Με το εργαλείο του χωροταξικού σχεδιασμού «εξοπλίζεται» η Δημοτική Ενότητα Μήθυμνας, μετά την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Λέσβου να εγκρίνει το Β1 στάδιο του Σχεδίου Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) της περιοχής.

Ο σχεδιασμός παίρνει το δρόμο για θεσμοθέτηση προκειμένου να ισχύσουν όλοι εκείνοι οι κανόνες που θα διαφυλάξουν τη φυσιογνωμία και τους πόρους της περιοχής, θα προστατεύσουν και θα βοηθήσουν την περαιτέρω ανάπτυξη του τουριστικού Μολύβου και των ιδιαίτερων περιβαλλοντικά και πολιτιστικά χωριών της Δημοτικής Ενότητας Μήθυμνας.

Το θέμα στο Δημοτικό Συμβούλιο εισηγήθηκε, πλαισιωμένος απ' τους μελετητές που έκαναν και την παρουσίαση, ο αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος, Γιάννης Βατός, αναφερόμενος στην πορεία συνολικά των χωρικών σχεδιασμών ανά τη Λέσβο και εκφράζοντας την ελπίδα να υπάρξει δυνατότητα το νέο ΕΣΠΑ να χρηματοδοτήσει τα ΣΧΟΟΑΠ και των υπόλοιπων δημοτικών ενοτήτων.

Ο σχεδιασμός
Σε ό,τι αφορά στο ΣΧΟΟΑΠ Μήθυμνας, οι γενικές αρχές της μελέτης στοχεύουν ταυτόχρονα στις παρακάτω κατευθύνσεις:
- Μεγιστοποίηση της οικονομικής απόδοσης των πλουτοπαραγωγικών πηγών της περιοχής, με ταυτόχρονη διαφύλαξη του δυναμικού όλων των πόρων της, είτε αυτοί αποδίδουν άμεσα οικονομικά οφέλη στην παρούσα συγκυρία, είτε πρόκειται για πόρους που αποτελούν παρακαταθήκη για τη λειτουργία των φυσικών οικοσυστημάτων και της ζωής και μπορούν να συμβάλουν μελλοντικά στην ανάπτυξη.

- Οργάνωση της οικιστικής ανάπτυξης με ορθολογικό τρόπο και με πνεύμα οικονομίας στην κατανάλωση φυσικών πόρων, όπως το έδαφος και το νερό, ώστε η Δ.Ε. Μήθυμνας να μπορεί να συμβάλλει, κατά το μέτρο των δυνατοτήτων της, στην επίτευξη των στόχων για προστασία και ανάδειξη των φυσικών και πολιτιστικών πόρων, της ποιότητας ζωής των πολιτών σε παλλεσβιακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο.

- Ανάσχεση της πορείας αλλοίωσης της φυσιογνωμίας του οικισμού της Μήθυμνας και του άμεσου περιβάλλοντός του.

Με αυτά τα δεδομένα, ο ήδη ανεπτυγμένος τομέας του τουρισμού, αλλά και οι υπάρχουσες δραστηριότητες του πρωτογενούς τομέα, αποτελούν τους κύριους άξονες ανάπτυξης της περιοχής, για τους οποίους και λήφθηκε μέριμνα να προστατευτούν με τον καθορισμό Περιοχών Ειδικής Προστασίας (ΠΕΠ) όπου η περιοχή εμφανίζει συγκριτικά πλεονεκτήματα.

Έτσι, καθορίστηκαν Περιοχές Ειδικής Προστασίας για τα δάση, τις δασικές και τις αναδασωτέες εκτάσεις, τους χώρους αρχαιολογικού-ιστορικού ενδιαφέροντος, τα ποτάμια/ρέματα/μικρούς υγρότοπους, για τη φυσιογνωμία των οικισμών και για τον ορεινό όγκο του Λεπετύμνου.

Μεγάλο τμήμα της μελέτης αφιερώθηκε στα ζητήματα της δόμησης, που ανά ζώνη διέπεται από ξεχωριστούς κανόνες, ενώ καθορίζονται και τα πλαίσια για την οικοδομή που αφορά στον τουρισμό και σε άλλες δραστηριότητες (π.χ. αγροτικού χαρακτήρα).

Ειδική μνεία γίνεται στο ΣΧΟΟΑΠ και για τις περιοχές με καθεστώς προστασίας, στις οποίες ισχύουν όροι και περιορισμοί που έχουν τεθεί, όπως το Τμήμα της Ζώνης Ειδικής Διατήρησης (ΖΕΠ) του δικτύου Natura 2000 με ονομασία «Βόρεια Λέσβος», το Καταφύγιο Άγριας Ζωής (ΚΑΖ) Καστέλλια - Άγ. Δημήτριος, οι κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία και ιστορικοί τόποι, η Ζώνη Προστασίας Ιαματικής Πηγής/Θερμοπηγής Εφταλούς, το βεβαιωμένο και Πιθανό Γεωθερμικό Πεδίο Αργένου.

