Πυρετωδώς συνεχίζονται οι ανασκαφές και οι αναστηλώσεις μνημείων από τη 14η ΕΒΑ και την Κ΄ ΕΠΚΑ

Με πολύ ικανοποιητικούς ρυθμούς, προχωρούν τα έργα που πραγματοποιούν σε διάφορα σημεία της Μυτιλήνης η Κ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων και η 14η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Τόσο όσον αφορά στις εργασίες που γίνονται σε δύο από τα επτά οικόπεδα της Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων και στο Κάστρο της Μυτιλήνης, όσο και στην αποκατάσταση των οροφογραφιών του καθολικού ναού της πόλης, τα κονδύλια τού ΕΣΠΑ αξιοποιούνται επιτυχώς, ενώ με το τέλος των εργασιών αναμένεται να αναδειχθούν σε μεγάλο βαθμό οι συγκεκριμένοι χώροι, μάρτυρες της ιστορίας της πόλης από τους αρχαίους μέχρι και τους νεώτερους χρόνους.



Το Κάστρο της Μυτιλήνης

Ο μεγαλύτερος όγκος των εργασιών αφορά σε διάφορα σημεία του Κάστρου της Μυτιλήνης. Το σύνολο των έργων, που γίνονται με προϋπολογισμό 2,3 εκατ. ευρώ, αφορά στην αποκατάσταση και ανάδειξη του Τεκέ, των Κρυπτών και του Τείχους του Μεσαίου Κάστρου (εργασίες που έχουν ξεκινήσει ήδη από το περασμένο καλοκαίρι), ενώ το τελευταίο διάστημα η 14η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων έχει ξεκινήσει εντατικά τις εργασίες στο τμήμα του Κάτω Κάστρου.
Μέσω του ΕΣΠΑ γίνεται εδώ και καιρό αποκατάσταση του Χαμάμ της περιοχής, οι εργασίες στο οποίο βρίσκονται αυτήν τη στιγμή στο στάδιο των ανασκαφών από την πλευρά του δρόμου (ο οποίος θα παραμείνει κλειστός μέχρι αυτές να ολοκληρωθούν), όπου έχουν βρεθεί όλα τα αποχετευτικά δίκτυα του Χαμάμ, αυτά που βρίσκονταν βόρεια και βορειοδυτικά, προς την πλευρά του «ψυχρού δωματίου». Παράλληλα, στο ξεκίνημά τους βρίσκονται οι εργασίες αναστήλωσης των Οικιών του Κάτω Κάστρου, οι οποίες και αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του έτους.
Πέρα από τις εργασίες που γίνονται μέσω ΕΣΠΑ, η 14η ΕΒΑ προχωρά και τις ανασκαφές, που πραγματοποιεί με δική της πρωτοβουλία και με την ευκαιρία του κλεισίματος του δρόμου, και στο τμήμα των Τειχών του μνημείου που βρίσκεται στην πλευρά της Επάνω Σκάλας - την ανατολική πύλη και το μεταπύργιο διάστημα δίπλα στη δυτική πύλη δηλαδή -, που είχαν καταστραφεί τη δεκαετία τού ’60, όταν ο τότε Δήμος Μυτιλήνης αποφάσισε να κάνει τη διάνοιξη του δρόμου. Πρόκειται για μια πολύ σημαντική δράση (για την οποία είχε εκδοθεί σχετική απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού ήδη από το 1987), που έχει ήδη φέρει στο φως τον Πύργο που κατεδαφίστηκε και την τομή απ’ όπου ξεκινούσε η παλιά πύλη.
«Παρ’ όλο που μας δυσκόλεψαν αρκετά οι άσχημες καιρικές συνθήκες των τελευταίων δύο μηνών, συνεχίζουμε κανονικά τις εργασίες», δήλωσε στο «Ε» η προϊσταμένη της υπηρεσίας (προσφάτως ορισμένη και ως προϊσταμένη τής Κ΄ ΕΠΚΑ), Χριστιάνα Λούπου. «Στόχος μας είναι να δουλέψουμε τα πιο δύσκολα κομμάτια όσο ο δρόμος παραμένει κλειστός. Ελπίζουμε να μπορέσουμε να εντάξουμε το σύνολο των έργων στο ΕΣΠΑ και να καταφέρουμε σύντομα να δώσουμε μια όσο το δυνατόν πιο αυθεντική μορφή στο συγκεκριμένο τμήμα του Κάστρου, ώστε να φανεί το πώς ήταν το μεταπύργιο διάστημα πριν καταστραφεί για τη διάνοιξη του “περιφερειακού” δρόμου. Θέλουμε το μνημείο να εξυπηρετεί τις σύγχρονες ανάγκες των κατοίκων της πόλης και γι’ αυτό από πλευράς μας θα προσπαθήσουμε να καλύψουμε όσο περισσότερα πράγματα μπορούμε, από πλευράς έρευνας.»
Σύμφωνα με την ίδια, το Κάστρο δέχτηκε την περασμένη εβδομάδα και επίσκεψη των εκπροσώπων τής ΕΟΚ που βρέθηκαν στη Μυτιλήνη, οι οποίοι κι εξέφρασαν το θαυμασμό τους για τα όσα είδαν στα διάφορα τμήματά του.




Ρωμαϊκές Οικίες του Συνοικισμού

Η Κ΄ ΕΠΚΑ δραστηριοποιείται στην περιοχή του Συνοικισμού, συνεχίζοντας το έργο ανάδειξης των Ρωμαϊκών Οικιών που βρίσκονται πίσω και μπροστά από το 8ο Δημοτικό Σχολείο Μυτιλήνης, η μία από τις οποίες έχει ενταχθεί στο έργο Ενοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων της πόλης.

Οι ανασκαφές στην περιοχή έχουν ξεκινήσει εδώ και πάνω από 20 χρόνια, φέρνοντας τότε στο φως τη Ρωμαϊκή Οικία κάτω από το οικόπεδο του 8ου Δημοτικού Σχολείου Μυτιλήνης, την οποία χαρακτηρίζουν τα εντυπωσιακά ψηφιδωτά της.
Πρόκειται για ένα χώρο ιδιαιτέρως σημαντικό για την Κ΄ ΕΠΚΑ και αυτός είναι ο λόγος που αποφάσισε να τον εντάξει στο έργο Ενοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων της Μυτιλήνης, το οποίο υλοποιείται μέσω του ΕΣΠΑ.
Η υπηρεσία πραγματοποιεί αυτήν τη στιγμή συντήρηση στο ψηφιδωτό και στερέωση των τοιχοποιιών της Οικίας, ενώ συνεχώς αποκαλύπτονται τμήματά της που μέχρι τώρα παρέμεναν άγνωστα. Σύμφωνα με την κ. Λούπου, έχουν γίνει παράλληλα εργασίες υποστήριξης στο οικόπεδο του Σχολείου, προκειμένου να μην υπάρξουν προβλήματα. Στόχος είναι, μέσω συνεννόησης των δύο πλευρών και αφού ολοκληρωθεί ο καθαρισμός ενός από τα τμήματα της Οικίας, να εξεταστεί το πώς θα μπορούσαν να συνεχιστούν οι εργασίες και σε άλλο τμήμα της αυλής του Σχολείου, σε σημείο όπου έχει βρεθεί σημαντικό ψηφιδωτό δάπεδο.
Απώτερος στόχος, αφού αποκαλυφθεί ολόκληρο το δωμάτιο και το ψηφιδωτό του μνημείου, να λειτουργήσει η ανασκαφή και ως χώρος εκπαίδευσης των μαθητών.


Ιερό Μαλόεντος Απόλλωνος

Τον περασμένο Νοέμβριο, ο φακός τού «Ε» κατέγραψε την εκκένωση του προσφυγικού σπιτιού στη συμβολή των οδών Λόγγου και Μαβίλη, στην Επάνω Σκάλα, κάτω από το οποίο υπάρχουν οι εικασίες ότι βρίσκεται τμήμα του Ιερού του Μαλόεντος Απόλλωνος, μνημείο που επίσης έχει ενταχθεί στο έργο Ενοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων της Μυτιλήνης, μέσω του ΕΣΠΑ.

Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό μνημείο της πόλης, αφού σχετίζεται με την ιστορία της αρχαίας Μυτιλήνης και αποτελεί αναφορά στα γραπτά του Θουκυδίδη για τον Πελοποννησιακό Πόλεμο.
Μετά από χρόνια καθυστέρησης, η Κ΄ ΕΠΚΑ αποφάσισε φέτος να πραγματοποιήσει την ανασκαφή στο συγκεκριμένο οικόπεδο, κατεδαφίζοντας το παλιό προσφυγικό σπίτι που ανήκε στην πρόσφυγα από τη Μικρά Ασία Μαρία Πίκουλου και το οποίο είχε απαλλοτριωθεί στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας από την Αρχαιολογία.
Η ανασκαφή στο συγκεκριμένο οικόπεδο αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στην επόμενη εβδομάδα. Καθώς ωστόσο το Ιερό του Μαλόεντος Απόλλωνος εικάζεται πως βρίσκεται στο ευρύτερο οικοδομικό τετράγωνο της περιοχής (όπως είχαν δείξει ανασκαφές που είχαν γίνει στο παρελθόν στη διπλανή ιδιοκτησία Λημναίου), στόχος της υπηρεσίας είναι τώρα να ολοκληρωθεί και η απαλλοτρίωση του διπλανού μικρού οικοπέδου - κάτι που έχει ήδη εγκριθεί από το Αρχαιολογικό Συμβούλιο -, προκειμένου να αρχίσουν να φαίνονται τα πρώτα αποτελέσματα των ανασκαφών και να μπορέσει η υπηρεσία να κάνει τις πρώτες ανακοινώσεις.



Έργα στον καθολικό ναό της Ερμού

Ένα άλλο κτήριο, αυτήν τη φορά της μεταγενέστερης ιστορικά περιόδου της πόλης της Μυτιλήνης, αναστηλώνεται σε διάφορα σημεία του το τελευταίο διάστημα, από τη 14η ΕΒΑ. Πρόκειται για την καθολική εκκλησία των Φραγκισκανών, που βρίσκεται στην οδό Ερμού και αλλάζει μορφή μέσω του ΕΣΠΑ, ώστε να μπορέσει να υποδεχτεί σύντομα τα οστά του Αγίου Βαλεντίνου.

Η καθολική εκκλησία των Φραγκισκανών, χώρος λατρείας για τους καθολικούς πιστούς του νησιού, παρουσίαζε τα τελευταία χρόνια έντονες φθορές στο εσωτερικό, αλλά και το εξωτερικό της. Τόσο ο θόλος, όσο και τα εσωτερικά και εξωτερικά τοιχώματά της, έχουν υποστεί σημαντικές φθορές και ρωγμές, κυρίως από την υγρασία, που οδήγησε σε επικίνδυνη κατάρρευση της ψευδοροφής της και καθίζηση του θόλου της.
Οι παραπάνω ζημιές παρέμεναν για χρόνια, λόγω έλλειψης οικονομικής δυνατότητας εκ μέρους της Καθολικής Εκκλησίας και εν αναμονή προγράμματος, αφήνοντας τις σημαντικές αγιογραφίες που βρίσκονται στην οροφή να φθείρονται όλο και περισσότερο. Μέσα στο τελευταίο δίμηνο, ωστόσο, πραγματοποιούνται εντατικά εργασίες από προσωπικό της 14ης ΕΒΑ, οι οποίες στοχεύουν στην αποκατάσταση των οροφογραφιών του ναού.
Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε στο «Ε» η κ. Λούπου, γίνονται συνεχώς εργασίες καθαρισμού και συντήρησης της οροφογραφίας, ώστε με τη βελτίωση του καιρού να σταθεί δυνατό να «ανοιχτεί» η στέγη και να μπορέσει να «δεθεί» σ’ αυτήν το ταβάνι του ναού, με τη χρήση ειδικού πλέγματος.
Η ίδια υποστηρίζει πως ένα μεγάλο μέρος των εργασιών αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους, ώστε να μπορέσουν μέσα στην ερχόμενη χρονιά να έρθουν στη Μυτιλήνη και στο ναό τα λείψανα του Αγίου Βαλεντίνου, που από το Φεβρουάριο βρίσκονται στη Χίο. Για το λόγο αυτό, η υπηρεσία απασχολεί στο έργο περίπου 10 άτομα.