Το «Ε» σήμερα φιλοξενεί στις σελίδες του τον τέως δήμαρχο Ευεργέτουλα Μιχάλη Πολυπαθέλλη. Το έργο του τα χρόνια που ασχολήθηκε με την αυτοδιοίκηση εκλεγμένος με τη στήριξη της Νέας Δημοκρατίας χαρακτηρίζεται από πολλούς σημαντικό. Σήμερα ο Μιχάλης Πολυπαθέλλης μάς μιλάει για τα παιδικά του χρόνια, για το σοβαρό ατύχημα που είχε, το οποίο και του δυσκόλεψε για χρόνια τη ζωή, αλλά και για την ενασχόληση με τα κοινά ως κάτι που, όπως λέει, ένιωθε πως όφειλε να κάνει.

Ο Μιχάλης Πολυπαθέλλης, γεννήθηκε το 1959 από γονείς, τον Κώστα και τη Μαρία, που κατάγονταν από τον Ασώματο. Εκεί πέρασε και όλη την παιδική του ηλικία, στο Δημοτικό Σχολείο του χωριού έμαθε τα πρώτα του γράμματα. «Χρόνια δύσκολα και στερημένα, όμως και χρόνια όμορφα, μια και εκτός άλλων υπήρχαν σφιχτοί οικογενειακοί δεσμοί.»
Πέρα όμως από τους οικογενειακούς δεσμούς, πολύ στενή ήταν και η σχέση που υπήρχε μεταξύ των κατοίκων του Ασωμάτου. Τα παιδιά έπαιζαν στους δρόμους, η αυλή του Δημοτικού Σχολείου έσφυζε από παιδικές φωνές, ενώ κανείς δεν είχε να φοβηθεί κάτι. «Δε χρειαζόμασταν φύλακες και αστυνόμους στο χωριό, κάθε συγχωριανός ήταν φύλακας για όλα τα παιδιά», θυμάται ο ίδιος ο Μιχάλης Πολυπαθέλλης. «Ακόμη και να έκανες κάτι, κάποιος θα βρισκόταν να σε επαναφέρει στην τάξη.»
Η περιγραφή για την παιδική ζωή στο χωριό του δείχνει πόσο πολύ αυτή η περίοδος σημάδεψε τη ζωή του Μιχάλη Πολυπαθέλλη. «Τα Χριστούγεννα και την περίοδο των διακοπών, που έκλειναν τα σχολεία, όλα τα παιδιά - αγόρια και κορίτσια - βοηθούσαν στα ελαιοκτήματα. Το καλοκαίρι, τα αγόρια συνέχιζαν να βοηθούν στις ελιές και τα κορίτσια βοηθούσαν τις μητέρες τους στις δουλειές του σπιτιού. Κάθε τόσο πηγαίναμε εκδρομή στους Αγίους Αναργύρους, όπου γίνονταν και τα πανηγύρια», λέει.


Μωρό, με τη μητέρα του Μαρία (16 Αυγούστου 1959) (αριστερά). Με τους γονείς του, Μαρία και Κωνσταντίνο, στον Ασώματο, σε ηλικία πέντε ετών (δεξιά)

Γυμνάσιο πήγε στην Αγιάσο, κάτι που, όπως λέει, τον έκανε να δεθεί πολύ με τους συνομηλίκους του, αφού έκαναν τη διαδρομή μέχρι το σχολείο τους καθημερινά με τα πόδια. Από το χωριό του έφυγε το 1974, για να συνεχίσει στις μεγάλες τάξεις του γυμνασίου και παράλληλα να φοιτήσει στη Σχολή Εργοδηγών που τότε υπήρχε. Με την αποφοίτησή του από τη Σχολή, το καλοκαίρι τού 1978, δούλεψε σε δύο έργα. Το πρώτο αφορούσε στην κατασκευή ενός τοιχίου στον Ασώματο και το δεύτερο στην κατασκευή ενός τμήματος του δρόμου Πλωμαρίου - Μεγαλοχωρίου.

Το ατύχημα και η «Κυψέλη»
Ακολούθησε η θητεία του στο Στρατό, που σημαδεύτηκε από ένα σοβαρό ατύχημα. Τον Οκτώβριο του 1979, καθώς επέστρεφε στο φυλάκιο όπου υπηρετούσε στο αεροδρόμιο της Κω με άλλους τρεις συναδέλφους του, τους χτύπησε ένα ταξί. Ο ένας από τους τέσσερις της παρέας σκοτώθηκε, ενώ ο ίδιος, σοβαρά τραυματισμένος στο πόδι, νοσηλεύτηκε για καιρό στο 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο.
Από εκεί και πέρα, τα πράγματα δυσκόλεψαν πολύ. Μια σοβαρή επιπλοκή που παρουσιάστηκε στο τραύμα του, του στοίχισε τρία χρόνια από τη ζωή του. Μέσα - έξω στα νοσοκομεία και εγχειρήσεις και πήγαινε - έλα στην Αθήνα, παράλληλα με μια μικρή περίοδο που πάλεψε να ξαναβγεί στη ζωή εργαζόμενος σε ένα ελαιοτριβείο. Κι όλα αυτά μέχρι να σωθεί το πόδι του. Να σωθεί αλλά να μην καταφέρει ποτέ να ξαναγίνει όπως πριν. Μια σοβαρή αναπηρία στο πόδι θα τον συνόδευε στη υπόλοιπη του ζωή.


Στο πανηγύρι των Αγίων Αναργύρων, με τους γονείς του και οικογενειακούς φίλους. Ο ίδιος στο βάθος, κρατώντας την κιθάρα του (αριστερά). Η «αποφοίτηση» από το Δημοτικό Σχολείο. Ο Μιχάλης Πολυπαθέλλης, πρώτος από δεξιά (δεξιά)

Μια αναπηρία που τον έκανε μέλος του Συνδέσμου Αναπήρων Αξιωματικών. Κι αργότερα, το 1996, μαζί με άλλους, να μοιραστούν το ίδιο όραμα και να ιδρύσουν το Νομαρχιακό Σύλλογο Ατόμων με Αναπηρίες Λέσβου «Κυψέλη». «Έχοντας ζήσει τόσο μεγάλο διάστημα με το δικό μου πρόβλημα, αφού η περιπέτειά μου κράτησε καιρό, έζησα πολλές ανθρώπινες περιπέτειες», εξηγεί. «Είδα ότι, μέσα από την περιπέτειά τους, κάποιοι άνθρωποι δυναμώνουν. Άλλοι μπορεί να οδηγούνται στην απογοήτευση και το φόβο και μετά να αρχίζουν να αναζητούν τρόπους για να ξανασταθούν στα πόδια τους. Εκεί φαίνεται η ανθρώπινη δύναμη και το μεγαλείο, το πόσο μπορούν κάποιοι άνθρωποι να παλέψουν τη ζωή, να ξεπερνούν τον εαυτό τους, να γίνονται χρήσιμοι στην κοινωνία. Αυτό με έκανε να ξεπεράσω κι εγώ το δικό μου πρόβλημα και να τα δω όλα στη ζωή ισάξια και ισότιμα. Αυτοί που ιδρύσαμε την “Κυψέλη” είχαμε διαπιστώσει την ανάγκη να υπάρχει ένας χώρος για ΑμΕΑ, που θα τους έδινε την ευκαιρία να περνούν ευχάριστα την ώρα τους. Μέσα από εκεί γνώρισα πολλά παιδιά που είχαν δύσκολα προβλήματα να αντιμετωπίσουν, αλλά έδειξαν μια καταπληκτική στάση ζωής. Ο κόσμος αγάπησε και στήριξε την “Κυψέλη” με κάθε τρόπο και είμαι πολύ περήφανος που είμαι από τα ιδρυτικά μέλη της.»


