«Ιούλιος 1846. Την ερχόμενη εβδομάδα θα αναλάβω τη θέση του Επιμελητή Α΄ στην Πρώτη Πτέρυγα της μαιευτικής κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου της Βιέννης. Τρόμαξα, όταν άκουσα το ποσοστό των ασθενών, που πεθαίνουν σ’ αυτήν την κλινική. Αυτό το μήνα 36 από τις 208 μητέρες πέθαναν εκεί, όλες από επιλόχειο πυρετό». Από το ημερολόγιο του γιατρού Ignaz Philipp Semmelweis.

Στην Ευρώπη του 19ου αιώνα, πέθαιναν πολλές γυναίκες από επιλόχειο πυρετό, μια μάστιγα με ποσοστά θνησιμότητας που άγγιζαν το 30%. Το έργο του Ίγκνατς Ζεμμελβάις έχει ωφελήσει τις περισσότερες οικογένειες στη σύγχρονη εποχή. Γεννήθηκε στη Βούδα της Ουγγαρίας και πήρε πτυχίο Ιατρικής από το Πανεπιστήμιο της Βιέννης το 1844.

Όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του ως βοηθός του καθηγητή Τζόαν Κλάιν (Johann Klein) στην Πρώτη Μαιευτική Κλινική του Γενικού Νοσοκομείου της Βιέννης το 1846, ήρθε αντιμέτωπος με μια θλιβερή πραγματικότητα -πάνω από το 13% των γυναικών που γεννούσαν εκεί, πέθαιναν από επιλόχειο πυρετό. Ο Ζεμμελβάις συγκλονιζόταν βλέποντας πολλές μητέρες να πεθαίνουν αργά και βασανιστικά, γι’ αυτό έβαλε στόχο να βρει την αιτία της ασθένειας και να την καταπολεμήσει...

Το νοσοκομείο στο οποίο εργαζόταν, διέθετε δύο ξεχωριστές μαιευτικές κλινικές και παρατήρησε ότι το ποσοστό θνησιμότητας των μητέρων στην πρώτη κλινική ήταν πολύ υψηλότερο από ό,τι στη δεύτερη. Στην πρώτη εκπαιδεύονταν φοιτητές της Ιατρικής, ενώ στη δεύτερη μαίες. Διερευνώντας αυτήν την απόκλιση, ο Ζεμμελβάις εντόπισε ένα στοιχείο καθοριστικής σημασίας.

Ο Γιάκομπ Κολέτσκα (Jakob Kolletschka), συνάδελφος και φίλος του, πέθανε από σηψαιμία, που προκλήθηκε από τραυματισμό κατά τη διενέργεια νεκροψίας. Καθώς ο Ζεμμελβάις διάβαζε την έκθεση της νεκροψίας, που έγινε στον Κολέτσκα, συνειδητοποίησε ότι, από μερικές απόψεις, τα ευρήματα ήταν πανομοιότυπα με εκείνα των θυμάτων του επιλόχειου πυρετού.

Έτσι λοιπόν, ο Ζεμμελβάις σκέφτηκε ότι πιθανώς κάποια «δηλητήρια», όπως τα ονόμασε, από τα πτώματα μόλυναν τις εγκύους και προκαλούσαν τον επιλόχειο πυρετό. Οι γιατροί και οι φοιτητές Ιατρικής, που συνήθιζαν να κάνουν νεκροψίες πριν πάνε στη μαιευτική πτέρυγα, μετέδιδαν άθελά τους την ασθένεια σε μέλλουσες μητέρες! Η θνησιμότητα στη δεύτερη πτέρυγα ήταν χαμηλότερη επειδή οι μαθητευόμενες μαίες δεν έκαναν νεκροψίες!

Ο Ζεμμελβάις εφάρμοσε αμέσως μια αυστηρή μέθοδο πλύσιμου των χεριών, που περιλάμβανε την αποστείρωσή τους σε διάλυμα χλωριούχου ασβεστίου πριν από την εξέταση εγκύων. Τα αποτελέσματα τον δικαίωσαν, αφού πράγματι το 1846 σε 4.010 λεχώνες πέθαναν οι 459 (11,4%) από επιλόχειο πυρετό. Το 1847, μετά από την εφαρμογή του πλυσίματος των χεριών με χλωριούχο ασβέστιο σε 3.490 πέθαναν 176 (5%) και το 1848 σε 3.556 λεχώνες οι θάνατοι μειώθηκαν σε μόλις 45 (1,3%)!

Τα αποτελέσματά του όμως, έθεταν υπό αμφισβήτηση τις θεωρίες που υποστήριζε για τον επιλόχειο πυρετό το ιατρικό κατεστημένο της Βιέννης. Τελικά, εκδιώχθηκε από τη θέση του στη Βιέννη και επέστρεψε στην Ουγγαρία. Το 1851 ανέλαβε υπεύθυνος του μαιευτικού τμήματος του μικρού νοσοκομείου Σεντ Ρόκους (Szent Rókus) στην Πέστη, όπου οι μέθοδοί του έριξαν το ποσοστό θνησιμότητας από επιλόχειο πυρετό στο 0,8%.

Το 1861, ο Ζεμμελβάις δημοσίευσε το έργο της ζωής του με τίτλο «Αιτιολογία, Κατανόηση και Πρόληψη του Επιλόχειου Πυρετού (TheCause, Concept, andProphylaxisofChildbedFever)». Το έργο του συνέβαλε στο να αποδειχτεί, ότι μικροσκοπικά σωματίδια μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες. Οι εργασίες το 1879 του Λουί Παστέρ (Louis Jean Pasteur) και το 1883 του Τζόσεφ Λίστερ (Joseph Lister), απέδειξαν στη συνέχεια πόσο σημαντικά ήταν τα συμπεράσματα του Ζεμμελβάις. Ο ίδιος αποτελεί κομμάτι της ιστορίας της μικροβιακής θεωρίας των ασθενειών, η οποία λέγεται ότι είναι «μακράν η σημαντικότερη συμβολή στην ιατρική επιστήμη»...

Η μετέπειτα πρόοδος στο τομέα της βακτηριολογίας και ανοσολογίας και η ανακάλυψη και εισαγωγή στην αγορά των αντιβιοτικών τη δεκαετία του ΄40 συνέβαλαν στο να δημιουργηθεί η ψευδαίσθηση ότι οι νοσοκομειακές λοιμώξεις μπορούσαν να απαλειφθούν. Αντιθέτως, ακόμα και σήμερα, συνεχίζουν να αποτελούν ένα σοβαρό πρόβλημα για τη δημόσια υγεία.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 8,7% των ασθενών που νοσηλεύονται, παρουσιάζει νοσοκομειακή λοίμωξη! Το 2013 καταγράφηκαν 1,4 εκατομμύρια μολύνσεις μητέρων, και 24.000 θάνατοι! Και ο επιλόχειος πυρετός αποτελεί το 10% των θανάτων που σημειώνονται κατά τη διάρκεια τοκετού. Μέσα από τον ιστορικό λάκκο των λεόντων,

...ο Δανιήλ.