Η οικονομική κατάσταση των Ενώσεων Συνεταιρισμών της Λέσβου και της Λήμνου σχεδόν ποτέ τα τελευταία 20 χρόνια δεν ήταν καλή. Είναι επίσης αλήθεια ότι μετά το 2006, οπότε μπήκε σε εφαρμογή η νέα ΚΑΠ, η θέση τους χειροτερεύει από χρόνο σε χρόνο. Η οικονομική κρίση, σε συνδυασμό με τη μείωση ή το πάγωμα των χρηματοδοτήσεων από την ΑΤΕ, έχουν κάνει ακόμη χειρότερη τη θέση των Ενώσεων, με αποτέλεσμα σήμερα να βρίσκονται σε οριακό σημείο και οι δύο. Αυτή την περίοδο τίθεται εν αμφιβόλω το κατά πόσο οι δύο προαναφερόμενες Ενώσεις μπορούν όντως να παίξουν τον παρεμβατικό τους ρόλο στην αγροτική παραγωγή.

Το πρόβλημα αυτό δεν είναι τοπικό, αλλά πανελλαδικό. Η πλειοψηφία των ενώσεων συνεταιρισμών της χώρας βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση. Ή, για να είμαστε ακριβείς, έχουν πάψει να συγκεντρώσουν τα προϊόντα που παράγουν τα μέλη τους κι είναι ζήτημα χρόνου η κατάρρευσή τους. Οι ΕΑΣ Λήμνου και Λέσβου δεν είναι σε τόσο άσχημη κατάσταση, αλλά είναι πολύ εύκολο κι αυτές να καταλήξουν έτσι.

Στην ΕΑΣ Λέσβου
Φέτος, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, η ΕΑΣ Λέσβου δυσκολεύεται να συγκεντρώσει τις ποσότητες ελαιολάδου που χρειάζεται για την τυποποίησή της, την ίδια στιγμή που ιδιώτες έμποροι αγοράζουν από ιδιωτικά και συνεταιριστικά ελαιοτριβεία της Λέσβου μεγάλες ποσότητες ελαιολάδου και πληρώνουν τους παραγωγούς μέσα σε λίγες μέρες. Σύμφωνα με τα όσα συζητιούνται στη Μυτιλήνη, ένας τουλάχιστον έμπορος έχει εξασφαλίσει μεγάλη πίστωση από μεγάλη τυποποιητική επιχείρηση της χώρας και αγοράζει συνεχώς λάδια, τα οποία τα στέλνει στην Αθήνα.
Η ΕΑΣ Λέσβου, για τους λόγους που αναφέραμε πιο πάνω, αδυνατεί να μπει δυναμικά στην αγορά του λαδιού και να δεσμεύσει τους πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς, είτε με τη χορήγηση προκαταβολών είτε με άμεση πληρωμή των ελαιολάδων που αγοράζει. Ο διευθυντής της ΕΑΣ Λέσβου, Στρατής Χατζηδημητρίου, που έχει κάθε λόγο να αποφεύγει τη δημοσιοποίηση των οικονομικών στοιχείων της Ένωσης, μας είπε ότι η οικονομική στενότητα είναι δεδομένη, όμως η Ένωση συνεχίζει να αγοράζει λάδια από τους συνεταιρισμούς, ακολουθώντας τις ίδιες διαδικασίες που ακολουθούσε και στο παρελθόν. Ωστόσο, είναι πιο προσεκτική στη χορήγηση προκαταβολών.
Πάντως, άλλες πηγές αναφέρουν ότι το πρόβλημα είναι πολύ μεγάλο. Κι όσο δεν παίρνονται δραστικά μέτρα για την αντιμετώπιση, τόσο το πρόβλημα οξύνεται. Είναι δε ορατός ο κίνδυνος η Ένωση να χάσει θέσεις από τα ράφια των σούπερ μάρκετ, που κατέβαλε πολύ μεγάλες προσπάθειες για να τις κατακτήσει, κι αυτό γιατί οι ποσότητες των βρώσιμων ελαιολάδων που έχει συγκεντρώσει στις δεξαμενές της έως σήμερα είναι πολύ μικρότερες από τους 1.800 τόνους που τυποποιεί κατ’ έτος.
Ως λύση στο πρόβλημα αυτό έχει προταθεί η πώληση ακινήτων της Ένωσης, προκειμένου να αποκτήσει κεφάλαια κίνησης. Αυτά θα της επιτρέψουν να αγοράζει λάδια και να κατακτήσει και πάλι κυρίαρχη θέση στο χονδρεμπόριο του ελαιολάδου στο νησί. Η πρόταση αυτή έχει κατατεθεί εδώ και μήνες, ωστόσο μέχρι τώρα φαίνεται ότι δεν έχει υιοθετηθεί από το Δ.Σ. τής ΕΑΣ Λέσβου.
Μια άλλη λύση είναι το σύστημα πώλησης και υπογραφής σύμβασης επαναγοράς ακινήτων. Με τον τρόπο αυτό, η ΕΑΣ Λέσβου θα πάρει στα χέρια της ζεστό χρήμα για να κινηθεί στην αγορά. Τα ακίνητα που θα πουλήσει δε θα τα χάσει, μια και οι συμβάσεις αυτού του τύπου προβλέπουν την αυτόματη επαναγορά τους. Η αποπληρωμή γίνεται σταδιακά, συνήθως με ετήσιες δόσεις. Επί της ουσίας είναι μια διαφορετική μορφή δανεισμού, η οποία βέβαια έχει κόστος, αλλά στη σημερινή χρονική συγκυρία αποτελεί μια πολύ καλή λύση για την ΕΑΣ Λέσβου.