Αιτία της συνέντευξης αυτής ήταν η έκθεση ταξιδιωτικής φωτογραφίας με τίτλο «Οι ζωές της άλλης» που διοργάνωσε η Επιτροπή Ισότητας των Φύλων και Καταπολέμησης των Διακρίσεων του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο Ρέθυμνο ωστόσο το ενδιαφέρον δεν περιορίστηκε μόνο σε αυτή, αφού με έναν άνθρωπο που χαρακτηρίζεται πολυπράγμων και δημιουργικός κάθε είδους περιορισμός είναι έννοια άγνωστη.  

Η Μαρίνα Σταμάτη έχει κάνει άλλες δύο εκθέσεις με ταξιδιωτικά θέματα στο Ηράκλειο το περιεχόμενο των οποίων ήταν η αιτία της νέας αυτής πρόσκλησης από την Επιτροπή. Το θέμα ήταν η γυναίκα αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να ανατρέξει στο φωτογραφικό υλικό που έχει συλλέξει από δεκάδες χώρες όπου ταξίδεψε για να εντοπίσει τις φωτογραφίες εκείνες που άξιζαν να παραδώσει. Η Επιτροπή διάλεξε 41 φωτογραφίες που αποτέλεσαν την συλλογή που εκτέθηκε περί τα μέσα Απριλίου στο Σπίτι Πολιτισμού στο Ρέθυμνο. Στο μεγαλύτερο μέρος των φωτογραφιών αυτών αποτυπώνεται η πατριαρχία και την συγκεκριμένη έκθεση που πραγματοποιήθηκε στον απόηχο της δολοφονίας της Κυριακής Γρίβα έξω από το ΑΤ Αγίων Αναργύρων την αφιέρωσε στην γυναίκα εκείνη.  

Έχει ταξιδέψει σε περίπου 60 χώρες και σε αυτές αποτυπώνει στον φακό της τις εικόνες εκείνες που της προκάλεσαν το ενδιαφέρον, τονίζοντας ότι το στοίχημα ήταν να μην δει τις φωτογραφίες αυτές ο θεατής από μακριά, αλλά να εντοπίσει τη στοιχεία εκείνα στην «Ζωή της άλλης» που μπορεί να έχει μνημονεύσει και στην δική του ζωή.  

Υποστηρίζει ότι τα ταξίδια βοηθούν τον άνθρωπο να αποβάλει την έννοια της διαφορετικότητας εντοπίζοντας μέσα από τις «περιπέτειες» και τις «εικόνες» τα κοινά στοιχεία που διατηρεί με τους υπόλοιπους ανθρώπους. «Φασισμός θεραπεύεται με το διάβασμα και ο ρατσισμός με το ταξίδι με την προϋπόθεση να θέλουμε την εσωτερική αυτή αλλαγή» αναφέρει χαρακτηριστικά. 

Οι ζωές της Μαρίνας Σταμάτη 

«Οι ζωές της άλλης» δεν είναι η μοναδική έκθεση με δημιουργό την Μαρίνα Σταμάτη, έχουν προηγηθεί πολλά δελτία Τύπου που ενημερώνουν για τις εκθέσεις της. Η φωτογραφία, η κεραμική, η δημιουργία οπτικοακουστικού έργου με κοινωνικό κάθε φορά περιεχόμενο είναι πτυχές της ζωής της που αγαπά περισσότερο και τις οποίες επέτρεψε να τις γνωρίσουμε.  

Για εκείνην δεν είναι περίεργο να ασχολείται ταυτόχρονα με πολλά πράγματα που αγαπάει. Δεν κάνει πράγματα που δεν της αρέσουν και ότι δεν της αρέσει το σταματά.  