Με τους φίλους του στον Ασώματο, σε ηλικία 14 ετών (δεύτερος από δεξιά) (αριστερά). Με την τάξη του, την τελευταία ημέρα στη Σχολή Εργοδηγών (δεύτερη σειρά, πρώτος από αριστερά) (δεξιά)

Η ενασχόληση με τα κοινά
Την εποχή που έζησε την περιπέτεια με την υγεία του, ο Μιχάλης Πολυπαθέλλης ασχολήθηκε και με τα πολιτιστικά πράγματα του χωριού του. Οι συνθήκες ήταν ευνοϊκές και μαζί με άλλους συγχωριανούς του ίδρυσαν τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ασωμάτου. Ο Σύλλογος διοργάνωσε πολλές δράσεις, στις οποίες περιλαμβάνονταν εθελοντικός καθαρισμός του χωριού, δημιουργία σχολής χορού και δωρεάν φροντιστηριακά μαθήματα για τα παιδιά από εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, έκθεση φωτογραφίας, αλλά και θέατρο, με τον Αντώνη Μηνά από την Αγιάσο. «Ήταν ένας σύλλογος σε οργασμό και ένιωθα πάρα πολύ ικανοποιημένος, γιατί φαινόταν η αλλαγή που προκαλούσε μέρα με τη μέρα στο χωριό», εξηγεί.
Επόμενο βήμα, η ενασχόλησή του με την τοπική αυτοδιοίκηση. Πρώτα στην Κοινότητα Ασωμάτου, όπου για αρκετά χρόνια υπήρξε κοινοτικός σύμβουλος. Το 2002 εκλέχθηκε δημοτικός σύμβουλος στον Ευεργέτουλα, όπου και εκλέχτηκε δήμαρχος την τελευταία τετραετία ζωής του Δήμου Ευεργέτουλα.
Παράλληλα ασχολήθηκε και με το συνδικαλισμό, εκπρόσωπος των Εργαζόμενων στο Νοσοκομείο Μυτιλήνης, όπου εργάζεται από το 1985 έως και σήμερα. Γραμματέας του Συλλόγου Εργαζομένων και κατόπιν μέλος της διοίκησης του Νομαρχιακού Τμήματος της ΑΔΕΔΥ.
«Πάντα μού άρεσε ο τόπος μου κι ακόμα θεωρώ πως έχει άπειρες δυνατότητες», λέει εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους ασχολήθηκε με την πολιτική. Και συνεχίζει: «Δυστυχώς δεν υποστηρίχτηκε αρκετά από την κεντρική διοίκηση. Η διαφορά που έχουμε στις υποδομές και στους ρυθμούς ανάπτυξης, οφείλεται κατά κύριο λόγο στο ότι δεν υπήρχε μια πολιτική που να αντιμετωπίζει με ίσους όρους την ανάπτυξη όλων των νησιών. Λέω, όμως, πως η τοπική αυτοδιοίκηση θα μπορούσε να είναι πολύ πιο απαιτητική και να διεκδικήσει πράγματα που χρωστάμε όλοι στον τόπο μας. Γι’ αυτό ασχολήθηκα με την αυτοδιοίκηση, θέλοντας να είμαι και εγώ αποτελεσματικός και να βάλω κι εγώ ένα λιθαράκι στην ανάπτυξη του τόπου.»


Μετά το ατύχημα, στο Νοσοκομείο Βούλας (πρώτος από αριστερά) (αριστερά). Εθελοντικός καθαρισμός στον Ασώματο, από τον Πολιτιστικό Σύλλογο του χωριού (1983) (δεξιά)

