Πολιτιστικό επίκεντρο της χώρας έγινε τις τελευταίες μέρες, το Ελαιοτριβείο - Μουσείο Βρανά, στον Παπάδο της Γέρας, με αφορμή τις εκδηλώσεις που διοργάνωσε για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Οδυσσέα Ελύτη, εγγονού του τέως ιδιοκτήτη του ελαιοτριβείου, η εταιρεία «Αρχιπέλαγος». [Υπάρχει σχετικό Video]
Η Ιουλίτα Ηλιοπούλου, ο Νίκος Σηφουνάκης και ο Νίκος Κούνδουρος, στα αποκαλυπτήρια της επίτοιχης μορφής του Οδυσσέα Ελύτη
Ολοκληρώθηκαν οι εκδηλώσεις της εταιρείας «Αρχιπέλαγος», για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του ποιητή
Χιλιάδες κόσμου στο Ελαιοτριβείο - Μουσείο Βρανά
Πολιτιστικό επίκεντρο της χώρας έγινε τις τελευταίες μέρες, το Ελαιοτριβείο - Μουσείο Βρανά, στον Παπάδο της Γέρας, με αφορμή τις εκδηλώσεις που διοργάνωσε για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Οδυσσέα Ελύτη, εγγονού του τέως ιδιοκτήτη του ελαιοτριβείου, η εταιρεία «Αρχιπέλαγος». Οι εκδηλώσεις, που περιστρέφονταν εξολοκλήρου γύρω από τη ζωή και το έργο του μεγάλου νομπελίστα ποιητή και προσέλκυσαν περίπου 3.000 κόσμου, ολοκληρώθηκαν το βράδυ της Κυριακής, με τη μεγάλη συναυλία που παρέθεσαν η Άλκηστις Πρωτοψάλτη και ο Στέφανος Κορκολής. Και δικαίωσαν ένα αίτημα όλων των Λέσβιων, να τιμηθεί ο Ελύτης στον τόπο καταγωγής του.
Θα μπορούσε να πει κανείς, πως οι εκδηλώσεις αυτές ήταν, κατά κάποιο τρόπο, τα δεύτερα «εγκαίνια» του Ελαιοτριβείου - Μουσείου, που άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό πριν από δύο χρόνια.
Τα «αποκαλυπτήρια» του Ελύτη
Ξεκίνησαν το βράδυ της Παρασκευής με τα αποκαλυπτήρια, από τη σύντροφο του Οδυσσέα Ελύτη, ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου, ενός ορειχάλκινου επίτοιχου ανάγλυφου με τη μορφή του ποιητή, φιλοτεχνημένου από το γλύπτη Θόδωρο Παπαγιάννη. Από τη μέρα εκείνη, το γλυπτό κοσμεί πλέον την εξωτερική όψη του παλιού ελαιοτριβείου, βιομηχανικού μνημείου του Παπάδου, για να θυμίζει τη σχέση του Ελύτη με την περιοχή και με το χώρο που λειτούργησε ο παππούς του, Νικόλαος Βρανάς. Η ίδια η κ. Ηλιοπούλου ευχαρίστησε, στη σύντομη ομιλία της, την εταιρία «Αρχιπέλαγος» για την πρωτοβουλία της και ευχήθηκε να γίνει το Ελαιοτριβείο - Μουσείο Βρανά, ένας χώρος «όπου διασώζεται η ομορφιά», όπως είπε χαρακτηριστικά, καθώς και σημείο συνάντησης των νέων ανθρώπων, με το όραμα και το μήνυμα του ποιητή.
Ιδιαίτερη συγκίνηση προκάλεσε στους παριστάμενους, η έναρξη της εκδήλωσης, αφού ακούστηκε η φωνή του ίδιου του ποιητή, να διαβάζει ένα απόσπασμα του «Άξιον Εστί» που αναφέρεται στη Γέρα. Κατά τα αποκαλυπτήρια, για τη γνωριμία τους με τον Οδυσσέα Ελύτη και για το έργο του ποιητή, μίλησαν επιπλέον ο Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος και πρωτεργάτης του «Αρχιπελάγους», Νίκος Σηφουνάκης, καθώς και ο πρόεδρος της εταιρείας, σκηνοθέτης Νίκος Κούνδουρος. Προλογίζοντας, ο σκηνοθέτης και μέλος της εταιρείας, Μάνος Ευστρατιάδης, που είχε και την ευθύνη των εκδηλώσεων, αναφέρθηκε στη λεσβιακή καταγωγή του Ελύτη και στον τρόπο που αυτή μεταπλάστηκε ποιητικά, στο έργο του.