Άρχισε να ασχολείται με την φωτογραφία από πολύ μικρή, από τότε που η μητέρα της της έδωσε μία φωτογραφική μηχανή με φιλμ για να την έχει μαζί της στις εκδρομές. Σπούδασε στο Τμήμα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας και έχει διδακτορικό της στον κινηματογράφο και το ντοκιμαντέρ. Ο κινηματογράφος της παρατήρησης ήταν η θεματική στην οποία επικεντρώθηκε και που την βελτίωσε ως προς την φωτογραφία. «Με βοήθησε να εστιάζω στον άνθρωπο και σε αυτό που συμβαίνει τώρα (..) Η ταξιδιωτική φωτογραφία είναι κάτι που συμβαίνει μπροστά σου σε δευτερόλεπτα και πρέπει να έχεις την ετοιμότητα και την ταχύτητα να μπορέσεις - και να μην φοβάσαι- να την αποθανατίσεις (..)Έτσι δουλεύει και ο κινηματογράφος της παρατήρησης, κινηματογραφείς το τώρα, όσο κι αν διαρκεί αυτό το τώρα». 

Η αγγειοπλαστική συνδέεται με τον κινηματογράφο και την φωτογραφία ως τέχνη, ως μία μορφή έκφρασης και έκφανσης των ανθρώπινων συναισθημάτων μέσα από ένα δημιουργικά καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Η Μαρίνα, παιδί της Ειρήνης και του Στέλιου Σταμάτη, αγάπησε από παιδί την αγγειοπλαστική αλλά και την τέχνη γενικότερα. Διατηρώντας οικογενειακούς δεσμούς με το «Εργαστήρι Κεραμικής και Λαϊκής Τέχνης» του Στέλιου Σταμάτη με την ιστορία του να ξεκινά το 1822 η ενασχόληση με την αγγειοπλαστική ήταν προδιαγεγραμμένη. «Από πολύ μικρή ήμουν σε ένα σπίτι που έχει σχέση με την τέχνη. Η μαμά μου και η γιαγιά μου ζωγράφιζαν, ο μπαμπάς μου ζωγράφιζε έφτιαχνε καινούριες φόρμες, συζητούσαμε για σχέδια και φόρμες (..) Συνεχώς ήμασταν σε μια κατάσταση δημιουργική και καλλιτεχνική» είπε.  

Ο γύρος του κόσμου  

Τα πρώτα της ταξίδια αποτελούν ανάμνηση οικογενειακών εκδρομών, καθώς οι γονείς της θεώρησαν ότι αυτός ήταν ένας μοναδικός τρόπος τα παιδιά να γνωρίζουν την Ελλάδα και την ιστορία της. Στην Γ Λυκείου με το σχολείο της έκανε το πρώτο ταξίδι στο εξωτερικό κάνοντας τον γύρω της Ισπανίας. Από τότε δεν σταμάτησε να κάνει ταξίδια, ένα τουλάχιστον κάθε χρόνο στο εξωτερικό, σε διαφορετική χώρα κάθε φορά, επισημαίνοντας ότι αναλογικά το πιο ακριβό σε κάθε ταξίδι είναι το κόστος -σε σχέση με τις ώρες που απαιτούνται- για να φτάσει κανείς από την Μυτιλήνη στην Αθήνα. 

Στην δική της υδρόγειο έχει επισκεφτεί κοντά στις 60 χώρες ενώ στοίχημα για εκείνη αποτελεί να συμπληρώσει 250 όσες είναι και οι χώρες του κόσμου.  

Το πιο δύσκολο μέχρι τώρα ταξίδι της ήταν στην Μαδαγασκάρη. Αυτή ήταν η χώρα όπου γνώρισε τι είναι φτώχια. Άνθρωποι ρακένδυτοι, ο καφενές του χωριού είχε μόνο ένα φλιτζανάκι για τον καφέ, δεν υπήρχε νερό, ρεύμα, δρόμοι. Η ίδια έμενε σε ξενοδοχείο, που όπως τα όλα εκεί τα οποία διαχειρίζονται και εκμεταλλεύονται Γάλλοι και είχαν τις στοιχειώδες ανέσεις για τον επισκέπτη. «Στην έκθεση «Οι ζωές της άλλης» υπάρχει μία φωτογραφία όπου απεικονίζεται μία γυναίκα που έχει γύρο της κίτρινα μπιτόνια. Αυτά τα κίτρινα μπιτόνια συμβολίζουν για μένα την Υποσαχάρια Αφρική, όλες οι χώρες που έχουμε στο μυαλό μας ως φτωχές χώρες, οι άνθρωποί της έχουν αυτά μπιτόνια και διανύουν χιλιόμετρα μέχρι να φτάσουν σε μία πηγή για να προμηθευτούν νερό. Υπάρχουν σε αυτό τον κόσμο γυναίκες που ξυπνούν στις 2 τα ξημερώματα και διασχίζουν χιλιόμετρα για πάρουν πρώτες νερό, γιατί αν αργήσουν θα βρουν την πηγή άδεια και δεν θα έχει η οικογένειά τους να πιει νερό».  

Επισήμανε ότι για να κάνει κάποιος ταξίδι και δη γυναίκα θα έπρεπε να έχει μαζί του ντόπιο οδηγό, για να προστατεύει τους επισκέπτες από κάποιους που θα θελήσουν να τους εκμεταλλευτούν, που να αναγνωρίζει τους νοητούς δρόμους που συνδέουν τις περιοχές μεταξύ τους, αφού κανονικοί δεν υπήρχαν αλλά και για να τους προστατεύει από επιδρομές μελών της φυλής Νταχαρού που κάνουν επιδρομές με όπλα σε ντόπιους και τουρίστες για να κλέψουν τα υπάρχοντά τους. Η ίδια όπως εξιστορεί έπεσε θύμα μιας τέτοιας επιδρομής και για 5 περίπου ώρες ήταν όμηρος, καταφέρνοντας να «ξεμπλέξει» από αυτή την περιπέτεια.  

Στην Μαδαγασκάρη έμεινε για 20 ημέρες και φεύγοντας άφησε ρούχα, εσώρουχα και παπούτσια σε ανθρώπους που για εκείνους αυτά τα είδη, είναι είδη πολυτελείας.

Οι γυναίκες της Υεμένης  

Μια δεύτερη χώρα που την στενοχώρησε ήταν η Υεμένη. «Η Υεμένη είναι μια δύσκολη χώρα για τις γυναίκες. Δεν μπορούσαμε να κυκλοφορούμε ακάλυπτο, ήταν τρομερά επικίνδυνο να φαίνεται κάποιο μέρος του σώματός σου. Για εμάς που ήμασταν τουρίστριες θα μπορούσε το καθεστώς, οι άνδρες να ήταν πιο επιεικής μαζί μας, αλλά αυτό δεν συνέβη, ήταν το ίδιο αυστηροί. Φανταστείτε τι συμβαίνει μέσα στο σπίτι και στις γυναίκες που ζουν εκεί (...) Οι γυναίκες απαγορεύονταν να μας μιλούν, να βγουν φωτογραφία, όταν άκουγαν ένα αυτοκίνητο να πλησιάζει την περιοχή έτρεχαν πανικόβλητες να κρυφτούν γιατί δεν έπρεπε να τις δει κανένας (..) Τα παιδιά εκεί ανήκουν στον άντρα, ο οποίος έχει το δικαίωμα να κάνει την γυναίκα του ό,τι θέλει. Είναι πολύ δύσκολο να πάρει μία γυναίκα διαζύγιο και αν το καταφέρει αποκληρώνεται και αποκηρύσσεται και από το σόι της και το χωριό και δεν έχει δικαίωμα να δει τα παιδιά της. Οπότε καμία δεν τολμά να ζητήσει διαζύγιο (..) Αν δεν καταφέρει να συλλέξει νερό για την οικογένειά της αυτό έχει επιπτώσεις (..) Εκεί δεν έχουμε φτώχεια αλλά έχουμε παρουσία της έντονης πατριαρχίας που γίνεται αντιληπτή και στους ξένους».  

Το βλέμμα των γυναικών αυτών φώναζε «βοήθεια» είπε˙ και αν είχε την δύναμη να αλλάξει κάτι στις φωτογραφίες της θα ήταν εκείνο το βλέμμα...