Κατά την ανάπτυξη του, το παιδί μιμείται την ικανότητα των μεγάλων να εκφέρουν λόγο και έτσι αναπτύσσει το δικό του φωνολογικό σύστημα.

Πολλές φορές ωστόσο, δεν είναι δυνατόν να πει τις λέξεις όπως οι ενήλικοι, ίσως λόγω νευροφυσιολογικών περιορισμών. Γι’ αυτό απλοποιεί τις λέξεις του με τέτοιο τρόπο εφαρμόζοντας συγκεκριμένες διαδικασίες απλοποίησης. Ένα παράδειγμα: λέει «τάτα» αντί «πατάτα» επειδή είναι πιο εύκολο να πει το τμήμα της λέξης που τονίζεται, κόβοντας την πρώτη μη τονιζόμενη συλλαβή, κάνοντας παράλληλα τη λέξη πιο μικρή και επομένως πιο εύκολη.

Όλα τα παιδιά σε κάποιες φάσεις εξέλιξης της ομιλίας τους, απλοποιούν συστηματικά τις λέξεις με κάποιες διαδικασίες απλοποίησης. Μεγαλώνοντας όμως, μειώνουν σταδιακά τις διαδικασίες απλοποίησης που χρησιμοποιούν και καταλήγουν να μιλούν απολύτως καθαρά, όπως οι ενήλικοι.

Η φωνολογική διαταραχή είναι πιο συχνή στα αγόρια. Περίπου το 3% των παιδιών προσχολικής ηλικίας και το 2% των παιδιών σχολικής ηλικίας 6-7 ετών, παρουσιάζουν φωνολογική διαταραχή. Από την ηλικία των 17 ετών μόνο το 0.5% του πληθυσμού εμφανίζει φωνολογική διαταραχή.

Η ικανότητα αυτή πρέπει να έχει κατακτηθεί κατά την προσχολική ηλικία.

Χαρακτηριστικά της φωνολογικής διαταραχής:
- Πτώσεις συλλαβών (π.χ. νάνα αντί μπανάνα).
- Αναδιπλασιασμούς (π.χ. μεμάλο αντί μεγάλο).
- Αρμονίες (π.χ. μαμάκι αντί ματάκι).
- Απλοποιήσεις συμπλεγμάτων (π.χ. Μάκος αντί Μάρκος).
- Μεταθέσεις και μετακινήσεις (π.χ. καπέτο αντί πακέτο).

Οι αιτίες των φωνολογικών διαταραχών μπορεί να είναι:
- Δυσκολία στην ακουστική αντίληψη. Το παιδί δεν μπορεί να διακρίνει δύο ήχους που μοιάζουν μεταξύ τους. Η πιο συχνή δυσκολία είναι όταν μπερδεύουν το δ με το β και το θ με το φ.
- Δυσκολία στην αντίληψη και οργάνωση του χρόνου.
- Κινητικές δυσκολίες.
- Φτωχή ακουστική μνήμη.
- Φτωχά περιβαλλοντικά ερεθίσματα.

Δραστηριότητες για να βοηθήσουν οι γονείς τα παιδιά:
1. Παροτρύνουμε το παιδί να χωρίζει τις λέξεις σε συλλαβές, χτυπώντας παλαμάκια. Ξεκινάμε από απλές λέξεις: βά-ζο, κό-τα, μέ-λι, πό-δι κτλ.. Στη συνέχεια τρισύλλαβες (λε-μό-νι, κα-πέ-λο, τι-μό-νι κτλ.), τετρασύλλαβες κτλ.,
2. Στη συνέχεια ζητάμε να μας πει την σειρά των συλλαβών, δηλαδή ποια ήταν η πρώτη, η δεύτερη ή η τρίτη συλλαβή.
3. Του ζητάμε να μας πει ποια λέξη αρχίζει από την ίδια συλλαβή με την πατάτα: το πακέτο ή το παιχνίδι;
4. Του ζητάμε να βρει όσες λέξεις μπορεί που αρχίζουν με την ίδια συλλαβή από μία λέξη που του δίνουμε. π.χ. μά-τι: μαχαίρι, μαξιλάρι κτλ.. Αυτό μπορεί να γίνει και με εικόνες. Ζητάμε δηλαδή από το παιδί να κατηγοριοποιήσει τις εικόνες ανάλογα με την πρώτη συλλαβή τους.
5. Δίνουμε στο παιδί λέξεις και του ζητάμε να μας πει ποια καινούρια λέξη προκύπτει αν προσθέσουμε τη συλλαβή που του λέμε, π.χ. χέρι-μαχαίρι, πόδι-χταπόδι κ.ά.
6. Δίνουμε στο παιδί λέξεις και του ζητάμε να βρει ποιες ομοιοκαταληκτούν, π.χ. λεμόνι-παρτέρι-τιμόνι.
7. Οι ίδιες δραστηριότητες γίνονται και σε επίπεδο φωνήματος. π.χ. ποιες λέξεις (ή εικόνες σε παιχνίδι) αρχίζουν από το ίδιο φώνημα («από την ίδια φωνούλα»), ποια λέξη προκύπτει αν αλλάξει το πρώτο φώνημα με αυτό που του δίνουμε (πόδι-ρόδι), αν προσθέσω ένα άλλο φώνημα (ρέμα-κρέμα).

Όταν ένα παιδί συνεχίζει να χρησιμοποιεί μία διαδικασία απλοποίησης όταν θα έπρεπε να σταματήσει πριν καιρό, μας δείχνει ότι υπάρχει δυσκολία. Η δουλειά του λογοθεραπευτή αφού αποκλείσει άλλες πιθανές διαταραχές του λόγου, είναι να αξιολογήσει τη φωνολογική εξέλιξη του παιδιού, καταγράφοντας τις απλοποιήσεις που κάνει. Από το είδος των απλοποιήσεων μπορεί να προσδιορίζει την ηλικία φωνολογικής ανάπτυξης και παρεμβαίνει όταν αυτή δε συμβαδίζει με τη χρονολογική του ηλικία, δηλαδή δεν παρατηρούνται στη φωνολογική εξέλιξη άλλων παιδιών.