Ασθενής θα παραμείνει η ζήτηση για ακίνητα και το πρώτο εξάμηνο του 2009, με αποτέλεσμα να υπάρξουν περαιτέρω σημαντικές μειώσεις στις τιμές των ακινήτων. Ήδη, η μέση πτώση των τιμών σε επίπεδο επικράτειας το 2008 υπολογίζεται στο 12%, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις η μείωση αυτή είναι μεγαλύτερη του 20%.

Την ίδια στιγμή, το αγοραστικό κοινό στρέφεται σε μικρότερα και παλαιότερα ακίνητα, αφού τέσσερα στα πέντε ακίνητα που μεταβιβάστηκαν το 2008 ήταν μεταχειρισμένα, ενώ αισθητή είναι η μείωση της ζήτησης για νεόδμητες κατασκευές. Αντίστοιχα το 2009 θα είναι μία κακή χρονιά και για την εξοχική κατοικία, υπό το πρίσμα της τρέχουσας δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας και της κάμψης του τουρισμού.
Τα παραπάνω αναφέρθηκαν μεταξύ άλλων στην ημερίδα που διοργάνωσε το περασμένο Σάββατο το Ελληνικό Ινστιτούτο Εκτιμητικής για την πορεία της αγοράς ακινήτων το 2009, όπου κοινό συμπέρασμα όλων των παρευρισκομένων, εκπροσώπων τραπεζών, συμβούλων ακινήτων και στελεχών της εγχώριας κτηματαγοράς ήταν οι κραδασμοί στην αγορά, ενώ οι απόψεις για τους κατασκευαστές, αν αντέχουν ακόμη στις πιέσεις ή όχι, διίστανται. Πάντως, όσες λίγες πράξεις πραγματοποιούνται επιβεβαιώνουν μεγαλύτερες απομειώσεις στις αξίες των σπιτιών. Στα οικόπεδα, λόγω της διαφορετικότητας στις χρήσεις και την τοποθεσία, οι αξίες αναπτύσσουν διαφορετική συμπεριφορά, ενώ εξαίρεση αποτελούν ακίνητα που εντοπίζονται σε ιδιαίτερα προνομιακά σημεία, εντός των εμπορικών & επιχ/κων κέντρων, κοντά σε προγραμματιζόμενες αναπτύξεις υποδομών, κοντά σε ζώνες επέκτασης/αλλαγής πολεοδομικών χρήσεων πλησίον τουριστικών περιοχών-εγκαταστάσεων και παραθαλάσσια.
«Από το Σεπτέμβριο του 2008 και μέχρι το τέλος του έτους, η αγορά ήταν παγωμένη και χαρακτηρίστηκε από έλλειψη πράξεων, όμως από τα μέσα Ιανουαρίου 2009 παρατηρείται αύξηση της κινητικότητας και καταγράφονται πράξεις», επεσήμανε ο κ. Γ. Στουρνάρας από την Eurobank Property Services διαπιστώνοντας ακόμη:
- Υποχώρηση των ζητούμενων τιμών κατοικιών στις αγγελίες
- Πτωτικές τάσεις σε τιμές οικοπέδων σε περιοχές που υπάρχουν διαθέσιμα (όχι γενικευμένες)
- Στροφή ενδιαφέροντος αγοραστών σε κατοικίες μικρότερης επιφάνειας και παλαιότητας, μεγαλύτερη ελαστικότητα πωλητών στη διαπραγμάτευση
- Στάση αναμονής από πλευράς των αγοραστών γιατί προσδοκούν σε περαιτέρω μείωση τιμών
- «Πάγωμα» των τιμοκαταλόγων από το σύνολο των κατασκευαστών
Ειδικά ως προς τους κατασκευαστές, επισημάνθηκε ότι η πλειοψηφία δε διατίθεται να υποχωρήσει ιδιαίτερα γιατί οι τρέχουσες οικοδομές βασίζονται σε ακριβά οικόπεδα και υψηλά κατασκευαστικά κόστη και όσο οι τιμές των οικοπέδων δεν υποχωρούν συνολικά, δεν κρίνουν συμφέρουσα την πώληση του αποθέματος σε χαμηλότερες τιμές, γιατί δεν μπορούν να γυρίσουν το κεφάλαιό τους. Η συμπεριφορά των κατασκευαστών ως προς την τιμολογιακή πολιτική τους εξαρτάται από το κατά πόσο κινούνται με ίδια κεφάλαια ή με χρηματοδότηση, από την τιμή αγορά της γης ή το ποσοστό αντιπαροχής και λοιπούς παράγοντες, με αποτέλεσμα κάποιοι κατασκευαστές να διατίθενται να κάνουν εκπτώσεις υπό τις παρούσες συνθήκες και κάποιοι όχι.