Η κυβέρνηση…
«Όσο ήμουν δήμαρχος, ήταν τραυματική η εμπειρία μου με την κυβέρνηση», συνεχίζει. «Θα περίμενα, τουλάχιστον σε προτάσεις που έκανα οι οποίες ήταν αξιόλογες και πρωτοπόρες και δεν ήθελαν πολλά χρήματα, να αντιμετωπιστούν με το ανάλογο ενδιαφέρον. Κάτι που δεν έγινε. Ένα παράδειγμα ήταν ο βιολογικός καθαρισμός. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ασωμάτου, για το οποίο η Πολιτεία δε βοήθησε να δώσει την ανάπτυξη που θα μπορούσε να υπάρξει στον τόπο. Είχαμε ξεκινήσει πάρα πολύ νωρίς και παράλληλα με τις εργασίες που γίνονταν στον Ασώματο, είχαμε ζητήσει άδεια για φωτοβολταϊκό σύστημα στο ΚΠΕ που, εκτός από οικονομικό όφελος, θα ήταν και ενδεικτικό του ενδιαφέροντός μας για το περιβάλλον και την εκπαίδευση των παιδιών. Η άδεια δε μας δόθηκε.»
Στα χρόνια της θητείας του καθιερώθηκε στον τέως Δήμο Ευεργέτουλα η Γιορτή Ενάντια στο Ρατσισμό και την Ξενοφοβία. «Η μαγιά ήταν πολύ καλή», λέει ο ίδιος. «Η πρωτοβουλία ήταν του Μάκη του Ψαραδέλλη και της Ντέπης Χατζηκαμπάνη, και ως ιδέα μού άρεσε. Θέλαμε να δώσουμε ένα χέρι φιλίας σε όλους τους ανθρώπους του μόχθου που είναι από άλλες χώρες και ζουν ανάμεσά μας. Με την ίδια εκδήλωση, όμως, τιμούσαμε και τους δικούς μας μετανάστες, που είναι σε διάφορα μέρη της Γης και είμαστε περήφανοι γι’ αυτά που πετυχαίνουν. Αυτό ήταν το νόημα της εκδήλωσης, γιατί δυστυχώς τα δικά μας παιδιά αντιμετωπίζουν το ρατσισμό και τον οίκτο στις χώρες όπου πηγαίνουν να βρούνε δουλειά. Οι Γιορτές πήγαν πραγματικά πολύ καλά και είμαι πάρα πολύ χαρούμενος που βλέπω πως και η μουσική ομάδα εξελίσσεται και η Ντέπη καταφέρνει πολλά. Προσωπικά, τους χαίρομαι και τους καμαρώνω.»


Τα τρία παιδιά του Μιχάλη Πολυπαθέλλη, Κωσταντίνος, Ιωάννα και Βαγγελιώ, με τους παππούδες τους (αριστερά). Από την εποχή που ήταν πρόεδρος του Νομαρχιακού Τμήματος της ΑΔΕΔΥ, σε συνέδριο στην Ικαρία (δεξιά)

Λίγο πριν τη σύνταξη
Αυτήν τη στιγμή, στα 52 του χρόνια ο Μιχάλης Πολυπαθέλλης έχει πάρει πλέον την τελευταία άδεια που δικαιούται από το Βοστάνειο Νοσοκομείο και, το πολύ σε ένα μήνα, θα βγει πλέον στη σύνταξη. Ασχολείται με την οικογένειά του, τη σύζυγό του Μαρία, που εργάζεται επίσης στο Νοσοκομείο, όπου και γνωρίστηκαν, και τα τρία του παιδιά, τον Κωνσταντίνο, την Ιωάννα και τη Βαγγελιώ. Μια οικογένεια καλή και δεμένη, όπως λέει ο ίδιος, μαζί με την οποία ζει και ο πατέρας του, Κωνσταντίνος.
Πολιτικά είναι πάντα ενταγμένος στο χώρο της Νέας Δημοκρατίας, συνεχίζοντας μια παράδοση της οικογένειάς του αλλά και ως αποτέλεσμα της τραυματικής αντιμετώπισης που είχε μετά το ατύχημά του. «Ένιωσα πως θέλω να ανήκω σε ένα χώρο», εξηγεί. «Η πορεία που είχε ακολουθήσει η Νέα Δημοκρατία πιστεύω πως ήταν πολύ καλύτερη από αυτήν που γνωρίσαμε αργότερα. Από την άλλη, η Αριστερά πιστεύω ότι ποτέ δεν μπόρεσε να λειτουργήσει οργανωμένα και να συγκροτήσει μια πρόταση εξουσίας. Ανάλογα με τις ικανότητες που έχει ο καθένας, ή γυρνάει την πλάτη ή προχωράει. Προσωπικά, νιώθω πως έδωσα και πήρα από τη Νέα Δημοκρατία.»
Αναπόφευκτα, λόγω και των πολιτικών του επιλογών, έχει ακούσει διάφορα σχόλια για τη στήριξη που έδειξε όσον αφορά στη διοργάνωση των Γιορτών Ενάντια στο Ρατσισμό και την Ξενοφοβία. «Άλλα ήταν θετικά, άλλα αρνητικά», λέει.


