Στις 22 Οκτωβρίου, με την αναχώρηση της τελευταίας πτήσης τσάρτερ από τη Μυτιλήνη για την Ολλανδία, κλείνει η τουριστική περίοδος για το 2010. Τα στοιχεία του αεροδρομίου Μυτιλήνης επιβεβαιώνουν την πτώση της τουριστικής κίνησης σε σχέση με το 2009. Συγκεκριμένα, το Σεπτέμβριο καταγράφηκε κάμψη στις αφίξεις κατά 15,12%. Σε μέσα επίπεδα δε, από τον Απρίλιο έως το Σεπτέμβριο, η μείωση των αφίξεων ανέρχεται στο 13,15% ή 9.154 τουρίστες. Όταν προστεθούν και τα στοιχεία του Οκτωβρίου, οι απώλειες αλλοδαπών τουριστών αναμένεται να ξεπεράσουν τις 9.500 τουριστών.
Πρόκειται για ένα από τα χειρότερα αποτελέσματα των τελευταίων ετών. Η εικόνα γίνεται ακόμη πιο δραματική αν συνυπολογίσουμε ότι κατά τη διάρκεια του Αυγούστου είχαμε μείωση στην επιβατική κίνηση στα πλοία που προσεγγίζουν το λιμάνι της Μυτιλήνης, κατά 12% περίπου. Το μόνο θετικό στοιχείο για τον τουριστικό κλάδο είναι το άνοιγμα της τουρκικής αγοράς προς τη Λέσβο, που αφήνει πολλές υποσχέσεις. Ωστόσο μένει να φανεί αν οι φορείς του τουριστικού τομέα έχουν τη δυνατότητα να το αξιοποιήσουν σωστά.
Το φετινό Σεπτέμβριο ήρθαν στη Λέσβο 10.756 αλλοδαποί τουρίστες με 96 πτήσεις τσάρτερ, όταν το Σεπτέμβριο του 2009 είχαν έρθει 12.683 τουρίστες με 109 πτήσεις. Τα στοιχεία των τελευταίων έξι ετών δείχνουν ότι ο φετινός Σεπτέμβριος ήταν ο χειρότερος όλων στις αφίξεις. Οι περισσότερες αφίξεις σημειώθηκαν το Σεπτέμβριο του 2007 με 13.169 τουρίστες, ενώ το 2005 οι αφίξεις του Σεπτεμβρίου ήταν 11.961, δηλαδή 1.196 περισσότερες από φέτος.
«Τεράστιο ποσό…»
Αποτιμώντας το κόστος της απώλειας τουριστών σε έσοδα, ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Λέσβου, Περικλής Αντωνίου, συνηθίζει να λέει πως κάθε τουρίστας που χάνουμε, αντιστοιχεί σε απώλεια εσόδων ύψους 1.000 ευρώ. Δηλαδή το φετινό Σεπτέμβρη ο τουριστικός κλάδος είχε απώλειες εσόδων ύψους 1.196.000 ευρώ. Στο σύνολο του χρόνου οι απώλειες εσόδων ανέρχονται στα 9.154.000 ευρώ. Πρόκειται για ένα τεράστιο ποσό για τα δεδομένα της μικρής τουριστικής βιομηχανίας της Λέσβου.
Κατά τη διάρκεια των έξι χρόνων που πέρασαν από το 2005, έγιναν προσπάθειες να προσελκυσθούν τουρίστες από νέες αγορές. Δυστυχώς το άνοιγμα σε αυτές τις αγορές δεν απέδωσε τα αναμενόμενα. Ίσως το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι η Ρωσία, από την οποία δεν έφθασε ποτέ κανένας τουρίστας στη Λέσβο (!), και παρά το ότι υπήρξαν συμμετοχές στην τουριστική έκθεση της Μόσχας. Σε ό,τι αφορά στις σκανδιναβικές χώρες, υπάρχει μια ικανοποιητική ροή τουριστών από τη Δανία και τη Νορβηγία. Οι αφίξεις από τη Σουηδία παρουσιάζουν έντονα σκαμπανεβάσματα και φινλανδική αγορά έχει χαθεί.
Φθίνουσα πορεία καταγράφουν οι αφίξεις και από τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης, όπως είναι η Σλοβακία, η Σλοβενία και η Τσεχία.
