Η τέχνη, οποιαδήποτε τέχνη, είναι αντικείμενο μαθητείας. Όλοι, λίγο ως πολύ, περάσαμε από τον πειρασμό του αντικειμενισμού, από την υποκειμενική αναπλήρωση.
Η τέχνη διαθέτει ένα ιδιαίτερο προνόμιο: να εκφράζεται με πολλούς τρόπους, ώστε οι ύλες να πνευματοποιούνται και τα περιβάλλοντα να εξαϋλώνονται.
Το έργο τέχνης είναι λοιπόν ένας κόσμος από σημεία τα οποία είναι εν ύλη άυλα και ουδέν αδιάφανο δύναται να παρεισφρήσει: τουλάχιστον για το μάτι ή το αυτί του δημιουργού και φυσικά του σπουδαγμένου δέκτη.
Όταν ένα σημείο αποκτά ύφος και έννοια ουσίας και η μεταστοιχειωμένη ύλη συγχέεται ή ενώνεται σε μια επαρκή σε μια τέλεια αντιστοιχία, τότε έχουμε ένα σπουδαίο ή τέλειο έργο τέχνης.
Η διαυγής νόηση και κυρίως η φαντασία, που δεν έχει διαβαθμίσεις, είναι αυτές που αποκρυπτογραφούν. Αυτές ερμηνεύουν τα κοσμικά και ερωτικά σημεία και κάθε χειρονομία που διακρίνει την ειλικρινή φράση και κατακρημνίζει στον Καιάδα το αχαλίνωτο ψευδές.
Η ουσία της τέχνης συνδέεται πάντα με τη γένεση του κόσμου. Και με το ανάλογο ύφος που θα λάβει, θα καταστεί η εξακολουθητική και διαθλαστική γένεση των υλών και των αΰλων της: η μεταμόρφωση των ζοφερών και η εκμαίευση των θαυμαστών. Το ανθηρό ύφος είναι η ψυχή της ουσίας. Καθώς, δε, είναι παγκόσμια ιδιότητα, συνδέει τα πλέον διαφορετικά αντικείμενα δίδοντάς τους υπόσταση στο αποκαλυπτικό περιβάλλον, επαναδιαπλάθοντάς τα στον εναργή βυθό του φωτός, εκεί όπου ο χρόνος αναπτύσσεται συμφώνως προς το πνεύμα των Μουσών: σε διαφορετικές αριθμητικές σειρές, αναντίστοιχους πολυποίκιλους ρυθμούς και στις ατέρμονες διαστάσεις της αναζητήσεως, δηλαδή στο Είναι της αρμονίας.
Πώς να εξηγήσει κανείς τον περίπλοκο μηχανισμό της φωτιάς; Μόνο μέσω της απαθούς ευδαιμονίας της και τη λαμπρότητα της διηνεκούς αναστάσεώς της που ξεπερνά κατά πολύ όλους τους συνειρμικούς μηχανισμούς: εάν το παρόν δεν ήταν παρελθόν και ταυτόχρονα παρόν, εάν η ίδια στιγμή δεν συνυπήρχε και ως παρόν και ως παρελθόν, ποτέ δεν θα περνούσε, ποτέ ένα καινούργιο παρόν δεν θα ερχόταν να αντικαταστήσει το τωρινό παρόν. Το παρελθόν, όπως είναι αυτό καθαυτό, συνυπάρχει με το παρόν που κάποτε υπήρξε και δεν το διαδέχεται.
Φωτιά και Τέχνη. Τέχνη και Φωτιά: ομοούσιες, αδιαίρετες και ερωτοτόκες.
Στα αστικά σαλόνια όπου επικρατούν οι γενικοί νόμοι της κενότητας, η τέχνη έχει το χαρακτήρα της διαφοράς και της επανάληψης. Αυτά τα ανώφελα που αγνοούν την ύπαρξη των ζωντανών πηγών και των δελφίδων και αναπλάθουν το άηθες χρηματοθηρικό.
Ωστόσο εμείς γνωρίζουμε τις βαθμίδες φωτός στην κλίμακα του εναργούς χρόνου, ούτως ώστε να λαμβάνουμε από την αποκάλυψη της τέχνης το αλφαβητάρι του ροδιού, όπου εντός του η ελευθερία εδράζει τη φώτιση και την σεμνή αλήθεια του ανέσπερου αρώματος των γιασεμιών της ευπλοίας.

*Ο Εμμανουήλ Μαρώλιας είναι ποιητής, ζει και εργάζεται στη Συκαμιά Λέσβου.