Από τα εγκαίνια της θεματικής έκθεσης «Λέσβος του Ελύτη», το βράδυ της Παρασκευής
«Της Σελήνης της Μυτιλήνης»
Ακολούθησαν τα εγκαίνια, από την κ. Ηλιοπούλου, της θεματικής έκθεσης «Λέσβος του Ελύτη», που θα φιλοξενείται πλέον μόνιμα σε μια παλιά λαδαποθήκη του Ελαιοτριβείου - Μουσείου Βρανά. Η συγκεκριμένη έκθεση δημιουργήθηκε με αφορμή τον εορτασμό των 100 χρόνων από τη γέννηση του ποιητή και έχει στόχο να προβάλει τη σχέση του με τη Λέσβο και με τις αρχαίες και νεότερες πνευματικές φυσιογνωμίες του νησιού, που απασχόλησαν το έργο του. Παράλληλα με την έκθεση, στον ίδιο χώρο θα προβάλλεται, σε τρεις μεγάλες οθόνες και σε συνεχή ροή, κινηματογραφικό υλικό διάρκειας μιας ώρας, που αναφέρεται στον ποιητή.
Η βραδιά έκλεισε με συναυλία, που είχε τίτλο «Της Σελήνης της Μυτιλήνης» και περιλάμβανε έργα του συνθέτη Γιώργου Κουρουπού, βασισμένα σε ποίηση του Ελύτη, μελοποιημένα ποιήματα της Σαπφούς, καθώς και μια τιμητική αναφορά σε παλιότερες μελοποιήσεις ποιημάτων του Ελύτη, από το Μάνο Χατζηδάκι και το Μίκη Θεοδωράκη. Τα τραγούδια ερμήνευσαν ο Σπύρος Σακκάς και η Δάφνη Πανουργιά, συνοδεία του ίδιου του συνθέτη στο πιάνο, και της Βιβής Γκέκα στο μαντολίνο. Στη συνέχεια, η Ιουλίτα Ηλιοπούλου απήγγειλε και η ίδια ποιήματα του Ελύτη, ενώ αίσθηση προκάλεσε το έργο του κ. Κουρουπού «Της Σελήνης της Μυτιλήνης», που γράφτηκε ειδικά για τις συγκεκριμένες εκδηλώσεις. Η ίδια συναυλία παρουσιάστηκε και το βράδυ του Σαββάτου, στο μικρό αίθριο του Ελαιοτριβείου - Μουσείου Βρανά, ενώπιων περίπου 750 θεατών.
Η μεγάλη συναυλία
Η πρωτοβουλία του «Αρχιπελάγους» ολοκληρώθηκε το βράδυ της Κυριακής, με τη μεγάλη συναυλία που παρέθεσαν η Άλκηστις Πρωτοψάλτη και ο Στέφανος Κορκολής, ερμηνεύοντας και πάλι, 27 χρόνια μετά την πρώτη του εκτέλεση, το κλασικό μουσικό έργο του συνθέτη Ηλία Ανδριόπουλου, «Προσανατολισμοί». Ένα έργο που αποτελείται από μελοποιημένα μέρη της ομώνυμης πρώτης ποιητικής συλλογής του Οδυσσέα Ελύτη και που προκάλεσε τη συγκίνηση του κοινού, συνολικά 2.000 περίπου ακροατών, που βρέθηκαν στο χώρο του Ελαιοτριβείου - Μουσείου με αφορμή την εκδήλωση. Τη συναυλία προλόγισε ο ίδιος ο συνθέτης, που αναφέρθηκε στο ιστορικό της μελοποίησης και εκφράστηκε με τα πιο θερμά λόγια για τους ερμηνευτές και που, μαζί με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη, ερμήνευσε το πιο γνωστό τραγούδι των «Προσανατολισμών», «Ο έρωτας το Αρχιπέλαγος…».
Στις τριήμερες εκδηλώσεις παραβρέθηκαν πολλοί τοπικοί εκπρόσωποι, αλλά και άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, από όλη τη χώρα. Ανάμεσα σε αυτούς ο Γενικός Γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, Δημήτρης Χαλκιώτης, ο Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου, Νάσος Γιακαλής, η βουλευτής Ευβοίας Καίτη Περλεπέ - Σηφουνάκη, ο σκηνοθέτης Λάκης Παπαστάθης, ο ποιητής Θανάσης Νιάρχος, κ.ά. Το πιο σημαντικό όμως, αυτό που μέτρησε περισσότερο ενδεχομένως και για τους ίδιους τους διοργανωτές, ήταν πως το χώρο του Ελαιοτριβείου - Μουσείου γέμισαν για άλλη μια φορά κάτοικοι του Παπάδου, της ευρύτερης περιοχής της Γέρας, αλλά και του υπόλοιπου νησιού, που τίμησαν με την παρουσία τους, τις συγκεκριμένες εκδηλώσεις, από τις σημαντικότερες που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια στο νησί.