Ο αιφνίδιος θάνατος (απρόσμενος θάνατος που επέρχεται αμέσως ή έως μία ώρα μετά από ξαφνική αλλαγή της κλινικής κατάστασης), ελλοχεύει σε κάθε καρδιακή πάθηση.

Η ξαφνική, όμως, απώλεια νέων ατόμων, χωρίς γνωστό ιστορικό καρδιοπάθειας, τη στιγμή που βρίσκονται στη καλύτερη τους φυσική κατάσταση, προκαλεί ένα οδυνηρό αίσθημα ήττας και απόγνωσης.

Αν και υπάρχουν ακόμα πολλά κενά στις γνώσεις μας σχετικά με την παθοφυσιολογία του αιφνίδιου θανάτου στους νέους, η συστηματική μελέτη των κλινικών δεδομένων, σε συνδυασμό με ορισμένες παρακλινικές εξετάσεις και στη συνέχεια με στοχευμένες παρεμβάσεις, μπορεί να οδηγήσουν σε αποτροπή του δραματικού αυτού γεγονότος.

Η επίπτωση του αιφνιδίου θανάτου σε άτομα <35ετών, είναι περίπου 10 θάνατοι ανά εκατομμύριο πληθυσμού/έτος. Για τα παιδιά και τους εφήβους, το κύριο αίτιο είναι η μυοκαρδίτιδα, οι συγγενείς ανωμαλίες των στεφανιαίων αρτηριών και τα σύνδρομα μακρού QT. Οι μυοκαρδιοπάθειες συνήθως εγκαθίστανται λίγο αργότερα, ενώ μετά τα τριάντα, η αθηρωμάτωση των στεφανιαίων αρτηριών αποτελεί την κύρια αιτία.

Ποιος έλεγχος πρέπει να γίνεται προληπτικά;

Ο έλεγχος πρέπει να περιλαμβάνει αρχικά το ιστορικό και την αντικειμενική εξέταση:

Ατομικό αναμνηστικό:

1. Έχει αισθανθεί ο αθλητής πόνο ή δυσφορία στο στήθος στη διάρκεια της άσκησης;

2. Έχει υποστεί ανεξήγητη συγκοπή;

3. Έχει αισθανθεί ανεξήγητη και έντονη δύσπνοια/κόπωση στη διάρκεια της άσκησης;

4. Έχει γνωστό φύσημα;

5. Έχει ιστορικό αρτηριακής υπέρτασης;

Οικογενειακό ιστορικό:

6. Θάνατος (αιφνίδιος ή μη) συγγενούς σε ηλικία <50 χρόνων λόγω καρδιακής πάθησης;

7. Σοβαρή καρδιακή πάθηση σε πρώτου βαθμού συγγενή ηλικίας <50 ετών;

8. Γνωστό οικογενειακό ιστορικό υπερτροφικής ή διατατικής μυοκαρδιοπάθειας, μακρού ή βραχέως QT, συνδρόμου Brugada, συνδρόμου Marfan ή σοβαρών αρρυθμιών;

Φυσική εξέταση:

9. Έλεγχος για καρδιακό φύσημα.

10. Ψηλάφηση μηριαίων αρτηριών (για αποκλεισμό στένωσης ισθμού αορτής).

11. Στίγματα Marfan [αφορούν το σκελετό (κυρίως μακριά, λεπτά άκρα) και τα μάτια].

12. Μέτρηση αρτηριακής πίεσης σε καθιστή θέση.

Στη συνέχεια συνήθως γίνεται και ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ):

Είναι παθολογικό στο 95% των περιπτώσεων υπερτροφικής μυοκαρδιοπάθειας, είναι παθογνωμονικό στην αρρυθμιογόνο δυσπλασία της δεξ. κοιλίας, μπορεί να διαγνώσει την κοιλιακή προδιέγερση - σύνδρομο WPW, ενώ μπορεί να αποκαλύψει σπάνιες παθήσεις που συνοδεύονται από υψηλό αρρυθμικό κίνδυνο, όπως τα σύνδρομα μακρού ή βραχέος QT και το σύνδρομο Brugada. Απ’ την άλλη μεριά όμως, φυσιολογικό ΗΚΓ δε σημαίνει και απουσία καρδιακής πάθησης.

Υπερηχοκαρδιογράφημα (έγχρωμο triplex καρδιάς):

Η εξέταση πρέπει να γίνεται εφόσον υπάρχει υποψία καρδιοπάθειας (βοηθά στη διάγνωση σχεδόν όλων των οργανικών καρδιοπαθειών, προσοχή στη δεξιά κοιλία, στην έκφυση των στεφανιαίων αρτηριών και στη διαμόρφωση του αορτικού τόξου - ισθμού αορτής).

Άλλες εξετάσεις:

Οι προηγούμενες εξετάσεις και η κλινική υποψία μπορεί να μας οδηγήσουν σε περαιτέρω έλεγχο (δοκιμασία κόπωσης, σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου, Holter ρυθμού, όψιμα δυναμικά, μαγνητική τομογραφία καρδιάς και τέλος καθετηριασμό καρδιάς –στεφανιογραφία- ηλεκτροφυσιολογικό έλεγχο).

Επίλογος

Ο αιφνίδιος θάνατος είναι ένα τραγικό γεγονός, που μπορεί να εμφανιστεί σε νέα άτομα με φυσιολογική καρδιά ή ακόμα και σε αθλητές με τέλεια φυσική κατάσταση.

Προκαλείται συνήθως από σοβαρή αρρυθμία, που είναι επακόλουθο κάποιας οργανικής καρδιοπάθειας, που παραμένει αδιάγνωστη ή σπανιότερα από κάποιο πρωτοπαθές αρρυθμικό σύνδρομο. Σε πολλές περιπτώσεις, υπάρχει κληρονομική προδιάθεση, οπότε ο κίνδυνος αφορά και ασυμπτωματικά άτομα της οικογένειας.

Με συστηματική διερεύνηση, οι ασθενείς υψηλού κινδύνου μπορούν να εντοπιστούν έγκαιρα, στη συνέχεια να υποβληθούν στην κατάλληλη παρέμβαση (π.χ. μόνιμο εμφυτεύσιμο απινιδωτή) και να έχουν, πλέον, μια φυσιολογική επιβίωση.

Πηγή: View