«Όνειρο που γίνεται πραγματικότητα» χαρακτηρίζεται σε δελτίο Τύπου του Δήμου Δυτικής Λέσβου η ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Δυτικής Λέσβου βάση της οποίας παραχωρείται στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου, δημοτική έκταση 252 στρεμμάτων προκειμένου να ανασκαφεί και αναδειχθεί η αρχαία Αρίσβη.  

«Ξεπεράσαμε όλα τα εμπόδια που είχαμε και σήμερα μπαίνουμε στο δρόμο η σύγχρονη Καλλονή αλλά και συνολικά ο Δήμος Δυτικής Λέσβου να αναδείξει αυτήν την ξεχασμένη αρχαία πόλη - κράτος. Με επιστολή μας στο Υπουργείο Πολιτισμού ζητούμε να χρηματοδοτηθεί η αρχαιολογική ανασκαφή ώστε η περιοχή να έχει ένα αρχαιολογικό πάρκο αντάξιο με την ιστορία της. Αλλά και ταυτόχρονα να δημιουργηθεί ένας πόλος έλξης στην περιοχή και μοχλό παραπέρα ανάπτυξης της», σημειώνει σε δήλωση του ο Δήμαρχος Δυτικής Λέσβου Ταξιάρχης Βέρρος. 

Η Αρχαία Αρίσβη  

Η αρχαία Αρίσβη, μια από τις έξι αρχαίες αιολικές πόλεις - κράτη της Λέσβου, ήταν χτισμένη κοντά στο σημερινό ομώνυμο χωριό, στο λόφο «Παλαιόκαστρο», κοντά στο παρεκκλήσι της Αγίας Μαρίνας που είναι ορατό από το δρόμο, στο πλάι του γεφυριού πριν τη σύγχρονη Αρίσβη. 

Πήρε το όνομά της από την θυγατέρα του Μάκαρος, αδελφή της Μυτιλάνας. Τον 5ο αιώνα π.Χ. οι Μηθυμναίοι κατέλαβαν και κατέστρεψαν στην αρχαία πόλη, ενώ ακολούθησε και καταστροφικός σεισμός που ολοκλήρωσε το έργο των ανθρώπων. Ερείπια της αρχαίας πόλης είναι ορατά και επιφανειακά. Το χωριό που γνωρίζουμε σήμερα ως Αρίσβη (έχει ενωθεί πλέον με την Καλλονή) λεγόταν παλαιότερα Άγιος Κοσμάς ή Αγκοσμάς επειδή εκεί βρισκόταν η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού. Οι Τούρκοι την ονόμασαν Τζουμαϊλή, επειδή λέγεται ότι ήταν ημέρα Παρασκευή (Τζουμαά στα τουρκικά) όταν την κυρίευσαν. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή οι πρόσφυγες που την κατοίκησαν μαζί με ντόπιους που κατοικούσαν εκεί από τα πριν, μετονόμασαν το χωριό σε Αρίσβη, σε ανάμνηση της παλιάς της ιστορίας. 

Η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου  

Στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Δυτικής Λέσβου, στις 17/05/2024 εγκρίθηκε ομόφωνα η δωρεάν παραχώρηση της χρήσης τμήματος έκτασης 252,084 στρεμμάτων στη θέση «Αρχαία Αρίσβη» για 99 έτη στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου. Η έκταση -ΖΩΝΗ Α-εντάσσεται σε βοσκότοπο που κατέχει ο Δήμος Λέσβου εμβαδού 2.798.616,04 μ2 και περιλαμβάνεται σε ΦΕΚ που καθορίζονται οι ζώνες προστασίας Α και Β του αρχαιολογικού χώρου Ιερού Μέσων Λέσβου και οι χρήσεις γης στην ΖΩΝΗ Α.  

Σημειώνεται ότι στην ΖΩΝΗ Α, σύμφωνα με το ΦΕΚ, απαγορεύεται η κατάτμηση και δόμηση καθώς και οποιαδήποτε κατασκευή για την οποία απαιτείται ή δεν απαιτείται άδεια της αρμόδιας πολεοδομικής αρχής. Επιπλέον απαγορεύεται η κατασκευή αγροτικών αποθηκών ή ποιμνιοστασίων και επιτρέπονται μόνο οι αγροτικές καλλιέργειες με τον παραδοσιακό τρόπο ή ελεύθερη βοσκή. Επιτρέπεται επίσης η κατασκευή υδατοδεξαμενών για τις καλλιέργειες καθώς και η τοποθέτηση επιφανειακών σωλήνων άδρευσης και η διάνοιξη φρεατίων.  