«Κουρασμένες» αγορές
Μεγάλη κόπωση εμφανίζει η τουριστική κίνηση από τις παραδοσιακές τουριστικές αγορές. Για παράδειγμα, η Ολλανδία που το Σεπτέμβρη του 2005 έδωσε στη Λέσβο 3.401 τουρίστες, φέτος το Σεπτέμβρη έδωσε μόλις 2.260. Το Βέλγιο το Σεπτέμβρη του 2005 μάς είχε δώσει 731 τουρίστες και φέτος μόλις 363. Η Ελβετία τον ίδιο μήνα έδωσε 355 τουρίστες και φέτος κανέναν. Η Αγγλία, επίσης το Σεπτέμβριο του 2005, έδωσε 3.620 τουρίστες και φέτος μόλις 3.412 τουρίστες.
Σε σχέση με το Σεπτέμβριο του 2009 έχουμε αύξηση των αφίξεων κατά 404 τουρίστες. Οι μεταβολές αφίξεων από την Αγγλία σε πολύ μεγάλο βαθμό επηρεάζονται από την ισοτιμία του ευρώ με τη βρετανική λίρα. Το 2009 το βρετανικό νόμισμα ήταν πολύ υποτιμημένο σε σχέση με το ευρώ, ενώ φέτος ανατιμήθηκε.
Ικανοποιητικές μπορούν να θεωρηθούν οι αφίξεις τουριστών στη Λέσβο από τη Γερμανία. Φέτος το Σεπτέμβρη ανήλθαν στις 1.162 και είναι οριακά αυξημένες σε σχέση με το Σεπτέμβριο του 2005 (1.099). Ωστόσο, οι περισσότερες αφίξεις Γερμανών τουριστών καταγράφηκαν το Σεπτέμβριο του 2008 και ήταν 1.579.
Ο χειρότερος μήνας της χρονιάς
Παρά τις όποιες προσδοκίες είχαν δημιουργηθεί για μια σχετικά καλή πορεία των αφίξεων το Σεπτέμβρη, τα στοιχεία του αεροδρομίου δείχνουν πως είναι ο χειρότερος μήνας της φετινής χρονιάς. Οι απώλειες τουριστών ανήλθαν στο 15,12% και είναι κατά δύο μονάδες μεγαλύτερες από τον ετήσιο μέσο όρο. Εδώ δε λαμβάνουμε υπόψη το ποσοστό της μείωσης του Απριλίου, διότι πρόκειται για ένα μήνα που υπάρχουν πολύ λίγες αφίξεις, με αποτέλεσμα η ποσοστιαία μεταβολή να μη δίνει μια πραγματική εικόνα.
Η μεγάλη μείωση των τουριστών του Σεπτεμβρίου, εφόσον παγιωθεί τα επόμενα χρόνια, σηματοδοτεί τη συρρίκνωση της τουριστικής περιόδου. Κι αυτό πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη από όσους σχεδιάζουν την τουριστική πολιτική της Λέσβου.
Η ελπίδα εξ ανατολών
Οι αφίξεις Ελλήνων τουριστών καταγράφουν κι αυτές κάμψη. Ο πρόεδρος των Τουριστών Πρακτόρων, Αχιλλέας Σούγιουλτζης, εκτιμά ότι οι αφίξεις με πλοία παρουσίασαν πτώση κατά 8% περίπου και πάνω από 10% ήταν η κάμψη των αφίξεων με πτήσεις εσωτερικού. Την κάμψη της κίνησης την αποδίδει στην οικονομική κρίση, αλλά και στις υψηλές τιμές των αεροπορικών και ακτοπλοϊκών εισιτηρίων.
Μόνη ελπίδα για τη Λέσβο αποτελεί η αύξηση της τουριστικής κίνησης από την τουρκική αγορά. «Από την Τουρκία μάς έρχονται τουρίστες υψηλού βιοτικού επιπέδου, είναι άνθρωποι που έχουν τη δυνατότητα και τη διάθεση να ξοδέψουν χρήματα. Όμως, παρατηρώ ορισμένα αρνητικά φαινόμενα. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι για να έρθουν ξανά και ξανά αυτοί οι τουρίστες, πρέπει να τους προσφέρουμε υπηρεσίες υψηλού επιπέδου. Πρέπει να τους προωθούμε στα κατάλληλα ξενοδοχεία. Το ότι έχουν οικονομική άνεση δε σημαίνει ότι είναι διατεθειμένοι να σπαταλούν τα χρήματά τους σε αμφιβόλου ποιότητας προϊόντα και υπηρεσίες.
Κατά την άποψή μου, η σωστή αξιοποίηση του τουριστικού ρεύματος που έχει αρχίσει να διαμορφώνεται από την Τουρκία, είναι το μεγάλο στοίχημα για τον τουριστικό κλάδο της Λέσβο», καταλήγει ο Αχιλλέας Σούγιουλτζης.
ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΦΙΞΕΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΩΝ