Προ ημερών μέσα στη Βουλή ο Πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας έντονα κατηγόρησε τα ΜΜΕ που υποστηρίζουν την αξιωματική κυρίως αντιπολίτευση, δημιουργώντας όπως επί λέξει είπε fake news, εναντίον της Κυβέρνησής του αλλά και του ιδίου.

Δια του εντός της Βουλής αυτού «κατηγορώ», κωδικοποιήθηκε επισήμως στην καθομιλουμένη, η έννοια «fake» δηλαδή του κίβδηλου, του ψεύτικου. Κοντολογίς fake news = ψεύτικες ειδήσεις.

Στο παρόν θα ασχοληθώ, με fake … Ιστορία. Το ότι υπάρχουν ψεύτικες ειδήσεις είναι μια στρεβλή πια πραγματικότητα. Το ότι θα είχαμε και κίβδηλη Ιστορία σε θέματα που τα ιστορικά δεδομένα αλλά και η πραγματικότητα έχουν από μόνα τους απαντήσει, δεν θα μπορούσα καν να το σκεφθώ.

Αναφέρομαι στο Μαντείο του Ορφέα, στην αρχαία Άντισσα. Ένα θέμα της Ιστορίας που αφορά τη γενέτειρά περιοχή των προγόνων μου, τα Λάψαρνα. Ειδικότερα στην θαλάσσια αγκάλη -ένα χιλιόμετρο ανατολικότερά τους, τα Α(Ο)ρφίκια- που υποδέχθηκε την κεφαλή του προϊστορικού μεγάλου Μύστη Ορφέα, όπου και ετάφη.

Το όνομα Ορφίκια (Αρφίκια στην ντοπιολαλιά) της αγκάλης αυτής υπάρχει αναλλοίωτο πάνω από 3.000 χρόνια και αποτελεί προφορική ιστορική απόδειξη ότι εκεί υπήρχε το Μαντείο του Ορφέα. Άλλως, αν το Μαντείο αυτό ήταν στο «Σπήλιο», κατά λογική συνέπεια το όνομα Ορφίκια θα το είχε η εκεί περιοχή.

Η ταύτιση του με την παραθαλάσσια αυτή αγκάλη εδώ και πάνω από εκατόν είκοσι και πλέον γενεές δείχνει την αλήθεια του πράγματος.

Αφορμή λαμβάνω, αναζητώντας στο Web προ ημερών θέματα της Λέσβου, όπου μεταξύ των άλλων βλέπω το: «Γεωμορφολογικές μορφές - Γεωπάρκο Λέσβου». Ανοίγω για να διαβάσω σχετικά. Η φωτογραφία που προβάλει, η «εξ απαλών ονύχων μου» γνώριμη εικόνα του «Σπήλιου», σπηλαίου λίγα χιλιόμετρα έξω απ’ το χωριό μου. Το κείμενο που ακολουθεί, αναφέρεται στη σημαντικότητά του ως σπήλαιο, και αναπόδεικτα και αυθαίρετα, συνεχίζει: «… Στο Σπήλιο λειτουργούσε το περίφημο μαντείο του Ορφέα..»

Ως Αντισσαίος, φυσικά έχω βιωματική σχέση με το «Σπήλιο», η οποία ολοκληρώθηκε αποκτώντας και σχετική επιστημονική γνώση στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο, σπουδάζοντας Μεταλλειολόγος Μηχανικός.

Η εφηβική μου περιέργεια με οδήγησε να έχω επισκεφθεί, μαζί με το συγχωρεμένο πατέρα μου το μεγάλο αυτό σπήλαιο. Επίσκεψη, μετά πολλών κόπων και βασάνων δια μέσω του ιδιαίτερα κακοτράχαλου τοπίου που ούτε μονοπάτι δεν υπήρχε. Ουδέν το ιδιαίτερο ως προς το ίδιο το σπήλαιο , εκτός από τον όγκο του και το ύψος του.

