Αν η κρίση έχει επιτείνει το πρόβλημα των μικρών καταστημάτων, αφήνοντας ουκ ολίγα ξενοίκιαστα καταστήματα κυρίως στο κέντρο της Αθήνας αλλά και σε άλλες γνωστές εμπορικές πιάτσες, δε συμβαίνει το ίδιο και με τις μεγάλες, κυρίως πολυεθνικές, αλυσίδες του λιανεμπορίου, οι οποίες, παρά την κρίση, εξακολουθούν να επεκτείνονται, έστω και με πιο προσεκτικές κινήσεις. Ο λόγος; Ο ισχυρός ανταγωνισμός που επικρατεί στους κλάδους του λιανεμπορίου (σουπερμάρκετ, ένδυση/υπόδηση, ηλεκτρικά, ψυχαγωγία κ.λπ.): Στην περίπτωση που κάποιος από τους «μεγάλους» αποφασίσει να μειώσει τους ρυθμούς επέκτασης μπορεί να χάσει τα μερίδιά του στην αγορά αφήνοντας χώρο σε κάποιον άλλο.

Στην άποψη αυτή φαίνεται ότι συγκλίνουν και οι αναλυτές της αγοράς ακινήτων. Πρόσφατη ανάλυση της γνωστής εταιρείας συμβούλων ακινήτων Jones Lang LaSalle για το λιανεμπόριο, ανέφερε ότι το τρέχον έτος πληροί όλες τις προϋποθέσεις ώστε να μετεξελιχθεί σε έτος ευκαιριών για τον κλάδο και ειδικά για τις πιο εύρωστες, από χρηματοοικονομική άποψη, φίρμες. Οι συμφωνίες πλέον ως προς τα ενοίκια ευνοούν τους μισθωτές, οι οποίοι πλέον έχουν το πάνω χέρι να ζητήσουν χαμηλότερες τιμές ακόμη και στους top εμπορικούς δρόμους.
Όσον αφορά ειδικότερα στην Ελλάδα στελέχη της αγοράς αναμένουν για το τρέχον έτος μείωση των ενοικίων μέσω επαναδιαπραγματεύσεων σε ποσοστό άνω του 20% - ήδη κατά ένα μέρος οι μεγάλες αλυσίδες το έχουν επιτύχει - στα εμπορικά ακίνητα και δραστική μείωση του «αέρα» έστω κι αν, παράλληλα, αναμένουν και μείωση της ζήτησης και πτώση της κατανάλωσης.

Ανά κλάδο
Ειδικότερα, ανά κλάδο, ο ανταγωνισμός στα σουπερμάρκετ δεν αφήνει πολλά περιθώρια στις μεγάλες αλυσίδες να ανακόψουν τα σχέδιά τους όσον αφορά τη δημιουργία νέων καταστημάτων. Οι αλυσίδες discount Lidl και Αldi σύρουν κυριολεκτικά το χορό του ανταγωνισμού και για το λόγο αυτό οι μεγάλες αλυσίδες «ΑΒ Βασιλόπουλος», «Ατλάντικ», «Carrefour Μαρινόπουλος» συνεχίζουν, παρά την κρίση να επεκτείνουν τα δίκτυά τους, δίνοντας μεγάλη έμφαση και στην ελληνική επαρχία. Δεν είναι τυχαίο ότι τον προηγούμενο μήνα ΑΒ και Ατλάντικ έκαναν απόβαση στην Κρήτη ενώ έπεται και συνέχεια σε άλλες επαρχιακές πόλεις.
Aντίστοιχα και στον τομέα της ένδυσης, ο όμιλος Inditex, με τις πιο επιτυχημένες φίρμες στην ελληνική αγορά δε φαίνεται να έχει ανακόψει το πρόγραμμα της λειτουργίας νέων καταστημάτων στη χώρα μας. Έχοντας συμπληρώσει σε μεγάλο βαθμό τον προγραμματισμό του για τα δύο μεγάλα αστικά κέντρα, Αθήνα και Θεσσαλονίκη, η Zara Ελλάς έχει επικεντρώσει το ενδιαφέρον της στην αγορά της επαρχίας, εξετάζοντας νέους χώρους στις μεγάλες επαρχιακές πόλεις. Ιδιαίτερα προσεκτική στην ελληνική αγορά εμφανίζεται η σουηδική H&M, η οποία έχοντας την εμπειρία των... πυρκαγιών στα καταστήματά της στο κέντρο της Αθήνας, συνεχίζει το πρόγραμμά επέκτασής της σταθερά σε όλη την Ελλάδα. Στους ισχυρούς ανταγωνιστές των δύο γνωστών ομίλων στην Ελλάδα, έρχεται να προστεθεί και η βρετανική Τοp Shop, η οποία σύμφωνα με πληροφορίες, ετοιμάζεται να εισέλθει και αυτή στην ελληνική αγορά.