Η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου είναι τροποποιητική της 102/2024 ομόφωνης απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου που είχε συζητηθεί στα εκτός ημερήσιας διάταξης της 11/04/2024 που όριζε χρονοδιάγραμμα παραχώρησης τα 5 έτη.  

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στα πρακτικά για τους όρους και τις προϋποθέσεις σημειώνεται ότι «η διάρκεια της δωρεάν παραχώρησης της χρήσης του χώρου ορίζεται σε 99 έτη και αρχίζει από την ημερομηνία υπογραφής του συμφωνητικού χρήσης. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου θα επιβαρυνθεί εξ’ ολοκλήρου με τις δαπάνες συντήρησης (εάν απαιτηθούν) και καθαριότητας. Σε περίπτωση που απαιτηθούν να γίνουν παρεμβάσεις προκειμένου να εξασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία των ανασκαφών της Εφορείας, θα πρέπει να υπάρχει πρώτα συναίνεση του Δήμου και των αρμόδιων υπηρεσιών. Για την φύλαξη των υλικών και λοιπών αντικειμένων υπεύθυνη είναι η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου και ουδεμία ευθύνη θα φέρει ο Δήμος Δυτικής Λέσβου. Την αυτοδίκαιη επαναφορά της χρήσης του ακινήτου στο Δήμο σε περίπτωση που δεν υλοποιηθεί ο σκοπός για τον οποίο παραχωρείται η χρήση του εντός πενταετίας από την υπογραφή του ισχύοντος συμφωνητικού με δυνατότητα ανανέωσης με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Την υποχρέωση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λέσβου να παραδώσει το ακίνητο στην κατάσταση κατά την οποία αυτό βρισκόταν πριν την παραλαβή, όταν παύσουν οι λόγοι για τους οποίους παραχωρήθηκε και επιστρέψει το ακίνητο στο Δήμο. Οποιεσδήποτε μεταβολές θα παραμείνουν επ’ ωφελεία του ακινήτου πέρα της παραχώρησης. Σε περίπτωση που χρειαστεί το ακίνητο να επιστρέψει και πάλι στη χρήση του Δήμου, αυτό θα πρέπει να γίνει άμεσα ακόμη και αν δεν έχει λήξει ο χρόνος της παραχώρησης. Κάθε τροποποίηση των όρων της παραχώρησης αυτής έχει ισχύ μόνον όταν συνομολογείται μεταξύ των δύο μερών εγγράφως ή με έγγραφο βεβαίας χρονολογίας, λογιζόμενης άλλως ανύπαρκτου και άνευ εννόμων συνεπειών». 

Η άδεια αποκατάστασης του Ιερού ναϋδρίου Αγίας Μαρίνας  

Με απόφαση που κοινοποιείται στις 11 Απριλίου 2024, μεταξύ άλλων, στο Υπουργείο Πολιτισμού, και σε έλλες εμπλεκόμενες υπηρεσίες και αρχές,ο προϊστάμενος της Εφορείας, Παύλος Τριανταφυλλίδης γνωστοποιεί την έγκριση μελέτης για τις εργασίες αποκατάστασης του Ιερού ναϋδρίου Αγίας Μαρίνας που υπάγεται στον Ι. Ν. Ζωοδόχου Πηγής Καλλονής της Ιεράς Μητρόπολης Μηθύμνης, στη θέση «Παλαιόκαστρο», αγροτικής περιφέρειας Αρίσβης, Δ.Ε. Καλλονής, του Δήμου Δυτικής Λέσβου, διότι πρόκειται για ήσσονος σημασίας εργασίες και επισκευές σημειακού χαρακτήρα, οι οποίες δεν περιλαμβάνουν εκσκαφές, αλλά επισκευή του εξωκλησιού, και ως εκ τούτου εκτιμάται ότι δεν θα προκαλέσουν έμμεση βλάβη, ή οπτική όχληση στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Αρίσβης (ΦΕΚ 387/Β/24-5-1994).