Λέγαμε για τα Συστήματα Τοπικών Ανταλλαγών (ΣΤΑ), αν θυμάστε, το προηγούμενο Σάββατο. Σ’ αυτά, λοιπόν, ο καθένας δηλώνει τι μπορεί να προσφέρει και τι έχει ανάγκη. Η ανταλλαγή αφορά αγαθά, υπηρεσίες ή γνώσεις. Όλοι προσφέρουν και όλοι έχουν κάποια στιγμή κάτι ανάγκη. Δεν αγοράζουν, όμως, ούτε πουλούν, μόνο ανταλλάσσουν! Οι συναλλαγές γίνονται με τον τρόπο που κάθε Σύστημα αποφασίζει με ισότιμες συλλογικές διαδικασίες. Συνήθως, η διαμόρφωση των τιμών είναι ελεύθερη μεταξύ των μελών και άλλοτε χρησιμοποιείται μια συμβολική μονάδα. Μπορεί π.χ. να είναι ο χρόνος (μία ώρα π.χ. νομικών συμβουλών ισούται με μία ώρα κηπουρικής). Όλες οι υπηρεσίες «ξεπληρώνονται» ανάλογα με το τι μπορεί να προσφέρει ο καθένας που συμμετέχει. Υπάρχει μία κεντρική μονάδα που χρεώνει και πιστώνει το λογαριασμό χρόνου κάθε μέλους, όπως ένας... οικονόμος κρατάει λογαριασμό των εσόδων και εξόδων. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι διαχειριστές τού ΣΤΑ (οι οποίοι είναι μέλη της συνέλευσης χωρίς κάποιας μορφής εξουσία και άμεσα ανακλητοί) παρέχουν σε κάθε νέο μέλος και κάποιες μονάδες, ώστε να το ενθαρρύνουν στη διενέργεια των συναλλαγών. Για να συμμετέχει κανείς, χρειάζεται να εγγραφεί στον κατάλογο, να δηλώσει τι προϊόντα και υπηρεσίες προσφέρει και τι χρειάζεται. Τα μέλη έχουν πρόσβαση στον κατάλογο με τα προσφερόμενα προϊόντα και υπηρεσίες και επιλέγουν από εκεί με ποια μέλη θα συναλλαγούν.

Τα προϊόντα που ανταλλάσσονται μέσω των ΣΤΑ (LETS) ποικίλλουν ανάλογα με την περιοχή και τα μέλη που συμμετέχουν. Βιολογικά προϊόντα από τις αυλές των σπιτιών, μαθήματα ξένων γλωσσών ή μουσικής, συνεργεία αυτοκινήτων ή επιδιορθώσεις ηλεκτρικών συσκευών, μεταποιήσεις ρούχων, ιατρικές υπηρεσίες, οικιακές εργασίες, φροντίδα παιδιών, είναι κάποιες από τις προσφορές που μπορεί να συναντήσει κανείς σε καταλόγους προσφοράς των ΣΤΑ. Στα δίκτυα αυτά, ακριβώς επειδή χρησιμοποιείται ένα σύστημα πίστωσης χωρίς τόκο, δεν είναι απαραίτητη η άμεση ανταλλαγή ανάμεσα σε δύο συγκεκριμένα άτομα. Για παράδειγμα, κάποιο μέλος μπορεί να κερδίσει «πίστωση» προσέχοντας τα παιδιά ενός άλλου μέλους και, στη συνέχεια, να ξοδέψει αυτή την «πίστωση» αργότερα, χρησιμοποιώντας τις υπηρεσίες κάποιου τρίτου μέλους, που είναι, π.χ., ξυλουργός. Η «πίστωση» παρέχεται από τα μέλη του δικτύου προς όφελος των ίδιων των μελών, με αποτέλεσμα ένα σημαντικό ποσοστό προϊόντων και υπηρεσιών να διακινούνται έξω από το κύκλωμα του εμπορεύματος και του ατομικού κέρδους. Με το ΣΤΑ η συμβολική ανταλλακτική αξία που χρησιμοποιείται, δεν προσφέρεται για δημιουργία κέρδους αλλά αντιπροσωπεύει απλώς και μόνο την αξία των προσφερόμενων προϊόντων ή υπηρεσιών, ώστε να είναι δυνατή η ανταλλαγή τους. Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες αποτιμώνται με βάση την εργασία που περιέχουν και όχι με βάση την εμπορευματική τους αξία. Τα ΣΤΑ δεν τοκίζουν, δεν παράγουν πληθωρισμό, δε δίνουν κέρδος. Δεν μπορείς να γίνεις πλούσιος με τα ΣΤΑ!
Οι άνθρωποι της τοπικής κοινωνίας γνωρίζονται μεταξύ τους, αναπτύσσονται φιλίες στη βάση της αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας και όχι του κέρδους και της εκμετάλλευσης, ενώ ταυτόχρονα ξαναζωντανεύει η τοπική παραγωγή!

Βγαίνοντας από το φαύλο κύκλο του εμπορεύματος, το χρήμα χάνει την ικανότητά του να δημιουργεί πλούτο για τους ισχυρούς και να απομυζά τον ιδρώτα των εργαζομένων. Γιατί ακριβώς αυτή είναι η λειτουργία του χρήματος: μέσω του τραπεζικού συστήματος και της κερδοσκοπίας κατανέμει άνισα τον πλούτο, συγκεντρώνοντάς τον στα χέρια ελάχιστων και ρίχνοντας στη φτώχεια τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων...
Στην Ελλάδα υπάρχουν κάποιες προσπάθειες στην κατεύθυνση αυτή, αν και όχι σε ολοκληρωμένη μορφή όπως των LETS της Μ. Βρετανίας. Από τις παλαιότερες προσπάθειες είναι αυτή της Εναλλακτικής Κοινότητας «Πελίτι», που από το 2002 ξεκίνησε το «Πανελλαδικό Δίκτυο Ανταλλαγής Αγαθών και Υπηρεσιών Χωρίς Χρήματα», με σκοπό την επαφή και τη συνεργασία των ανθρώπων χωρίς χρήματα. Εκδίδει κάθε Σεπτέμβρη τον κατάλογο με τα είδη και τις υπηρεσίες που προσφέρονται πανελλαδικά. Ακόμη υπάρχουν, ο Αστικός Προμηθευτικός Συνεταιρισμός «Συνεταιριστική Παράκαμψη Μεσαζόντων» και η... χαλαρή ομάδα «Ομοτράπεζοι» στη Θεσσαλονίκη, το Κίνημα Αλληλέγγυας Συναλλαγής Παραγωγού Καταναλωτή «Υνί Πηρούνι» και η «Terra Verde» στα Χανιά, ο Συνεταιρισμός για το εναλλακτικό-αλληλέγγυο εμπόριο «Ο Σπόρος» στην Αθήνα. Ακόμη, υπάρχουν προσπάθειες ίδρυσης εναλλακτικών κοινοτήτων όπως αυτή του «Δικτύου Οικοκοινότητα», το «Αυτόνομο Οικολογικό Χωριό», το «Δίκτυο Ελεύθερων Νέων Τόπων και Ρευστών Οικοκοινοτήτων», η «Ομάδα Αστικών & Περιαστικών Καλλιεργειών» με τον πρώτο Συλλογικό Λαχανόκηπο στην κεντρική Μακεδονία κ.λπ.. Στη Λέσβο...;
Μέσα από το λάκκο των λεόντων,

... ο Δανιήλ.