Ευτύχησα στο Πολυτεχνείο, να έχω καθηγητές μου τους μεγάλους δασκάλους της Γεωλογίας, αείμνηστους Γιάννη Παπασταματίου και το Λέσβιο Στέλιο Αυγουστίδη που κοντά τους έμαθα καλά τα μυστικά της επιστήμης τους. Έτσι ο «Σπήλιος», σπήλαιο καρστικής μορφής δημιουργήθηκε με τη διάλυση του εκεί ασβεστόλιθου που δημιουργήθηκε κατά το Μεσοζωικό δηλαδή προ 150 περίπου εκατομμυρίων ετών. Ο «Σπήλιος» σε υψόμετρο ~+300 , όπως και οι άλλοι χαμηλότεροι ασβεστολιθικοί λόφοι «Τούμπα», «Γρηγορέλια», ως τοπογραφικά απροσπέλαστοι από την ηφαιστειακή λάβα του ηφαιστείου της Βατούσας, που σκέπασε προ 20 εκατομμυρίων ετών τη Δυτική Λέσβο (περιοχή 150.000 περίπου στρεμμάτων), έμειναν ακάλυπτοι, μαζί με τη υπόλοιπη ασβεστολιθική,  περίπου 3.000 στρεμμάτων, έκταση.

Η σημερινή γεωμορφολογία της περιοχής του «Σπήλιου», ήταν ίδια και στα ιστορικά χρόνια και ουδέποτε αυτός υπήρξε παραθαλάσσιος. Κανένα φαινόμενο ορογένεσης δεν θα μπορούσε στο γεωλογικά ελάχιστο χρόνο των 2,0-2,5 χιλιάδων μόνο χρόνων να τον ανύψωνε κατά 300 μέτρα, σε απόσταση χιλιομέτρων απ’ τη θάλασσα.

Έτσι στο «Σπήλιο», ποτέ δεν θα έφθανε κάποιος με πλωτό μέσο. Το ίδιο ακριβώς συνέβαινε και το 60 μ.Χ., όταν ως η Ιστορία λέει, ο μάγος/φιλόσοφος Απολλώνιος ο Τυανεύς έφθασε με πλεούμενο στο Μαντείο του Ορφέα.

Ακόμη, ο Φιλόστρατος Φλάβιος ομιλεί περί ρήγματος, εκεί που «ώκησε» η κεφαλή του Ορφέα. Στον Φιλόστρατο, η έννοια σπήλαιο ασφαλώς και ήταν γνωστή, όμως δεν τη χρησιμοποίησε για το «Σπήλιο», εάν πράγματι σ’ αυτόν αναφερόταν, που είναι μια σπηλιά ύψους 5-6 μέτρων. Χρησιμοποίησε συνειδητά την έννοια «ρήγμα», που όλοι οι ειδικοί διαφορίζουμε σαφώς, απ’ την έννοια «σπήλαιο».

Επίσης στη σημερινή πραγματικότητα ουδέν στοιχείο καταδεικνύον το μεγαλείο ενός Μαντείου υπάρχει στο «Σπήλιο», μαντείου που κατά τις γραφές ανταγωνιζόταν ακόμη κι αυτό των Δελφών. Εντός αυτού, ουδένα δομικό υπόλειμμα υπάρχει. Ακόμη ουδένα ίχνος ή υπόλειμμα οδού υπάρχει που να φθάνει στο στόμιο του «Σπήλιου», πρόσβαση απαραίτητη για ένα τόσο πολυσύχναστο Μαντείο ως αυτό του Ορφέα.

Γενικά, δεν υπάρχουν ιστορικές μαρτυρίες και αρχαιολογικά (ως τα προαναφερθέντα) ή ανθρωπολογικά δεδομένα που να υποδεικνύουν κάτι τέτοιο. Είναι αυθαίρετος ετσιθελισμός κάποιων.

Η Άντισσα προκειμένου να σχετιστεί με το μεγάλο Μύστη Ορφέα, και συνεκδοχικά η Λέσβος, δεν χρειάζεται το «Σπήλιο». Τούτο το έχει κατακτήσει ιστορικά, αφού περί αυτού «συμφωνεί σύμπασα η αρχαιότης» όπως γράφει στον «ΟΡΦΕΑ» του, ο ιστορικός Π. Φραγκέλλης. Αυτοί που για δικούς τους λόγους θέλουν σώνει και καλά το «Σπήλιο» να είναι το μαντείο του Ορφέα, ας πάψουν να δημιουργούν fake … Ιστορία.