Καταγράφονται για πρώτη φορά και θα αναδειχθούν συγκεντρωμένα όλα τα φυσικά και πολιτιστικά στοιχεία του νησιού, στο πλαίσιο της διεκδίκησης ένταξης της Λέσβου στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων

Παρακαταθήκη για την παγκόσμια προβολή και ανάδειξη της Λέσβου ως τόπου που αξίζει κανείς να επισκεφτεί, αποτελεί η δουλειά που ξεκίνησε στο πλαίσιο της υποψηφιότητας του νησιού για την ένταξή του στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων. Κι αυτό γιατί, με την προγραμματική σύμβαση που υπογράφτηκε προχθές προκειμένου από κοινού Δήμος Λέσβου, Πανεπιστήμιο Αιγαίου και Μουσείο Απολιθωμένου Δάσους να διεκδικήσουν την ένταξη, ξεκίνησε και η καταγραφή όλων εκείνων των στοιχείων-επιχειρημάτων που διαθέτει το νησί. Με την απαρίθμηση και μόνο κάποιων τέτοιων στοιχείων, αποδεικνύεται πως ο φυσικός και πολιτιστικός πλούτος της Λέσβου είναι ατέλειωτος και ικανός να της δώσει το διαβατήριο για την ένταξή της στο Δίκτυο της UNESCO.

Στο πλαίσιο της ένταξης του Απολιθωμένου Δάσους στο δίκτυο των γεωπάρκων, επισκέφτηκαν τη Λέσβο τέλη Αυγούστου ελεγκτές τής UNESCO, οι οποίοι μεταξύ άλλων συναντήθηκαν και με το δήμαρχο Λέσβου, Δημήτρη Βουνάτσο. Έκτοτε, και στο πλαίσιο των επαφών που είχαν με τους τοπικούς φορείς, και δη με το διευθυντή του Μουσείου Απολιθωμένου Δάσους, Νίκο Ζούρο, και στελέχη του Πανεπιστημίου Αιγαίου, καλλιεργήθηκε η σκέψη ότι είναι εφικτό να διεκδικήσει στο σύνολό του το νησί της Λέσβου την ένταξη στο συγκεκριμένο δίκτυο.
Υιοθετώντας τη συγκεκριμένη προοπτική, ο Δήμος Λέσβου την προηγούμενη βδομάδα συζήτησε το θέμα στο Δημοτικό Συμβούλιο, όπου και αποφασίστηκε μαζί με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Απολιθωμένου Δάσους να ξεκινήσει, και μάλιστα με εσπευσμένες διαδικασίες, η όλη προσπάθεια, αφού η πρόταση πρέπει να υποβληθεί έως τις 30 Νοεμβρίου.

Ετοιμάζεται η πρόταση
Το μεσημέρι της Τρίτης υπογράφτηκε η σχετική προγραμματική σύμβαση και λίγες ώρες αργότερα, το απόγευμα της ίδιας μέρας, ξεκίνησε και ουσιαστικά η διαμόρφωση της πρότασης. Δουλειά που ανέλαβαν ο Νίκος Ζούρος, ο αντιδήμαρχος Γιάννης Τσακίρης και απ’ την πλευρά του Πανεπιστημίου Αιγαίου ο Γιάννης Σπιλάνης.
Διαδικαστικά προβλέπεται ελεγκτές τής UNESCO να επισκεφτούν το νησί τον Ιούνιο του 2012 και να εξετάσουν επί τόπου όλα όσα θα περιληφθούν στην πρόταση, ώστε εν συνεχεία, μετά την επαλήθευση, να γίνει η κήρυξη.
Ως γεωπάρκα, όπως είχε τονιστεί και στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, χαρακτηρίζονται περιοχές οι οποίες διαθέτουν εξέχουσα και ιδιαίτερη γεωλογική κληρονομιά, σημαντικό αριθμό γεωτόπων με ιδιαίτερη σημασία ως προς την ποιότητα, τη σπανιότητα, την επιστημονική και την εκπαιδευτική αξία τους και την αισθητική έλξη που προκαλούν. Η πλειοψηφία των θέσεων που παρουσιάζονται στην περιοχή ενός γεωπάρκου πρέπει να είναι τμήμα της γεωλογικής κληρονομιάς, αλλά μπορεί να έχουν επίσης αρχαιολογικό, οικολογικό, ιστορικό ή πολιτιστικό ενδιαφέρον.