Έργα και παρεμβάσεις για το Μόλυβο και τα χωριά

Προτάσεις για το «αύριο»

Μια σειρά από παρεμβάσεις για βασικά έργα και δίκτυα υποδομής περιλαμβάνονται στο ΣΧΟΟΑΠ Μήθυμνας, όπου μεταξύ άλλων προτείνονται τα έργα:
- Νέος δρόμος σύνδεσης των οικισμών Μήθυμνας, Εφταλούς και Σκάλας Συκαμνιάς
- Περιφερειακή οδός Μήθυμνας βορείως του κάστρου, μέχρι κοντά στο λιμάνι
- Περιφερειακός δρόμος Σκάλας Συκαμνιάς
- Ολοκλήρωση δρόμου Λιγώνα προς δρόμο Βαφειού
- Ολοκλήρωση των έργων ύδρευσης-αποχέτευσης, Αργένου, Λεπετύμνου και Συκαμινέας και κατασκευή μονάδας τριτοβάθμιας επεξεργασίας και διάθεσης των επεξεργασμένων λυμάτων, για άρδευση ελαιοκαλλιεργειών της περιοχής.
- Αντιπλημμυρική προστασία του οικισμού Λεπετύμνου
- Βελτίωση χωρητικότητας αλιευτικού καταφυγίου Σκάλας Συκαμνιάς
- Ενίσχυση του προσήνεμου μόλου του αλιευτικού καταφυγίου Μήθυμνας

Το ΣΧΟΟΑΠ περιέχει, ακόμη, αναπτυξιακές προτάσεις για τον πρωτογενή τομέα, αλλά και παρεμβάσεις προστασίας και ανάδειξης του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, ενώ επισημαίνεται η ανάγκη αξιοποίησης των εκάστοτε τοπικών πόρων που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την ανάπτυξη.

Αναβάθμιση οικισμών
Ειδική αναφορά γίνεται στην οικιστική αναβάθμιση του Μολύβου και των χωριών. Για τον οικισμό της Μήθυμνας αναφέρεται πως πρέπει να γίνει αναθεώρηση της πολεοδομικής μελέτης και να υπάρξει μέριμνα για την ανάδειξη και συνολική διαχείριση του τοπίου, ώστε να αναδεικνύεται η άρρηκτη σχέση των αρχαιολογικών χώρων και μνημείων με το περιβάλλον.

Ακόμη προτείνονται:
- Ολοκλήρωση του βόρειου περιφερειακού δρόμου πέραν του κάστρου και κατασκευή χώρων στάθμευσης στη διαδρομή μέχρι κοντά στο λιμάνι
- Εμπλουτισμός του τουριστικού προϊόντος με ανάδειξη της προβυζαντινής Μήθυμνας
- Ανασκαφή και ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου (κυρίως «Ντάπια») και δημιουργία αρχαιολογικού μουσείου για την έκθεση των αρχαιολογικών ευρημάτων της περιοχής, στο κέλυφος του δημόσιου κτηρίου της παλιάς Εφορίας

Για το Βαφειό προτείνεται η πολεοδόμηση του οικισμού με επέκταση, για τη δημιουργία οικοπέδων και των απαραίτητων κοινόχρηστων χώρων, ώστε να λειτουργήσει ως υποδοχέας νέων κατοίκων στην ευρύτερη περιοχή της Μήθυμνας.

Στην Άργενο προτείνεται πολεοδόμηση του οικισμού με επέκταση, για τη δημιουργία οικοπέδων και των απαραίτητων κοινόχρηστων χώρων.

Η βασική πρόταση για το Λεπέτυμνο περιλαμβάνει την επισκευή του κτηρίου του πρώην Δημοτικού Σχολείου.

Στις προτάσεις για τη Συκαμνιά περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων η ίδρυση μουσείου Τοπικής Ιστορίας σε κτήριο που έχει κληροδοτηθεί στον πρώην Δήμο Μήθυμνας, και η δημιουργία χώρων στάθμευσης περιμετρικά του οικισμού.

Στη Σκάλα Συκαμνιάς προτείνεται επέκταση προς τη νοτιοδυτική πλευρά του οικισμού και πολεοδομική μελέτη, ώστε να απελευθερωθεί ο χώρος του λιμενίσκου από τα οχήματα, να δημιουργηθούν χώροι στάθμευσης και άλλοι κοινόχρηστοι χώροι, για να βελτιωθεί η δυνατότητα υποδοχής περισσότερων επισκεπτών.

Τη μελέτη τού ΣΧΟΟΑΠ Δημοτικής Ενότητας Μήθυμνας εκπόνησαν οι συμπράττοντες μελετητές και ειδικοί συνεργάτες Ηρακλής Πιτσιλαδής, αρχιτέκτων, πολεοδόμος-χωροτάκτης, Χριστόφορος Μανδυλάς, περιβαλλοντολόγος-χωροτάκτης, Παναγιώτης Ανδρίκος, γεωλόγος MSc, Ακινδύνα Χατζηαντωνίου, πολιτική μηχανικός, Σοφία Νικολαΐδου, αρχιτέκτονας μηχανικός-πολεοδόμος, και Κάρολος Αήγγης, περιβαλλοντολόγος, ειδικός Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών (G.I.S.).