Β. Γεώργιος Αλέξανδρος Μαγκάκης: «Γράμμα από την φυλακή».

Μαθήματα Δημοκρατίας

10/01/2024 - 10:33 Ενημερώθηκε 10/01/2024 - 12:06

Ο Γεώργιος - Αλέξανδρος Μαγκάκης ήταν διαπρεπής νομικός, πανεπιστημιακός και πολιτικός, καθηγητής του Ποινικού Δικαίου της Νομικής Σχολής Αθηνών.

Διετέλεσε υπουργός στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του 1974, καθώς και στις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, με σπουδαιότερη τη θητεία του στο υπουργείο Δικαιοσύνης, από τον Ιούλιο του 1982, έως τον Απρίλιο του 1986, όπου επιτέλεσε πολύ σημαντικό έργο.

Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση,μέσα από τις γραμμές της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιζόμενων Νέων (ΠΕΑΝ).

Το 1953 εξελέγη υφηγητής του Ποινικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ξεκίνησε να διδάσκει. Κατά το διάστημα 1962 - 1963 δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ της Γερμανίας ως επισκέπτης καθηγητής, ενώ το 1968 εξελέγη παμψηφεί καθηγητής στην Έδρα του Ποινικού Δικαίου στη Νομική Σχολή Αθηνών όμως η Χούντα δεν ενέκρινε τον διορισμό του και τον Φεβρουάριο του 1969 απολύθηκε και από τη θέση του υφηγητή, με την κατηγορία ότι οι παραδόσεις του στη Νομική Σχολή στρέφονταν κατά του καθεστώτος της 21ης Απριλίου, και τον Ιούλιο του1969 συνελήφθη από την Χούντα και για πέντε μήνες παρέμεινε σε απομόνωση και υποβλήθηκε σε βασανιστήρια.

Τον Απρίλιο του 1970, συνελήφθη και πάλι ως μέλος της αντιδικτατορικής Οργάνωσης «Δημοκρατική Άμυνα» και καταδικάστηκε σε κάθειρξη 18 ετών.

. Τον Απρίλιο του 1972 αποφυλακίστηκε, για λόγους υγείας και κατέφυγε στην Γερμανία, όπου δίδαξε Ποινικό Δίκαιο και Φιλοσοφία του Δικαίου.

Μετά την πτώση της δικτατορίας (1974) επέστρεψε στην Ελλάδα και ξανάρχισε τις παραδόσεις του στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (στην πανηγυρική έναρξη των παραδόσεων ξεκίνησε τον λόγο του προς τους φοιτητές με την περίφημη φράση: «Κύριοι και τώρα συνεχίζουμε από εκεί που μας σταμάτησαν». Η φράση αυτή προκάλεσε ξέφρενο ενθουσιασμό και συγκίνηση, όπου οι ακροατές του όρθιοι επί 15 λεπτά της ώρας τον χειροκροτούσαν, μη μπορώντας και ο ίδιος να κρύψει την συγκίνησή του)!

Από τη φυλακή, στην περίοδο 1970-72, όταν καταδικάστηκε από την Χούντα, γράφει αντιστασιακά κείμενα καταγγέλλοντας το καθεστώς. Ένα από τα κείμενα αυτά, το «Γράμμα από τη φυλακή», δημοσιεύτηκε, εκτενώς, από τα ΜΜΕ του εξωτερικού, ενώ ένα άλλο με τίτλο «Η Ελλάδα μου» συμπεριλαμβάνεται στην αντιστασιακή έκδοση «Νέα Κείμενα», που κυκλοφόρησε στην Αθήνα το 1971.

Το 1972, ενώ ήταν έγκλειστος στις φυλακές, το Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης τον εξέλεξε τακτικό καθηγητή του Ποινικού Δικαίου και της Φιλοσοφίας του Δικαίου.



«ΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΛΑΚΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΥΡΩΠΑΙΟΥΣ» (αποσπάσματα)

«Κρατώ αυτά τα τσαλακωμένα από τους κρυψώνες χαρτιά μου και τα διαβάζω… Να ξέρανε αυτοί που φτιάχνουνε το χαρτί και το μολύβι πόσο τους ευλογεί ο φυλακισμένος! Σκέπτομαι τα ανθρώπινα δάχτυλά τους να δουλεύουν και δακρύζω. Μου δίνουν τη μόνη δυνατότητα να σταθώ στην ανθρώπινη θέση μου, να σωθώ… Όταν η κρυψώνα σου αποδειχθεί αποτελεσματική, νιώθεις μεγάλη χαρά. Αισθάνεσαι μια περίεργη περηφάνια, κάτι σαν να υπερασπίστηκες την τιμή του ανθρώπου…

Στο κελί, η σκέψη φέρνει συχνά τους νεκρούς μου. Πιο συχνά, σχεδόν κάθε μέρα, έρχεται ο αδελφός μου ο Γιάννης. Χάθηκε στον πόλεμο. Ήταν γιατρός… Τώρα είμαστε πάλι μαζί. Έρχεται και φέρνει τη βαθιά καλοσύνη της ύπαρξής του. Τώρα συχνά με κάνει να σκέφτομαι πως η αξία της καλοσύνης δεν γίνεται να αμφισβητηθεί. Τώρα μάλιστα που γνώρισα από κοντά βασανιστές… Τώρα ξέρω καλά την εξαθλίωσή τους μέσα στη θηριωδία της απόλυτης εξουσίας τους. Φαίνεται πως ψυχικά από την καλοσύνη ξεκινούν όλα. Και το θάρρος κι ο έρωτας για κάποια νοήματα, που αφορούν στον άνθρωπο και η συγκίνηση της ομορφιάς. Και η αυθόρμητη στάση της έξαρσης…

Ώρες - ώρες κάθομαι και σκέπτομαι σε τι θα μπορούσε να συνοψιστεί το σύνολο των κινήτρων μου, αυτών που με οδήγησαν και στη φυλακή και που με κάνουν να την αντέχω… Έτσι νομίζω πως το σύνολο αυτό των κινήτρων μου μπορεί να χαρακτηριστεί συνοπτικά σαν μια ελπίδα. Μια βαθιά ριζωμένη, ακατάλυτη ελπίδα χάραξε λοιπόν το δρόμο μου. Θα μπορούσα ίσως να πω πως η ελπίδα αυτή αφορά την ανθρωπιά μας, που δεν γίνεται ν’ αφανιστεί, όσο κι αν τη μάχονται από παντού και που γι’ αυτό δεν υπάρχει τίποτε πιο σοβαρό και σωστό να κάνουμε στη ζωή μας από το να συνταχθούμε μαζί της.

Στο διπλανό μου κελί ήταν μια κοπέλα, κρατούμενη πάνω από πέντε μήνες. Είχε να δει το φως της ημέρας όλον αυτό τον καιρό. Την κατηγορούσανε ότι βοηθούσε τον αρραβωνιαστικό της στην αντίσταση… και της ζητούσανε, πότε με το άγριο και πότε με το ύπουλο, να τον αποκηρύξει. Αν το ’κανε θα την ελευθέρωναν. Εκείνη αρνιότανε, σταθερά, και κράτησε μέχρι το τέλος, μ’ όλο που ήξερε πως ο αρραβωνιαστικός της ήτανε ετοιμοθάνατος από καρκίνο και πως έτσι δεν θα τον ξανάβλεπε. Πραγματικά πέθανε τη μέρα της δίκης της. …Τραγουδούσε λυπημένα μέχρι τα ξημερώματα την αγάπη της. Η στάση αυτής της κοπέλας είναι η ελπίδα μου.

Αξίζει πραγματικά περισσότερο από κάθε τι να κρατήσει κανείς την ανθρωπιά του. Γιατί η ζωή δεν ανήκει στους βάρβαρους… Ανήκει στους ανθρώπους. Απ’ αυτή τη συναίσθηση πηγάζει η ελπίδα, που έχει κυριαρχήσει απάνω μου.


Οι σύντροφοί μου σηκώνουνε συνειδητά το βάρος της τιμής του ταπεινωμένου λαού μας. Κι αισθάνονται να είναι κοντά σ’ όλους τους κατατρεγμένους της γης. Έτσι συλλαμβάνουνε το νόημα σε όλα τα γεγονότα του κόσμου μέσα από μια βασική ενότητα. Την ενότητα της λαχτάρας του ανθρώπου να γλιτώσει από την όποια πίεση.

