Φώτης Βασίλογλου
Η τέχνη της καλαθοπλεκτικής στο Μεσότοπο Λέσβου
Αθήνα 2010, σελ. 109

Ο Φώτης Βασίλογλου γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Μεσότοπο. Σπούδασε στην Παιδαγωγική Ακαδημία Μυτιλήνης, μετεκπαιδεύτηκε στο Μαράσλειο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης. Σήμερα είναι διευθυντής στο 8ο Δημοτικό Σχολείο Ν. Σμύρνης. Στο χώρο της εκπαίδευσης ασχολήθηκε ιδιαίτερα με θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και προβολής της πολιτιστικής κληρονομιάς. Ξεκίνησε τη συγγραφική του δραστηριότητα στην εφημερίδα «Μεσοτοπίτικα Νέα», στην οποία γράφει ανελλιπώς την τελευταία 20ετία. Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε έντυπα άλλων λεσβιακών συλλόγων, στον τοπικό Τύπο της Μυτιλήνης, καθώς και σε λεσβιακά επιστημονικά περιοδικά. Είναι ενεργό μέλος του Συλλόγου Μεσοτοπιτών Λέσβου «Αναγέννηση». Ασχολείται συστηματικά τα τελευταία 20 χρόνια με την τοπική έρευνα, συλλέγοντας πλήθος λαογραφικών στοιχείων του Μεσοτόπου. Έχει τιμηθεί με επαίνους από την Ακαδημία Αθηνών (Τμήμα Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας) για την κατάθεση δύο ερευνητικών εργασιών (2004 και 2005) και από το υπουργείο Παιδείας στην εκδήλωση «Αριστεία και Καινοτομία στην Εκπαίδευση» (2010).
Στο παρόν βιβλίο ο Φώτης Βασίλογλου στεγάζει πολυτιμότατο λαογραφικό υλικό για την τέχνη της καλαθοπλεκτικής στο Μεσότοπο. Μια ερευνητική δουλειά που κράτησε για 10 περίπου χρόνια και ένα μέρος βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών.
«Η καλαθοπλεκτική είναι μια τέχνη πανάρχαια. Στο πέρασμα των χρόνων οι παλαιότερες γενιές έδιναν “προίκα” στις νεώτερες τις εμπειρίες τους. Αυτή η φυσική εξέλιξη αιώνων διακόπηκε από τις ανατρεπτικές αλλαγές των τελευταίων κυρίως δεκαετιών. Σήμερα σ’ ένα χωριό της Λέσβου, το Μεσότοπο, η γενιά που φεύγει δε βρίσκει νέους ανθρώπους να παραδώσει τα μυστικά της τέχνης της. Γι’ αυτό και γεμίσαμε ένα καλάθι “ιστορίες”, για να ’χουν να θυμούνται οι γενιές που θα ’ρθουν. Στις σελίδες του βιβλίου οι απλοί άνθρωποι του χωριού μιλούν για την τέχνη τους. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το εμπόριο, η πώληση των προϊόντων της τέχνης τους στα χωριά της ΝΔ Λέσβου: την Ερεσό, το Σίγρι, την Άγρα, τα Παράκοιλα, τα Χίδηρα, τη Φτερούντα, τη Βρίσα. Κι αλάτι της διήγησής τους είναι οι μικρές και μεγάλες ιστορίες που ’ρχονται αυθόρμητα στο λόγο τους και ξυπνούν στον αναγνώστη τις θύμησες. Κι έτσι αρχίζουν τα ταξίδια του νου και της ψυχής στους αγαπημένους τόπους της γεννήτριας γης…», γράφει ο συγγραφέας.
Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία μέρη: Στο πρώτο ο συγγραφέας παρουσιάζει το υλικό της έρευνάς του που έχει σχέση με την τέχνη της καλαθοπλεκτικής: Ιστορική αναδρομή, υλικά-τεχνικές, Τα καλάθια στην αρχαία ελληνική και χριστιανική γραμματεία, γνωριμία με τον τόπο.
Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται 12 Μεσοτοπίτες καλαθοπλέκτες, οι οποίοι καταθέτουν γνώσεις και εμπειρίες γύρω από την τέχνη της καλαθοπλεκτικής.
Στο τρίτο μέρος τρεις νοικοκυρές εκθέτουν τη χρηστικότητα των έργων των καλαθοπλεκτών: τα καλάθια, τα πανέρια, τα κοφίνια, η καλαθούνα, η νταμιζ(ν)τζάντ, η πουλ(ι)ταρίδα…
Πλουσιότατο είναι το φωτογραφικό υλικό που πλαισιώνει τα κείμενα. Το βιβλίο προλογίζει ο Πάνος Κοντέλλης.