Πολλές φορές βρίσκουμε χαριτωμένο να ακούμε ένα μικρό παιδί να μην μπορεί να πει το «ρ» και να λέει «νεγό» ή «νελό», πόσο άβολο όμως είναι να συμβαίνει αυτό σε έναν ενήλικα; Πόσες φορές σάς έχει τύχει ο τρόπος ομιλίας ενός ανθρώπου να σας έχει φέρει σε δύσκολη θέση, καθώς δεν τον καταλαβαίνετε; Έχετε αναρωτηθεί πώς μπορεί να αισθάνεται το άτομο που έχει τη δυσκολία αυτή;

Πού μπορεί να οφείλονται οι δυσκολίες άρθρωσης των ενηλίκων;
Οι δυσκολίες άρθρωσης στους ενήλικες οφείλονται είτε σε προβλήματα κατά την ανάπτυξη που δεν αντιμετωπίστηκαν στην παιδική ηλικία, με αποτέλεσμα το άτομο να μην αρθρώνει σωστά και ως ενήλικας, είτε είναι συνέπεια επίκτητων νευρολογικών ασθενειών ή κακώσεων του κεντρικού νευρικού συστήματος (δυσαρθρία, αφασία, λεκτική απραξία).

Πώς αξιολογεί ο λογοθεραπευτής τη δυσκολία άρθρωσης του ενήλικα;
Οι δυσκολίες που δεν έχουν αντιμετωπιστεί στην παιδική ηλικία, είναι αναγνωρίσιμες και από το ίδιο το άτομο. Σε αυτή την περίπτωση, όταν το άτομο επισκεφτεί ένα λογοθεραπευτή, εφαρμόζεται ένα άτυπο τεστ άρθρωσης για να εντοπιστούν οι δυσκολίες. Ο λογοθεραπευτής δείχνει στο άτομο μια σειρά από εικόνες, τις οποίες καλείται να κατονομάσει και εκεί καταγράφονται όλες οι δυσκολίες. Στη συνέχεια εξετάζεται η λειτουργικότητα των αρθρωτών (γλώσσα, χείλη, γνάθος, υπερώα και οδοντοστοιχία). Αν δηλαδή κινούνται σωστά, έχουν επαρκή δύναμη, καλή κατάσταση και καλό μυϊκό τόνο.

Όταν βέβαια υπάρχει οργανικό ή νευρολογικό αίτιο, οι διαδικασίες είναι πιο λεπτομερείς και αναλυτικές.

Τι γίνεται στις θεραπευτικές συναντήσεις;
Αυτό που λέω συνήθως στα παιδιά όταν αρχίζουμε τις θεραπευτικές συναντήσεις μας, είναι πως η γλώσσα μας είναι ένας αθλητής ο οποίος για να μπορέσει να μετέχει σε αγώνες, πρέπει να προπονηθεί. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τους ενήλικες. Έχοντας μάθει να αρθρώνουν με λάθος τρόπο, ο λογοθεραπευτής καλείται να τους μάθει το σωστό. Η αποκατάσταση λοιπόν των αρθρωτικών δυσκολιών βασίζεται στην εξάσκηση που είναι διατεθειμένο να κάνει το άτομο, είτε πρόκειται για παιδί είτε για ενήλικα. Έτσι αρχικά ξεκινάμε να γυμνάζουμε τους αρθρωτές (γλώσσα, χείλη κ.τ.λ.) με εξατομικευμένες ασκήσεις, συνεχίζουμε με την εκμάθηση του σωστού τόπου και τρόπου άρθρωσης του ήχου που μας ενδιαφέρει, πρώτα μεμονωμένα, στη συνέχεια μέσα σε λέξη και φράση και τέλος στον ελεύθερο λόγο.

Πόσο κρατάνε οι θεραπευτικές συναντήσεις;
Ο χρόνος και η επιτυχία της αποκατάστασης εξαρτάται κυρίως από τη συμμέτοχη του ατόμου, αλλά και από το κατά πόσο ακολουθεί τις συμβουλές και τις οδηγίες του θεραπευτή του. Πρέπει να σημειώσω σε αυτό το σημείο ότι πολλές φορές μπορεί το άτομο να χρειαστεί παράλληλα και ορθοδοντική θεραπεία.

Η διαδικασία δεν είναι ούτε χρονοβόρα ούτε επίπονη. Πολλές φορές το κίνητρο του ατόμου για να αλλάξει την άρθρωσή του είναι κάτι καινούργιο στη ζωή του: σπουδές, νέα εργασία, μια νέα σχέση, μετακόμιση σε νέο τόπο και... φυσικά να αλλάξει τη διάθεσή του και να αυξήσει την αυτοπεποίθησή του.