Συχνά αναρωτιέμαι τι ήταν εκείνο… ώστε να περάσουμε στην αντίσταση… Δεν μπορεί να είναι παρά η βαθιά ταπείνωση, που σημαίνει η δικτατορία για σένα ως άνθρωπο και για το λαό που ανήκεις. Κι αυτό το συναίσθημα μεγαλώνει μέρα με τη μέρα με την ασταμάτητη προσπάθεια να εξαναγκάσουν τη σκέψη σου να δεχτεί όλες εκείνες τις χυδαιότητες, που αποτελούν τον εκτρωματικό πνευματικό κόσμο των δικτατόρων…

Και τότε βαριά τραυματισμένος σαν άνθρωπος και ακριβώς γι’ αυτό νιώθεις αλληλέγγυος με το λαό που ανήκεις… και συνυπεύθυνος για την παραπέρα τύχη του. Η προσωπική σου ταπείνωση μεταβάλλεται σε συναίσθηση ευθύνης και τότε δεν περνάς απλώς στην αντίσταση, μα γίνεσαι αντιστασιακός άνθρωπος.

Έζησα τη μοίρα του θύματος. Έτσι είδα από κοντά το μούτρο του βασανιστή. Ήτανε σε χειρότερη κατάσταση από το ματωμένο, πελιδνό δικό μου πρόσωπο. Εκείνου είχε μια διάσταση καθόλου ανθρώπινη. Ο τυχερός ήμουνα, λοιπόν, εγώ. Εγώ δεν ταπείνωσα κανένα! Αυτοί όμως για να σε ταπεινώσουν χρειάζεται να ταπεινώσουν πρώτα μέσα τους τον άνθρωπο. Κι ας περιφέρονται εξουσιάζοντας τον πόνο. Μεθυσμένοι από αυτή τους την εξουσία. Αυτό το μεθύσι είναι η ταπείνωση του ανθρώπου.


Είναι, λοιπόν, αλήθεια πως υπάρχουνε καταστάσεις που ο καθένας μας αντιπροσωπεύει όλη την ανθρωπότητα. Έτσι και τώρα, τα χαρτιά μου αυτά τα δίνω σ’ έναν δυστυχισμένο Ιταλό κρατούμενο, που αποφυλακίζεται και δέχτηκε να προσπαθήσει να τα βγάλει στον ελεύθερο αέρα. Ο άνθρωπος αυτός είναι ξανά όλοι οι άνθρωποι για μένα.
Λοιπόν, «
Ελευθερία, αγάπη μου»!
Φυλακές Κορυδαλλού, 1971».

Ο Γ. Αλέξανδρος Μαγκάκης πέθανε στις 5 Σεπτεμβρίου του 2011, σε ηλικία 89 ετών. Λίγες μέρες, προτού φύγει από την ζωή, έγραψε σε ιδιόχειρο σημείωμα: «Σαλπάρω ήρεμος για τον άλλο κόσμο∙ αυτός που αφήνω, πίσω μου, σίγουρα, δεν είναι πια η Ελλάδα μου∙ αυτός είναι ένας άλλος τόπος, με ανθρώπους άλλης φυλής. Δεν με αφορούν. Τι θέλω ανάμεσά τους;

Να είστε όλοι καλά»!

Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΓΚΑΚΗΣ έφυγε από την ζωή, νιώθοντας την πικρία όλων εκείνων των Ελλήνων πατριωτών που αγωνίστηκαν για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, την κοινωνική πρόοδο και την προκοπή του λαού και οι οποίοι έβλεπαν την Ελλάδα που αγάπησαν, οικονομικά κατεστραμμένη, να έχει καταντήσει επαίτης που εναπέθετε την σωτηρία της στην μεγαλοψυχία και την βοήθεια εκ μέρους των ισχυρών της γης∙ οι οποίοι έβλεπαν την Ελλάδα να κατρακυλά, ολοένα και περισσότερο, στον λάκκο που της έσκαβε ο…αντρειωμένος λαϊκισμός βαυκαλιζόμενος- μέσα στις αυταπάτες του- με την ιδέα της «εξ εφόδου» κατάληψης και επιστροφής στον «απολεσθέντα Παράδεισο»!

Ο Γ. Αλέξανδρος Μαγκάκης μας άφησε ένα σημαντικό συγγραφικό έργο, ένα υψηλό πρότυπο πανεπιστημιακού δασκάλου, πολιτικού και πνευματικού ανθρώπου∙ και με τους αγώνες του για την Δημοκρατία, μας έδωσε ένα, ακόμα, ιστορικής σημασίας ΜΑΘΗΜΑ για την «Δημοκρατική Αγωγή» της νεολαίας μας.

 

 

Γενική Ροή Ειδήσεων

PROUDLY POWERED BY CJ web | Copyright © 2017 {emprosnet.gr}
Made with love and a lot of coffee by CJ web, Creative web Journey