Το συλλογικό αυτό έργο είναι αφιερωμένο στα 100 χρόνια λειτουργίας και δράσης του Λυκείου των Ελληνίδων, του πρώτου οργανωμένου γυναικείου σωματείου με αδιάκοπη παρουσία στην κοινωνική και πολιτισμική ζωή της αθηναϊκής πρωτεύουσας και των επαρχιακών πόλεων.
Επιστημονική επιμέλεια: Έφη Αβδελά
Έκδοση Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς
Αθήνα 2010, σελ. 511
Το συλλογικό αυτό έργο αφιερωμένο στα 100 χρόνια λειτουργίας και δράσης του Λυκείου των Ελληνίδων, του πρώτου οργανωμένου γυναικείου σωματείου με αδιάκοπη παρουσία στην κοινωνική και πολιτισμική ζωή της αθηναϊκής πρωτεύουσας και των επαρχιακών πόλεων όπου ιδρύθηκαν παραρτήματα, συνιστά μια αναλυτική και διεισδυτική παρουσίαση της ιστορικής πορείας του. Οι 15 μελέτες του τόμου καλύπτουν όλες τις χρονικές φάσεις της ζωής του Λυκείου, με έμφαση στο έργο και τις ιδεολογικές κατευθύνσεις των πρώτων δεκαετιών, όταν ως άξονες δράσης είχαν προκριθεί η ανάδειξη των γυναικείων υποθέσεων, καθώς και ο σεβασμός και η διάσωση παραδοσιακών μορφών έκφρασης. Αναδεικνύεται η συμβολή της ιδρύτριας του Λυκείου, Καλλιρρόης Παρρέν, και της διαδόχου της Άννας Τριανταφυλλίδου, δύο ισχυρών προσωπικοτήτων που καθόρισαν την πορεία του γυναικείου αυτού συλλόγου και έθεσαν - η κάθε μία από τη δική της ιδεολογική θέση - το πλαίσιο λειτουργίας του Λυκείου.
Οι μελέτες καλύπτουν ποικίλες θεματικές: το ιστορικό του Λυκείου, τις ιδεολογικές του θέσεις στο πλαίσιο του διεθνούς γυναικείου κινήματος, τη συγκρότηση της Ιματιοθήκης, την ανάδειξη των ελληνικών χορών, τη διενέργεια του Α΄ Εθνικού Γυναικείου Συνεδρίου στα 1921, την πρόσληψη της έννοιας της μητρότητας, τις επιμορφωτικές και εκπαιδευτικές διαδικασίες που υιοθέτησε. Ο τόμος εμπλουτίζεται με το Χρονολόγιο, τα βιογραφικά των προέδρων του Λυκείου, καθώς και το πλούσιο αρχειακό και φωτογραφικό υλικό.
Οι μελέτες χωρίζονται στις παρακάτω ενότητες: Το Σωματείο και οι μεταμορφώσεις του (Νίκος Ανδριώτης, Ελένη Πρωτοπαπά, Αγγελική Ψαρρά, Άννα Μιχοπούλου, Ειρήνη Ριζάκη, Δήμητρα Βασιλειάδου), Εθνικές ενδυμασίες και ελληνικοί χοροί: κύρια δραστηριότητα (Νάντια Μαχά - Μπιζούμη, Ευαγγελία Αντζακά - Βέη, Ρένα Λουτζάκη), Άλλες δραστηριότητες και όψεις του Λυκείου των Ελληνίδων (Ευδοκία Ολυμπίτου, Ελένη Φουρναράκη, Αγγελική Ψαρρά, Κατερίνα Τρίμη - Κύρου, Νίκος Ανδριώτης). Τον τόμο κοσμούν 296 εικόνες. Προλογίζουν η πρόεδρος του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, Σοφία Στάικου, και η πρόεδρος του Λυκείου των Ελληνίδων, Ελένη Τσαλδάρη. «Ένας αιώνας νεανικής ζωής και δράσης, με σταθερούς στόχους, που προσαρμόζονται όμως ευέλικτα στο εκάστοτε πνεύμα των καιρών, ένας αιώνας ζωής γεμάτος περιπέτειες, και εκπλήξεις καμμιά φορά, δεν είναι υπόθεση της καθημερινότητας. Το Λύκειον των Ελληνίδων ανήκει στα ελάχιστα σωματεία που μπορούν να καυχιούνται γι’ αυτό το ξεχωριστό προνόμιο. Λοιπόν, η θαυμαστή ιστορία των 100 χρόνων της αδιάκοπης παρουσίας του στον κοινωνικό και πολιτιστικό ορίζοντα του τόπου μας είναι αυτή ακριβώς που περιλαμβάνεται στις σελίδες του τόμου», γράφει ανάμεσα στα άλλα η κ. Τσαλδάρη.