εργασίες πλέον καθημερινότητας στο δήμο, ώστε στην απομεμακρυσμένη βρύση του δημότη να υπάρχει η επιτρεπόμενη ποσότητα του χλωρίου στο πόσιμο νερό. Αυτές οι ενέργειες είναι κανόνες υγιεινής που πρέπει να τηρούνται με σχολαστικότητα από κάθε δημοτική αρχή.
Το άρτιο αποχετευτικό σύστημα με την επιστημονική επεξεργασία των λυμάτων, για την παραγωγή προϊόντων όπως νερού και στέρεου μη μολυσματικού υπολείμματος, αποτελεί στη σημερινή κοινωνική ζωή κάθε δήμου το σημαντικότερο έργο υποδομής.
Ο δήμος με την ευρύτερη έννοια είναι μια μεγάλη επέμβαση του ανθρώπου στο φυσικό περιβάλλον, όπου οι άνθρωποι έχουν την ευθύνη για τη διατήρηση αυτού σε καλή κατάσταση, αφού οι δραστηριότητές τους το βελτιώνουν ή δημιουργούν σοβαρά προβλήματα σ’ αυτό και στο κοινωνικό σύνολο (πυρκαγιές, λύματα, καυσαέρια, τοξικό νέφος, ρύπανση των θαλασσών κ.ά.). Ο σεβασμός προς το περιβάλλον και η συνεργασία των δημοτών με την εκάστοτε δημοτική αρχή, που με ικανότητα και γνώση έχει την ευθύνη για τη δημιουργία έργων κοινής ωφελείας, αποτελεί το σημαντικότερο παράγοντα προόδου και ανάπτυξης ενός ΔΗΜΟΥ.
Νοέμβριος 2009

* Ο Θεόδωρος Μπαβέας είναι γιατρός, νομαρχιακός σύμβουλος και πρώην αντινομάρχης Λέσβου και έπαρχος Λήμνου.