Η ανθρώπινη συνειδητότητα για την ευρύτητα του κόσμου μας συνεχώς μικραίνει. Αν και θα περίμενε κανείς πως με τις αποκαλύψεις της αστρονομίας και τις γνώσεις για την κοσμογονία, η νοητική αντίληψη του ανθρώπου για τον κόσμο που μας περιβάλλει θα πλάταινε, συμβαίνει το αντίθετο.
Η ανθρώπινη συνειδητότητα για την ευρύτητα του κόσμου μας συνεχώς μικραίνει. Αν και θα περίμενε κανείς πως με τις αποκαλύψεις της αστρονομίας και τις γνώσεις για την κοσμογονία, η νοητική αντίληψη του ανθρώπου για τον κόσμο που μας περιβάλλει θα πλάταινε, συμβαίνει το αντίθετο.
Ο βιωματικός συνειδησιακός μας χώρος συνεχώς συρρικνώνεται, χωράει άνετα και
βολεύεται σ’ ένα σπίτι, σ’ ένα αυτοκίνητο, σ’ ένα μικρό περιορισμένο ιδιωτικό χώρο και ίσως για τους πιο κοσμοπολίτες σε μια πόλη ή σε μια χώρα.
Υπάρχουμε εμείς, το σπίτι μας, η οικογένειά μας (αμφισβητούμενο και αυτό). Πολλές φορές η συρρίκνωση αυτή συνεχίζεται και μας είναι απόλυτα βολικός ο χώρος της εικονικής πραγματικότητας μιας τηλεόρασης ή ενός computer.
Το ταξίδι στο internet παρέχει μόνο πληροφορίες και η εξερεύνηση αρχίζει και τελειώνει ανώδυνα, χωρίς ανθρώπινη δράση και συμμετοχή, με το πάτημα ενός κουμπιού ή την κόπωση των μυών της ράχης και του αυχένα μας από το πολύωρο καθισιό μπροστά στις οθόνες.
Όμως ο κόσμος της πραγματικότητας μας καρτερεί, άλλοτε με χαμόγελο και άλλοτε με το δυσάρεστο μορφασμό του πόνου. Πολλές φορές αυτή η πραγματικότητα μας εμπαίζει, μας ειρωνεύεται, μας εκδικείται και μας τιμωρεί για την απάθειά μας απέναντί της. Συχνά μάς απορρίπτει, μας αγνοεί, αλλά πάντοτε προειδοποιητικά μάς προσκαλεί σε συμμετοχή και σε αλλαγή της μοίρας μας.
Τα νήματα που μας συνδέουν με τον κόσμο δεν είναι πια συναισθηματικά. Η γνώση ότι η ζωή μας διαμορφώνεται, καθορίζεται κάπου έξω από το στενό χώρο της ατομικότητάς μας, σε μια «συλλογική διάνοια», δεν υπάρχει.
Η παρέα και η κοινή διασκέδαση μεταφέρει απλά το στενό μας κόσμο σε μια ταβέρνα, σε μια εκδήλωση, σ’ ένα μικρό περιορισμένο περιβάλλον.
Μα ο κόσμος υπάρχει. Είναι μια τεράστια παλλόμενη, ολοζώντανη, υπαρκτή πραγματικότητα.
Υπάρχει στη διπλανή οικογένεια που δοκιμάζεται, στο στραπατσαρισμένο αυτοκίνητο που προσπεράσαμε, στην εγκληματικότητα που μεγεθύνεται, στον πόλεμο της διπλανής χώρας, στα βογκητά των καρκινοπαθών, στο κορύφωμα των ανθρώπινων παθών, στα στέκια των τοξικομανών.
Υπάρχει ακόμα, έξω από μας, στο χαμόγελο του παιδιού, στην ομορφιά της φύσης, στη φωτεινότητα των αστεριών, στη χαρά του έρωτα, στην ανθρώπινη επικοινωνία, στους κοινούς αγώνες, στη φοιτητική διαδήλωση, στη συστράτευση του πνεύματος, στην αγωνία των διανοουμένων, στο μόχθο των εργατών.
Υπάρχει έξω από το θόλο του θερμοκηπίου, στ’ αστέρια του γαλαξία, στα άλυτα ακόμα μυστήρια του σύμπαντος.
Πάλλεται, ζει και κινείται και αόρατα νήματα τον συνδέουν με το ανθρώπινο πεπρωμένο.
Μέσα σε «σπηλιές» από γυαλιστερό ατσάλι και γυαλί, μέσα σε πολυκατοικίες και κτήρια, αλαζονικά ανθρωπάκια κυκλοφορούν χωρίς μνήμη γι’ αυτό που έμαθαν, χωρίς αγωνία γι’ αυτό που θα ‘ρθεί.
«Καρικατούρες» ανθρώπων, «καθυστερημένες» μεγαλοφυΐες κατοικούν σε έναν κόσμο και ορίζουν τη μοίρα ενός πλανήτη χωρίς ούτε για μια στιγμή να ανάβει στο θολωμένο τους μυαλό η αλήθεια γι’ αυτό που θα ‘ρθεί και θα ζήσουν οι ίδιοι, τα παιδιά τους και το είδος τους.
Η μεταβολή των κλιματολογικών συνθηκών, η οικολογική καταστροφή, αγγίζει έτσι ανεπαίσθητα το νου, που μόνο να απωθεί ξέρει και να μη νοιάζεται για την ευθύνη του.
Αυτό που ο ανθρώπινος νους πρέπει ξεπερνώντας τη ματαιοδοξία του να αγγίξει, είναι αυτό που βρίσκεται έξω από μας, για μας, μέσα στο κοινωνικό και φυσικό «γίγνεσθαι», μέσα στην ολότητα, την αλληλοσύνδεση, την αλληλεπίδραση όλων των στοιχείων, οργανικών και ανόργανων, του σύμπαντος.