Απ’ την υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ Δήμου, Πανεπιστημίου και Μουσείου Απολιθωμένου Δάσους για την υποβολή κοινής πρότασης στην UNESCO ώστε να ενταχθεί το Γεωπάρκο Λέσβου στο δίκτυο των 89 αναγνωρισμένων από τον οργανισμό γεωπάρκων του κόσμου



92 επισκέψιμοι γεώτοποι, αμέτρητα μουσεία, μνημεία, αρχιτεκτονήματα, αλλά και ένας μοναδικός ελαιώνας, στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Λέσβου
Γεωπάρκο απ’ άκρη σ’ άκρη…

Τόσο ο δήμαρχος Δημήτρης Βουνάτσος, όσο και ο διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, Νίκος Ζούρος, είναι της άποψης πως η διαδικασία διαμόρφωσης της πρότασης, αλλά και συμμετοχής της Λέσβου στο Δίκτυο Γεωπάρκων, αποτελούν μιας πρώτης τάξης ευκαιρία για τη συνολική ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού πλούτου της Λέσβου. Ανάδειξη που μπορεί να είναι κρίσιμη με σωστή εκμετάλλευση, κι όχι μόνο τουριστική, για την ανάπτυξη του τόπου.

Στην υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης ο κ. Βουνάτσος ανέγνωσε μια σειρά γεωτόπων της Λέσβου, έναν κατάλογο 92 συνολικά επισκέψιμων γεωτόπων, δείγμα και απόδειξη της αστείρευτης φυσικής κληρονομιάς του νησιού. Ο κ. Ζούρος αναφέρθηκε στο μοναδικό ελαιώνα, στα πολιτιστικά μνημεία και στα μουσεία που φιλοξενούν ό,τι η γη της Λέσβου έκρυψε με την πάροδο του χρόνου, αλλά και στους παραδοσιακούς οικισμούς, στην αρχιτεκτονική του νησιού, σε κάθε τι που μαρτυρά τον πλούσιο πολιτισμό, που μαζί με το περιβάλλον είναι τα ιδιαίτερα συγκριτικά πλεονεκτήματα του τόπου. Όλα αυτά θα καταγραφούν και συγκεντρωμένα θα αποτελέσουν, όπως είπε ο και πρόεδρος του Τμήματος Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, το καλύτερο πειστήριο για την ένταξη του νησιού. Σε αυτή την προσπάθεια, συνέχισε ο κ. Ζούρος, θα κληθούν να συμμετάσχουν όλοι οι τοπικοί φορείς, γιατί για την ολοκληρωμένη προβολή της Λέσβου απαιτείται συνέργεια όλων των φορέων, χωρίς αποκλεισμούς.

Οι γεώτοποι
Ο δήμαρχος, εκθειάζοντας τη δουλειά που έχει ήδη γίνει απ’ το διευθυντή του Μουσείου στην επιστημονική και τεκμηριωμένη υποστήριξη της όλης πρότασης, ανέφερε σχετικά με τους γεωτόπους ότι, εκτός των έξι πάρκων του Απολιθωμένου Δάσους (Μπαλή Αλώνια, Σιγρίου, Πλάκας Σιγρίου, Χαμανδρούλας, Σκαμνιούδας Άντισσας και Νησιώπης), είναι επισκέψιμες 11 ακόμη απολιθωματοφόρες θέσεις φυτικών απολιθωμάτων σε όλη σχεδόν τη Λέσβο (Άντισσα, Γαβαθά, Μεσότοπο, Ερεσό, Βατούσα, Ρουγκάδα, Μήθυμνα, Λάψαρνα, Άγρα, Σαρακήνα και Πλωμάρι), αλλά και θέσεις ζωικών απολιθωμάτων, όπως τα απολιθώματα σπονδυλωτών στα Βατερά και το δεινοθήριο του Γαβαθά.
Ο δήμαρχος απαρίθμησε ακόμη 25 επισκέψιμες ηφαιστειακές δομές που απαντά κανείς στη Λέσβο (ηφαιστειακός κρατήρας Βατούσας, ηφαιστειακός κρατήρας Άγρας, ηφαίστειο Ανεμότιας, ηφαίστειο Λεπετύμνου, ηφαίστειο Μεσοτόπου, ηφαιστειακός λαιμός Παναγίας Πέτρας, ηφαιστειακοί δόμοι Μονής Πυθαρίου και δρόμος Ερεσού - Μεσοτόπου, ηφαιστειακός δόμος - στηλοειδείς λάβες Μονής Υψηλού, ηφαιστειακός δόμος Ερεσού, ηφαιστειακός δόμος Μήθυμνας - στηλοειδείς λάβες Κάστρου, λακκόλιθος Ερεσού, στηλοειδείς λάβες Πελόπης, στηλοειδείς λάβες νησίδας Παναγιά - Τοκμάκια, ηφαιστειακές φλέβες Αλυφαντών, Φίλιας, Ερεσού και Πέτρας στο Αυλάκι, ηφαιστειακές δομές Παναγιάς Γοργόνας - Σκάλα Συκαμνιάς, ιγνιμβρίτες Αχλαδερής και της νήσου Μπαρμπαλιά, ιγνιμβριτικό κάλυμμα Σκαμνιούδας, δομές εξαλλοίωσης ηφαιστειακών πετρωμάτων Παρακοίλων στην περιοχή Ροδόδενδρου, δομές σφαιροειδούς αποσάθρωσης Βατούσας, ηφαιστειακό κροκαλοπαγές Πτερούντας και ηφαιστειακό κροκαλοπαγές Βούλγαρη), αλλά και τις επτά γνωστές θερμές πηγές σε Πολιχνίτο, Λισβόρι, Άργενο, Εφταλού, Θερμή, Θέρμα Κόλπου Γέρας και Παναγιάς Κρυφτής στο Παλαιοχώρι.
Στο σύνολο των επισκέψιμων γεωτόπων έγινε ακόμη αναφορά απ’ τον κ. Βουνάτσο σε λατομεία και μεταλλεία (όπως το αρχαίο λατομείο λευκού μαρμάρου στη Μόρια, οι μεταλλευτικές στοές στη βόρεια Λέσβο και του λιγνίτη στα Λάψαρνα, τα μεταλλεία μαγνησίτη Πολιχνίτου, τα αρχαία λατομεία Σκάλας Λουτρών, αλλά και στην περιοχή της Γέρας στο Τάρτι και στο Τσαφ, όπως και στην Ερεσό). Απαρίθμησε, ακόμη, σπήλαια και καρστικές δομές (όπως τα σπήλαια των Αλυφαντών, του Αγίου Βαρθολομαίου - Ταξιαρχών, της Μυχούς, της Άντισσας, της Παναγιάς Κρυφτής και του Ασωμάτου), μίλησε για καταρράκτες και φαράγγια (καταρράκτης Πέσσας, καταρράκτης Μαν’Κάτσα Μανταμάδου, καταρράκτης Ερεσού, φαράγγι Βούλγαρη - Βατούσα, φαράγγι Τσικνιά), για δομές διάβρωσης σε Νάπη, Σίγρι, Ευεργέτουλα, Τσικνιά, Αγιάσο κ.α., για τεκτονικές δομές (ρήγματα Λάρσου, Αμαλής, Αρχαίας Πύρρας, Άντισσας) και τέλος για ενδιαφέρουσες γεωλογικές δομές και εμφανίσεις, όπως οι οφιόλιθοι σε Αμπελικό και Αμαλή, οι σχιστόλιθοι της Γέρας, η Μεγάλη Λίμνη, οι Άγιοι Ανάργυροι Ασωμάτου και το beachrock Πλωμαρίου.
Όλος αυτός ο φυσικός πλούτος καθιστά τη Λέσβο γεωπάρκο απ’ άκρη σε άκρη, αφού δεν υπάρχει περιοχή που να μη διαθέτει κάποιας μορφής γεώτοπο.



Προγραμματική σύμβαση μεταξύ Δήμου, Πανεπιστημίου και Μουσείου Απολιθωμένου Δάσους, για τη δημιουργία του Γεωπάρκου Λέσβου
Κοινή πρόταση στην UNESCO

Στην υπογραφή προγραμματικής σύμβασης για τη δημιουργία του Γεωπάρκου Λέσβου προχώρησαν την Τρίτη οι εκπρόσωποι του Δήμου Λέσβου, του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους. Την προγραμματική σύμβαση, σε υλοποίηση σχετικής πρόσφατης απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου Λέσβου, υπέγραψε για λογαριασμό του Δήμου ο δήμαρχος, Δημήτρης Βουνάτσος, ενώ απ’ την πλευρά του Πανεπιστημίου υπέγραψε ο αντιπρύτανης Νίκος Σουλακέλλης και απ’ την πλευρά του Μουσείου ο διευθυντής του, Νίκος Ζούρος.
Με την προγραμματική σύμβαση καθορίζεται ένα πλαίσιο συμφωνίας μεταξύ των τριών φορέων, ώστε να συμπράξουν στη δημιουργία και λειτουργία του «Γεωπάρκου Λέσβου», με την υποβολή πρότασης στην UNESCO μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2011 για ένταξη της Λέσβου στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων.
Ο κ. Βουνάτσος αναφέρθηκε στην ιδιαίτερη σημασία του γεγονότος για ολόκληρο το νησί, την προβολή του και την πολιτισμική και οικονομική του ανάπτυξη. Ο κ. Σουλακέλλης αναφέρθηκε στο ρόλο του Πανεπιστημίου Αιγαίου ως επιστημονικού συμβούλου, διαθέτοντας τεχνογνωσία, τεχνολογικές υποδομές και επιστημονικό προσωπικό, ενώ, τέλος, ο κ. Ζούρος τόνισε ότι η ανάδειξη και η αναγνώριση της Λέσβου ως ενός από τα 89 γεωπάρκα τής UNESCO θα συμβάλει στην προβολή ολόκληρου του νησιού ως τόπου ιδιαίτερης πολιτιστικής κληρονομιάς. Επίσης, αναφέρθηκε στους εκπροσώπους τής UNESCO που επισκέφθηκαν τη Λέσβο για την αξιολόγησή της το περασμένο καλοκαίρι, οι οποίοι εντυπωσιάστηκαν από τα φυσικά και πολιτιστικά μνημεία του νησιού.