Τα στεγαστικά δάνεια
Το 2009 εκτιμάται ότι θα εκταμιευθούν περισσότερα από 100.000 νέα δάνεια στην Ελλάδα, αριθμός σημαντικά μειωμένος σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, παρά το γεγονός ότι μεγάλες τράπεζες έχουν ανακοινώσει επιθετικό πρόγραμμα χορηγήσεων. Το μέσο επιτόκιο των νέων χορηγήσεων στεγαστικών δανείων αναμένεται να κυμανθεί σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα, με την προϋπόθεση να μην υπάρξει περαιτέρω αναταραχή στην αγορά χρήματος, ενώ οι παράγοντες που θα καθορίσουν τη ζήτηση είναι τρεις: η ανεργία, η ψυχολογία του καταναλωτικού κοινού αλλά και οι προσδοκίες του κοινού για τη μελλοντική εξέλιξη των τιμών των ακινήτων. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, το 2009 ο ρυθμός αύξησης των στεγαστικών δανείων θα υποχωρήσει στο 8% και με το πλέον αισιόδοξο σενάριο στο 10%, ενώ πέρυσι έκλεισε στο 12%.
Τάδε έφη ο κ. Γ. Μαλιγιάννης, αν. διευθυντής Κτηματικής Πίστης της ΕΤΕ, για την αγορά στεγαστικής πίστης στην Ελλάδα, επισημαίνοντας ακόμη ότι το 2009 αναμένεται να κυριαρχήσουν τα «παραδοσιακού τύπου» στεγαστικά προϊόντα και τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο λόγω χαμηλότερου ονομαστικού επιτοκίου. Προσφορές σε προϊόντα με ιδιαίτερα χαμηλά επιτόκια για τα πρώτα έτη δεν αναμένονται, τουλάχιστον για το α΄ εξάμηνο του 2009.
Ποιοι είναι οι θετικοί παράγοντες ζήτησης για στεγαστικά το 2009;
- Χαμηλό επίπεδο επιτοκίων
- Μικρό μόνο μέρος από το συνολικό απόθεμα κατοικιών, εκτιμάται κάτω από 80%, έχει βάρος από χρηματοδότηση
- Σταθεροποίηση τιμών ακινήτων
-Υπόλοιπα στεγαστικών δανείων προς ΑΕΠ υπολείπονται σημαντικά έναντι της Ε.Ε., αφού φθάνουν το 30,4% στην Ελλάδα έναντι του 51,1% στην Ε.Ε.
Το μερίδιο αγοράς των τριών μεγαλύτερων τραπεζών ανέρχεται σε 52%, με τις μικρότερες τράπεζες να διαδραματίζουν ολοένα και σημαντικότερο ρόλο στην αγορά στεγαστικής πίστης. Το 49% των νέων δανείων αφορά την Περιφέρεια Αττικής, 12% την Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας, ενώ το 77% των νέων δανείων αφορά τις πέντε μεγαλύτερες Περιφέρειες. Το μέσο ύψος του δανείου ανέρχεται στα 103.000 ευρώ.

*ΑΡΘΡΟ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΚΕΡΔΟΣ