Αναμένονται νομοθετικές παρεμβάσεις στη λειτουργία των ελαιοτριβείων

Την περασμένη Δευτέρα, στο Νομαρχιακό Συμβούλιο της Μεσσηνίας, ο Νομάρχης Δημήτρης Δράκος ανακοίνωσε ότι σύντομα θα απαγορευτεί από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, η διάθεση του κατσίγαρου από τριφασικά ελαιοτριβεία σε ποτάμια και ρέματα. Μάλιστα την ανακοίνωση αυτή την έκανε με μεγάλη ικανοποίηση διότι πιστεύει ότι το Υπουργείο υιοθετεί όσα ήδη ισχύουν στη Μεσσηνία. Αυτά έγραφε στη «Φωνή» της Μεσσηνίας, ο έγκυρος αγροτικός συντάκτης Κώστας Κοντοθανάσης. Την περασμένη Παρασκευή, στο περιθώριο της ημερίδας που διοργάνωσε η ΕΑΣ Λέσβου, για την αξιοποίηση των 2,3 εκατομμυρίων ευρώ που έλαβε από την παρακράτηση των επιδοτήσεων υπέρ ελαιουργικών φορέων, το μέλος του Δ.Σ. της ΕΑΣ Λέσβου, Δημήτρης Παναγιωτέλλης, μας είπε κάτι ακόμη πιο σημαντικό. Συγκεκριμένα, ο κ. Παναγιωτέλλης μας είπε ότι στις 21 Απριλίου, η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Ελαιολάδου και Ελιάς, θα ανακοινώσει ότι τάσσεται υπέρ της μετατροπής όλων των ελαιοτριβείων σε διφασικά.

Για όσους δεν γνωρίζουν τις εξελίξεις στον τομέα του ελαιολάδου, οι δύο παραπάνω ειδήσεις ίσως να μοιάζουν ασύνδετες μεταξύ τους, όμως η πραγματικότητα είναι διαφορετική.
Από τα όσα είπε ο κ. Δράκος, σημαίνει ότι τα ελαιοτριβεία δεν θα μπορούν πλέον να ρίχνουν σε λάκκους με ασβέστη, το κατσίγαρο, για να τον εξουδετερώσουν και στην συνέχεια να τον διαθέτουν στα ποτάμια. Συνολικά η άποψη που επικρατεί στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, είναι ότι θα πρέπει να απαγορευτεί γενικά η απόρριψη του κατσίγαρου στα ποτάμια, τα ρέματα και τη θάλασσα. Για να γίνει αυτό, ή θα πρέπει τα ελαιοτριβεία να αναπτύξουν μεθόδους επεξεργασίας του κατσίγαρου (τέτοιες μέθοδοι έχουν αναπτυχθεί αρκετές) ή θα πρέπει να μετατραπούν σε διφασικά, τα οποία δεν παράγουν κατσίγαρο.
Εδώ και αρκετά χρόνια, γίνεται προσπάθεια να περάσει και στην Ελλάδα ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας των ελαιοτριβείων, το οποίο προωθεί τη λειτουργία τους σε δύο φάσεις. Μια τεχνολογία, που θεωρείται μια γενιά μπροστά από την σημερινή τεχνολογία των τριφασικών ελαιοτριβείων.

Διφασικά και τριφασικά ελαιοτριβεία
Στα τριφασικά ελαιοτριβεία, στην πρώτη φάση, γίνεται η μάλαξη του καρπού, στη δεύτερη φάση γίνεται διαχωρισμός υγρών και στερεών στοιχείων της άλεσης, και στην τρίτη φάση γίνεται διαχωρισμός του ελαιολάδου με το νερό.
Στα διφασικά ελαιοτριβεία, καταργείται η τρίτη φάση και γίνεται άμεσος διαχωρισμός του ελαιολάδου από την ελαιόμαζα, ενώ το νερό παραμένει σε αυτή. Αυτό σημαίνει ότι παράγεται πυρήνα με πολύ υψηλή υγρασία, που ονομάζεται πούλπα και η οποία οδηγείται σε περαιτέρω επεξεργασία σε μονάδες ρεπάσο. Η τεχνολογία των ρεπάσο εφαρμόζεται εδώ και αρκετά χρόνια στην Ισπανία, ενώ αναπτύσσεται και στην Ιταλία.
Τη μετατροπή όλων των ελαιοτριβείων σε διφασικά, στηρίζει πολιτικά η Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ σε αυτή την κατεύθυνση κινείται και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Τα δύο παραπάνω στοιχεία (η ανακοίνωση του κ. Δράκου και η αναμενόμενη θέση της Διεπαγγγελματικής) κάνουν σαφές ότι πολύ σύντομα το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης θα πάρει ξεκάθαρη θέση για το θέμα και μάλιστα θα δρομολογήσει και σχετικές νομοθετικές πρωτοβουλίες.

Η διαχείριση των αποβλήτων
Το τελικό αποτέλεσμα όλων των παραπάνω εξελίξεων, θα είναι να βάλουν επί τάπητος, με πολύ πιο πιεστικό τρόπο από το παρελθόν, το ζήτημα της διαχείρισης των αποβλήτων των ελαιοτριβείων σε όλη τη χώρα. Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η Νομαρχία Λέσβου, παρά το ότι δεν έχει προβεί σε επίσημες ανακοινώσεις. Το περασμένο φθινόπωρο, για πρώτη φορά, τα ελαιοτριβεία της Λέσβου υποχρεώθηκαν να πάρουν κάποια στοιχειώδη μέτρα για την προσαρμογή τους στο υφιστάμενο νομικό πλαίσιο.
Μέχρι τώρα οι ελαιοτριβείς της Λέσβου, εθιμικώ δικαίω, έπαιρναν προσωρινή άδεια λειτουργίας με την υπογραφή του εκάστοτε Νομάρχη. Το φετινό χειμώνα, αυτό σταμάτησε. Κι είναι βέβαιο ότι το φθινόπωρο, πολλά πράγματα θα πρέπει να αλλάξουν στα ελαιοτριβεία της Λέσβου κι όλης της χώρας.
Οι τεχνολογικές εφαρμογές που έχουν αναπτυχθεί για τη διαχείριση των αποβλήτων των ελαιοτριβείων, είναι πολλές. Άλλες απευθύνονται μόνο σε διφασικά ελαιοτριβεία και άλλες τόσο σε διφασικά όσο και σε τριφασικά. Ορισμένες από αυτές, έχουν τη δυνατότητα να λειτουργήσουν προσθετικά στην τεχνολογία ρεπάσο. Τα κρίσιμα ζητήματα είναι:
- Το πάγιο κόστος της επένδυσης
- Το κόστος λειτουργίας
- Η αποτελεσματικότητα στην προστασία του περιβάλλοντος
Ο προσανατολισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της κυβέρνησης προς την τεχνολογία ρεπάσο, είναι ένα κρίσιμο στοιχείο, που κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει.
nman@emprosnet.gr