Μπορούμε να ορίσουμε την πολιτική με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Ως άσκηση εξουσίας, ως λήψη συλλογικών αποφάσεων, ως κατανομή πόρων, ή ακόμα και ως πρακτική παραπλάνησης και χειραγώγησης.
Μπορούμε να ορίσουμε την πολιτική με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Ως άσκηση εξουσίας, ως λήψη συλλογικών αποφάσεων, ως κατανομή πόρων, ή ακόμα και ως πρακτική παραπλάνησης και χειραγώγησης. Οι ορισμοί αυτοί είναι ταυτόχρονα και σωστοί και λάθος, αποτελώντας πλευρές μιας πολύπλοκης έννοιας. Το μόνο ίσως σίγουρο συμπέρασμα είναι ότι η πολιτική φέρει άρρηκτους δέσμιους με δύο άλλες έννοιες, Τη σύγκρουση και τη συνεργασία. Και είναι αλήθεια κοινός τόπος ότι σε καμμία άλλη έκφανση της κοινωνικής δραστηριότητας δεν υπάρχουν τόσες σημαντικές αντίπαλες απόψεις, τόσες αντιφατικές επιθυμίες, τόσα αντικρουόμενα συμφέροντα απ’ όσα συνυπάρχουν στην πολιτική ζωή. Παράλληλα όμως, η ανάγκη να ενισχυθεί η μία ή η άλλη άποψη, να διασφαλιστεί το ένα ή το άλλο συμφέρον, οδηγεί τους ανθρώπους είτε ατομικά είτε συνδυασμένα σε οργανωμένες ομάδες, να συνεργαστούν ώστε να πετύχουν το σκοπό τους.
Σε ένα μήνα περίπου από σήμερα καλούμαστε να επιλέξουμε τους ανθρώπους εκείνους που θα εφαρμόσουν τη δική τους πολιτική. Θα βασιστώ στην ασφάλεια που προσφέρει η εμπειρική επισκόπηση των δεδομένων. Αυτή δηλαδή που στηρίζεται στην αντλούμενη από την εμπειρία και τα παλαιότερα γεγονότα γνώση. Ουσιαστικά πρόκειται για μια σύγκριση μεταξύ της Ελλάδας και της προσφερόμενης ποιότητας ζωής μέχρι το 2004 και των αντίστοιχων από το 2005 μέχρι σήμερα. Εδώ αρκεί να θυμηθεί ο καθένας από εμάς την οικονομική του κατάσταση και την ποιότητα του βιοτικού του επιπέδου παρ’ όλο που το ‘04 η οικονομική κατάσταση της χώρας μας ήταν ιδιαίτερα δύσκολη. Αρκεί να φέρουμε στο μυαλό μας τους τότε ρυθμούς ανάπτυξης και να τους αντιπαραβάλουμε με τους αρνητικούς σημερινούς. Παράλληλα μπορούμε να συγκρίνουμε τη θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο πολιτικό χάρτη, τις διεκδικήσεις που επετεύχθησαν και το ρόλο που είχε αναλάβει ως ρυθμιστής και παράγοντας σταθερότητας στην περιοχή των Βαλκανίων. Ρόλο που αργότερα απώλεσε. Πιο σημαντικό όμως θεωρώ το όραμα, το σχέδιο και τον τρόπο διακυβέρνησης της Ελλάδας επί ΠΑΣΟΚ και επί Νέας Δημοκρατίας. Από τη μία έχουμε εθνικούς στόχους (ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ, Ολυμπιακοί Αγώνες, ισχυρή οικονομία), οι οποίοι βασίζονται στα θεμέλια μεγάλων και πρωτόγνωρων έργων (μετρό, «Ελ. Βενιζέλος», Αττική Οδός...), καθώς και διεθνούς σημασίας επιτευγμάτων (ένταξη Κύπρου στην Ε.Ε., ευρώ). Από την άλλη, ζήσαμε μια κυβέρνηση (Ν.Δ.) που με τη στρατηγική τού «βλέποντας και κάνοντας» άφησε την Ελλάδα χωρίς εφόδια στην αντιμετώπιση της πολυσυζητημένης οικονομικής κρίσης ανίσχυρη στα διεθνή fora, χωρίς όραμα για το μέλλον, χωρίς δείγματα δυνατοτήτων οποιασδήποτε βελτίωσης. Με μοναδική πυξίδα της τη «νέα ηθική», η Νέα Δημοκρατία άσκησε τη διακυβέρνησή της βάσει των εμπειρικά επαληθεύσιμων και στατιστικά μετρήσιμων εννοιών. Με δημοσκοπήσεις και μετρήσεις με θέμα «πώς θα φανώ ελκυστικότερος», πολιτική δεν παράγεται. Και αυτό γιατί μια δημοσκόπηση μπορεί να προσφέρει πολύτιμα συμπεράσματα σε μια πολιτική ανάλυση, αδυνατεί όμως να λάβει υπ’ όψιν της έννοιες μη μετρήσιμες, όπως ισότητα, κοινωνική συνοχή, ελευθερία.
Όλα αυτά μας οδήγησαν στο σημερινό αδιέξοδο. Όλα αυτά υποχρέωσαν τον απερχόμενο πρωθυπουργό να πει όσα είπε στις 2 Σεπτεμβρίου. Όλα αυτά τον έφτασαν στο σημείο να θεωρήσει του Έλληνες πολίτες, όλους εμάς, ως άλλους λωτοφάγους που από εκλογική εξαγγελία σε εκλογική εξαγγελία έχουμε ξεχάσει το καταστροφικό μεσοδιάστημα και μέσω μιας παρθενογένεσης εμφανίζεται ο Κώστας Καραμανλής ως τιμητής των προβλημάτων που ο ίδιος δημιούργησε και ζητάει μια νέα ευκαιρία. Οι Έλληνες όμως δεν τρώνε λωτούς. Οι Έλληνες ζητάνε διέξοδο στα πρωτοφανή αδιέξοδα των τελευταίων πεντέμισι χρόνων.
* Ο Γιώργος Πετρέλλης είναι γραμματέας νομαρχιακής επιτροπής Νεολαίας ΠΑΣΟΚ Λέσβου.