Στα ηλεκτρικά είδη
Στο κομμάτι των ηλεκτρικών ειδών, ο ανταγωνισμός εκφράζεται με επιθετικές κινήσεις προώθησης με τις Media Markt, Saturn, Κωτσόβολος-Dixons και Ηλεκτρονική να δηλώνουν σε κάθε ευκαιρία την παρουσία τους στην ελληνική αγορά παλεύοντας για μεγαλύτερα μερίδια. Αντίστοιχα, ο ισχυρός ανταγωνισμός δεν μπορεί να πάει πίσω τα σχέδια των σημαντικότερων «παικτών» στον κλάδο της ψυχαγωγίας:
Η Fnac ανακοίνωσε χθες ότι προγραμματίζει να ανοίξει εφέτος το νέο της κατάστημα στο κέντρο της Αθήνας, στο Μοναστηράκι (σ.σ. ύστερα από αναζήτηση μίας τριετίας για το κατάλληλο ακίνητο), ενώ στόχος είναι η δημιουργία στο σύνολο οχτώ - δέκα καταστημάτων στην ελληνική επικράτεια, με τη δημιουργία δυο - τριών σημείων ανά έτος και αρχικούς προορισμούς την Αττική, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Πάτρα και ενδεχομένως το Ηράκλειο Κρήτης. Η Public, του Π. Γερμανού έχει προηγηθεί αφού ήδη λειτουργεί τέσσερα καταστήματα και τη διετία 2009 - 2010 θα επεκτείνει το δίκτυό της με ακόμη τρία, στην Κύπρο, τα Ιωάννινα και τη Θεσσαλονίκη. Πρόσφατα, στο ίδιο αντικείμενο επεκτάθηκε και η Metropolis, η οποία δημιούργησε το πρώτο της κατάστημα στα πρότυπα των δύο ανταγωνιστών της, και αναζητεί νέους χώρους και στην περιφέρεια.

Η έρευνα της LaSalle
Η έρευνα της LaSalle κατέγραψε κατά τη διάρκεια της διετίας 2007 - 2008 συνολικά 500 νέες εισόδους από γνωστές αλυσίδες σε νέες αγορές. Η πιο δραστήρια πανευρωπαϊκά φίρμα ήταν η αμερικανική Crocs από το χώρο της υπόδησης και ακολουθούν η Desigual (και οι δύο φίρμες έχουν παρουσία στην Ελλάδα, μέσω αντιπροσώπων) από την Ισπανία και η Cos που συνδέεται με τον όμιλο H&M (ο οποίος έχει παρουσία επίσης στη χώρα μας) από τη Σουηδία. Ειδικά για την Cos, η LaSalle προβλέπει ότι θα είναι η επόμενη αλυσίδα, η οποία θα ακολουθήσει άκρως επεκτατική πολιτική, δεδομένου ότι η «ναυαρχίδα» H&M έχει πλέον καθιερωθεί στις περισσότερες από τις ευρωπαϊκές αγορές. Αντίστοιχα γίνεται και με τις υπόλοιπες φίρμες του ομίλου Inditex (πέραν της Zara), ο οποίος επεκτείνεται σταθερά εντός αλλά και εκτός ευρωπαϊκών συνόρων.
O νούμερο 1 προορισμός πανευρωπαϊκά για τις μεγάλες αλυσίδες τη διετία 2007 - 2008 ήταν η Τουρκία. Από τον Ιανουάριο του 2007 έως το τέλος του 2008 περί το ένα εκατομμύριο τετραγωνικών μέτρων νέων εμπορικών κέντρων λειτούργησαν στην τουρκική αγορά, γεγονός που οδήγησε μεγάλες αλυσίδες όπως οι GAP, Μuji και Βanana Republic να ανοίξουν τα πρώτα τους καταστήματα στη γείτονα, η οποία μάλιστα αποτελεί μία έξοχη λύση, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι αναλυτές της LaSalle, για επέκταση στις περιοχές της Μέσης Ανατολής και του Καυκάσου. Οι πολυτελείς φίρμες ακολούθησαν την τάση: Calvin Klein, Chanel και Υves Saint Laurent επίσης έκαναν την είσοδό τους στην Τουρκία.

Οι προοπτικές
Ως προς τις προοπτικές για το «δύσκολο» οικονομικά 2009 οι αναλυτές της LaSalle επισημαίνουν ότι οι ισχυρές φίρμες όπως οι Abercrombie & Fitch, η ισπανική Inditex (η οποία έχει ευρεία παρουσία στη χώρα μας με όλα τα brands της - Zara, Massimo Dutti, Oysho, Ζara Home κ.ά.) και η ΝΙΚΕ (η οποία επίσης έχει ευρεία παρουσία και στην Ελλάδα) είναι αδιαμφισβήτητα σε πλεονεκτική θέση και μπορούν να εκμεταλλευθούν την τρέχουσα συγκυρία. Ευκαιρίες προκύπτουν και για τους μικρότερους retailers με υγιή ισοζύγια, οι οποίοι τώρα έχουν τη δυνατότητα να κερδίσουν μερίδιο αγοράς, την ίδια στιγμή που οι ανταγωνιστές τους κάνουν πίσω τα επεκτατικά τους πλάνα λόγω της οικονομικής κρίσης.

*ΑΡΘΡΟ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΚΕΡΔΟΣ