Τέρμα το τσιγάρο από σήμερα - για άλλη μια φορά - σε καφετέριες, καφενεία, μπαρ, εστιατόρια και άλλους χώρους διασκέδασης, αλλά και σε όλους τους δημόσιους χώρους και τους χώρους εργασίας. Επιχειρηματίες της Μυτιλήνης, που τα νέα μέτρα τούς αφορούν άμεσα, αντιμετωπίζουν την απαγόρευση που ξεκινά άλλοι με ψυχραιμία και άλλοι περισσότερο απαισιόδοξα, βλέποντάς την ως μια κίνηση που εν μέσω κρίσης θα επιβαρύνει ακόμη περισσότερο την ισχύουσα κατάσταση. Μέχρι χθες, πάντως, οι επιχειρηματίες βρίσκονταν ακόμη στο σκοτάδι για το τι ακριβώς μέλλει γενέσθαι, αφού, όπως υποστήριξαν, κανείς δεν τους έχει ενημερώσει σχετικά με τις ακριβείς προδιαγραφές που θα πρέπει να εφαρμόσουν.

Λίγο παραπάνω από ένας χρόνος πέρασε από την απόπειρα που έγινε από το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης προκειμένου να απαγορευτεί το κάπνισμα στις δημόσιες υπηρεσίες, τις ιδιωτικές επιχειρήσεις και τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος. Μέτρο που τελικά - όπως προέβλεψαν πολλοί άλλωστε - δεν κατόρθωσε να αλλάξει τη νοοτροπία των περισσοτέρων και να επικρατήσει σε όλους τους χώρους όπου προβλεπόταν, ειδικά σε αυτούς που σχετίζονται με το φαγητό και τη διασκέδαση, κάτι που φυσικά ίσχυσε και στην περίπτωση της Μυτιλήνης.
14 μήνες μετά, άλλος ένας νόμος καθολικής απαγόρευσης του καπνίσματος επιχειρεί να συμμορφώσει τους καπνιστές, σε σχέση με την αγαπημένη τους συνήθεια. Από σήμερα και όπως έγινε σαφές από την υπουργό Υγείας, Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, το κάπνισμα απαγορεύεται πλήρως και διά ροπάλου σε όλους τους κλειστούς δημόσιους χώρους και όλους τους χώρους εργασίας.
Μάλιστα, οι καπνιστές που αρνούνται να συμμορφωθούν με το νέο νόμο της καθολικής απαγόρευσης καπνίσματος, ενδέχεται να βρεθούν αντιμέτωποι ακόμη και με την απειλή του αυτοφώρου, ενώ παράλληλα πρόστιμα θα πληρώνουν και οι ίδιοι οι καταστηματάρχες. Φέτος ο νόμος ορίζει πλέον και υπεύθυνους επόπτες, σε αντίθεση με την περσινή χρονιά που κανείς δε γνώριζε ακριβώς ποιο όργανο ήταν επιφορτισμένο με τον έλεγχο των χώρων, ενώ τα πρόστιμα «πέφτουν» ώστε να μπορούν πιο εύκολα και να… πληρωθούν.
Το «Ε» μίλησε με ιδιοκτήτες και υπεύθυνους λειτουργίας χώρων εστίασης και διασκέδασης της Μυτιλήνης και συζήτησε μαζί τους για τη νέα αυτή αρχή που για άλλη μια φορά έρχεται να επηρεάσει τη λειτουργία των επιχειρήσεών τους, μετά από πολλές - αποτυχημένες, όπως αποδείχθηκε στην πράξη - προσπάθειες της Πολιτείας να εφαρμόσει αντικαπνιστική πολιτική με «διαχωριστικά» ή με «καπνιστήρια».

Παναγιώτης Μολυβιάτης, ιδιοκτήτης καφενείου «Δίαυλος»
«Εμείς θα πληρώσουμε, στα δημόσια κτήρια ποιος θα πληρώνει;»

«Σε μια εποχή κρίσης, που προσπαθούμε να κάνουμε τα πάντα προκειμένου να κρατήσουμε τον πελάτη στο μαγαζί μας, έρχεται άλλο ένα εμπόδιο: αυτό της απαγόρευσης του καπνίσματος. Κατά τη γνώμη μου, θα έπρεπε πρώτον να αποφασίζουν μόνοι τους οι ιδιοκτήτες καταστημάτων αν θέλουν να είναι ο χώρος τους για καπνιστές ή μη. Η λογική αυτό λέει. Ωστόσο, αφού αυτήν τη στιγμή υπάρχει ο νόμος και είναι καθολικός, δέχομαι την απαγόρευση. Από εκεί και πέρα, όταν παραβάτης είναι ο πελάτης, με ποια λογική θα κάνω εγώ τον αστυνόμο; Εγώ θα βάλω την ταμπέλα μου, θα προτρέψω τον άλλο να καθίσει έξω, θα απομακρύνω τα τασάκια από το εσωτερικό του μαγαζιού, αλλά δεν μπορώ να κάνω το χωροφύλακα μέσα στο ίδιο μου το κατάστημα. Από την άλλη, ποιος θα κάνει τους ελέγχους; Από όσο γνωρίζω, αρμόδιοι είναι η Δημοτική Αστυνομία, το Λιμενικό και ένα ειδικό σώμα που ιδρύθηκε ειδικά γι’ αυτόν το σκοπό. Το τελευταίο έχει, από όσο ξέρω, συνολικά 26 άτομα σε όλη την Ελλάδα και κανένα στη Μυτιλήνη, ενώ η Δημοτική Αστυνομία διαθέτει μόνο τέσσερα ή έξι άτομα. Και έχω να ρωτήσω και κάτι: Όταν πιάσουν κάποιον να καπνίζει στο χώρο μου, πληρώνω το πρόστιμο κι εγώ, ως ιδιοκτήτης. Αν τον πιάσουν μέσα στο νοσοκομείο ή σε κάποιο άλλο δημόσιο κτήριο, όπως π.χ. η νομαρχία, ποιος θα πληρώσει το πρόστιμο; Ο διοικητής, η ασφάλεια, ο νομάρχης;»

Εύα Σνάιντερ, ιδιοκτήτρια εστιατορίου «Μαντζουράνα»
«Θα καταστραφούν πολλά μαγαζιά»

«Έχω πάρει άδεια για ένα χρόνο που επιτρέπει το κάπνισμα εντός του μαγαζιού μου, αφού είναι μικρότερο από 70 τ.μ.. Ωστόσο, δεν ξέρω αν αυτό θα συνεχίσει να ισχύει ακόμη, είναι κάτι που ψάχνω ακόμη να βρω άκρη. Σε περίπτωση, πάντως, που οι πελάτες δε θα μπορούν να καπνίζουν, βλέποντάς το συνολικά, πιστεύω πως θα γίνει και εδώ αυτό που έγινε στη Γερμανία πριν από καιρό, όπου η απαγόρευση του καπνίσματος είχε ως αποτέλεσμα το να καταστραφούν πολλά μαγαζιά. Εκεί το μέτρο ήταν πολύ αυστηρό και τώρα πλέον έχουν αρχίσει να το “χαλαρώνουν”. Είναι αλήθεια πως ο κόσμος θα προτιμήσει να κάτσει σπίτι του να φάει, να πιει και να μπορεί να καπνίσει παράλληλα και πιστεύω πως τα μπαρ θα αντιμετωπίσουν μεγαλύτερο πρόβλημα από τα εστιατόρια. Προσωπικά καταλαβαίνω πως άτομα που δεν καπνίζουν ενοχλούνται μέσα στο χώρο μου από τον καπνό των άλλων, ωστόσο και το να “βγάλουμε” τους καπνιστές από τα μαγαζιά δεν είναι λίγο ρατσιστικό; Το καλύτερο θα ήταν να είναι μοιρασμένος ο χώρος. Στην Ιρλανδία, για παράδειγμα, όπου σπούδαζα πριν 20 χρόνια, ήδη οι χώροι ήταν χωρισμένοι σε “καπνιστών” και “μη καπνιστών” και το σύστημα αυτό ήταν μια πολύ καλή λύση.»

Παναγιώτης Πασιαλής, ιδιοκτήτης καφέ-μπαρ «Envy»
«Θα το εφαρμόσουμε εφόσον το εφαρμόσουν όλοι»

«Για εμάς τους καταστηματάρχες θα είναι μεγάλη ζημιά αν εφαρμοστεί αυτό το μέτρο. Κι αυτό γιατί ο Έλληνας δεν αλλάζει εύκολα. Πέρυσι το εφαρμόσαμε ένα διάστημα, αλλά όταν είδαμε ότι οι άλλοι δεν το έκαναν, το σταματήσαμε. Δε θα διώχνουμε μόνοι μας τους πελάτες. Εάν, όμως, εφαρμοστεί σωστά και από όλους, θα το εφαρμόσουμε κι εμείς. Κι αυτό σημαίνει πως θα λάβουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα και θα ενημερώνουμε τους πελάτες μας για την απαγόρευση, ωστόσο αν κάνει το αντίθετο και δεν τον δούμε ή δε συμμορφώνεται, εμείς δεν είμαστε καλυμμένοι. Ούτε μπορούμε να βάλουμε κάποιον να ζητάει από τους πελάτες να μην ανάψουν τσιγάρο. Πρέπει να πω, επίσης, πως μέχρι στιγμής δεν έχουμε καμμία απολύτως ενημέρωση, από κανέναν. Για παράδειγμα, στον εξωτερικό χώρο του μαγαζιού, που έχουμε βάλει πέργκολα και νάυλον, θα μπορούν να καπνίζουν οι πελάτες μας; Όλα αυτά τα μέτρα είναι σωστά, αρκεί να εφαρμόζονται με τη σωστή ιεραρχία. Προσπαθούμε να γίνουμε Ευρώπη, ενώ απέχουμε πολύ από κάτι τέτοιο. Ας γίνουμε πρώτα Ευρωπαίοι στα άλλα και θα έρθει και το κάπνισμα…»

Δάκης Μαρκάκης, ιδιοκτήτης καφέ-μπαρ «Marush»
«Δημιουργείται πρόβλημα στις σχέσεις καταστηματάρχη - πελατών»

«Για τους καπνιστές το τσιγάρο είναι το κύριο συνοδευτικό για τον καφέ και το ποτό. Με το συγκεκριμένο μέτρο αποτρέπονται από το να πάνε στα μαγαζιά, αφού είναι πιθανό να προτιμούν να καθίσουν σπίτι τους, όπου θα μπορούν να τα συνδυάσουν όλα. Από εκεί και πέρα, μέσα στο μαγαζί δημιουργείται πρόβλημα στις σχέσεις καταστηματάρχη-προσωπικού και πελατών, αφού καλούμαστε να γίνουμε χωροφύλακες ακόμη και σε άτομα που γνωρίζουμε, που είναι φίλοι μας, ενώ θα έπρεπε να κάνουμε το αντίθετο: δημόσιες σχέσεις. Με την περσινή απαγόρευση του καπνίσματος μάλωσα με δύο φίλους μου μέσα στις πρώτες τρεις μέρες. Κι αυτό θα ξαναγίνει, γιατί άλλο είναι το να έχει βγει ο πελάτης για καφέ και άλλο το βράδυ, που μπορεί να έχει πιει. Πώς του δίνεις να καταλάβει στη δεύτερη περίπτωση; Πέρα από αυτό, σε συνδυασμό με τις διπλές αυξήσεις του Φ.Π.Α., το νέο μέτρο θα “γονατίσει” τα καταστήματα της επαρχίας, όπως είναι κι αυτά της Μυτιλήνης, και λίγοι ιδιοκτήτες θα επιβιώσουν. Για μένα το θέμα δεν είναι η απαγόρευση, αλλά η σωστή παιδεία που θα αποτρέψει το να ξεκινήσει κάποιος το κάπνισμα. Στην Ιταλία, από όσο ξέρω, η εφαρμογή τέτοιων μέτρων έχει οδηγήσει σε… αύξηση του καπνίσματος, ενώ σε άλλες χώρες απλά δεν είχε κανένα αποτέλεσμα.»