Με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθμολομαίο και τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμο, στα εγκαίνια του Εκπαιδευτικού Κέντρου Προσκόπων, στον Ασώματο (αριστερά). Με τους υπόλοιπους δημάρχους του νησιού, στο Συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων, στη Θεσσαλονίκη, το 2009 (δεξιά)

«Δε με πείραξε ποτέ όμως, γιατί πραγματικά πιστεύω ότι στο νησί μας υπήρχε πάντα ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων που είχανε και οι ίδιοι τέτοιες ευαισθησίες. Απλώς φαίνεται πως η συγκυρία ήταν τέτοια, που έτυχε να ασχοληθώ εγώ. Ως τόπος, η Λέσβος έχει μεγάλη ιστορία στη διαφορετικότητα. Δε χαράξαμε εμείς δρόμους, τους περπατήσαμε. Όλοι όσοι μετείχαμε στην ομάδα, το κάναμε επειδή κάποιος πρέπει να αντιδράσει στο ρατσισμό και την ξενοφοβία.»
Πώς βλέπει τη σημερινή κατάσταση; «Τοπικά είναι μια πολύ μεγάλη απογοήτευση, με την πορεία που έχουν πάρει τα πράγματα του νησιού», απαντά. «Θεωρώ πως φταίει και η πορεία που ακολουθήσαμε κι εμείς, ως αυτοδιοικητικοί, αφού δεν καταφέραμε ως τότε δήμαρχοι να μεταφέρουμε στους πολίτες την έκταση που έχει η απειλή του “Καλλικράτη”. Το περίμενα ότι θα είναι άσχημα τα πράγματα και θεωρώ ότι θα έπρεπε να αντιδράσουμε όλοι μαζί, για πολλούς λόγους. Θεωρώ πως είμαστε από τις περιοχές που αντιμετωπίσαμε τις μεγαλύτερες επιπτώσεις. Δεν πρέπει να χάσουμε άλλο χρόνο, θα πρέπει μόνοι να κινητοποιηθούμε. Είμαστε η πρώτη αδικημένη περιοχή και θεωρώ πως έχει περάσει το μήνυμα πως αυτό το νησί είναι αδύνατον να διοικηθεί από ένα δήμο. Όταν η μπάλα πάρει τον κατήφορο, δυστυχώς δε σταματάει εύκολα. Θα πρέπει όμως να ληφθούν πολιτικές, ώστε η αίσθηση αισιοδοξίας να ξαναρχίσει. Και ως πολίτες, θα πρέπει επιτέλους να αρχίσουμε να αντιδρούμε με τον πιο δυναμικό τρόπο, για να αποτρέψουμε να χειροτερέψει κι άλλο η κατάσταση. Με τη δική μας ανοχή έγινε ό,τι έγινε, και είμαστε όλοι υπεύθυνοι γι’ αυτό. Και οφείλουμε να προσπαθήσουμε να το ανατρέψουμε, για το μέλλον των παιδιών μας.»