Δημήτρης Βολικάκης, υπεύθυνος λειτουργίας καφέ-μπαρ «Monkey»
«Δεν έχουμε ενημέρωση από κανέναν»

«Η κατάσταση αυτήν τη στιγμή δεν είναι ακόμη ξεκάθαρη, αφού δεν υπάρχει κάποια επίσημη ενημέρωση από κανέναν και παίρνουμε πληροφορίες μόνο από τα Μ.Μ.Ε. και τα όσα ακούμε από τον κόσμο. Είμαστε σύμφωνοι με τα νέα μέτρα, αλλά θέλουμε πρώτα να ξέρουμε τι ακριβώς πρόκειται να ισχύσει. Δεν μπορούμε να κάνουμε τους αστυνόμους στους πελάτες μας αν δεν ενημερωθούμε σχετικά. Από εκεί και πέρα, εφόσον ισχύσουν συγκεκριμένες προδιαγραφές, θα βγάλουμε τα τασάκια από το μαγαζί, θα ενημερώσουμε τον κόσμο, θα βάλουμε ειδική ταμπέλα που θα απαγορεύει το κάπνισμα και θα κάνουμε όποιες άλλες παρεμβάσεις προβλέπονται. Εφόσον κάποιος πελάτης δε συμμορφωθεί, θα τον ενημερώσουμε ευγενικά ότι δεν μπορεί να είναι ο μόνος που θα καπνίζει ενώ όλοι οι άλλοι δεν το κάνουν και ότι θα κληθεί να πληρώσει πρόστιμο. Πέρυσι, πάντως, δεν είχαμε έντονες αντιδράσεις, ο κόσμος απλά έβγαινε έξω να καπνίσει και ήταν σκεπτικός.»

Τι προβλέπουν τα νέα μέτρα:
- Απαγορεύεται το κάπνισμα σε όλους τους κλειστούς κοινόχρηστους χώρους (δημόσιες υπηρεσίες, χώρους υγειονομικού ενδιαφέροντος, χώρους διασκέδασης, χώρους εργασίας εν γένει).
- Δεν ισχύει πλέον η δυνατότητα του ιδιοκτήτη καφενείου ή εστιατορίου ή μπαρ κάτω από 70 τ.μ. να επιλέξει εάν το μαγαζί του θα απευθύνεται σε καπνιστές ή όχι.
- Ο καπνιστής-πελάτης θα τιμωρείται με πρόστιμο από 50 έως 500 ευρώ σε περίπτωση επανάληψης.
- Οι υπεύθυνοι διαχείρισης των καταστημάτων θα πληρώνουν πρόστιμο από 500 έως και 10.000 ευρώ, ανάλογα με τον αριθμό των υποτροπών που σημειώνονται. Στην τέταρτη υποτροπή θα ανακαλείται προσωρινά η άδεια λειτουργίας του καταστήματος, ενώ στην πέμπτη θα αφαιρείται.
- Σε κέντρα διασκέδασης άνω των 300 τ.μ. με ζωντανή μουσική, η απαγόρευση θα ισχύσει από την 1η Ιουνίου 2011.
- Υπεύθυνοι για τους ελέγχους θα είναι οι επόπτες δημόσιας υγείας της νομαρχίας - και της Αρχής που θα τη διαδεχθεί με τον «Καλλικράτη» - η Δημοτική Αστυνομία και το Λιμενικό.