Μέσα σε πολύ μικρό διάστημα, περίπου 40 μέρες, απ’ την καταγραφή των ευρημάτων που στοιχειοθετούσαν το χαρακτηρισμό, η Χριστιάνα Καλογήρου προχώρησε στην κήρυξη του απολιθωμένου δάσους Λήμνου ως διατηρητέου μνημείου της φύσης. Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε, εξηγεί τη σημασία που έχει αυτή η απόφαση για το νησί, αφού, όπως τονίζει, ανοίγει προοπτικές ανάπτυξης, η γεωολογική κληρονομιά μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός για την προβολή και ανάδειξη της Λήμνου.

Γιατί το απολιθωμένο δάσος της Λήμνου ανακηρύχθηκε ως μνημείο της φύσης;
«Οι απολιθωμένοι κορμοί, ρίζες και καρποί αποτελούν φυσικά χαρακτηριστικά της περιοχής, μοναδικής αξίας, λόγω της σπανιότητάς τους και της φυσικής τους σημασίας. Πληρώντας έτσι τα κριτήρια του συστήματος IUCN III, ανακηρύχθηκε μνημείο της φύσης. Μέχρι σήμερα, το απολιθωμένο δάσος παραμένει άγνωστο στο ευρύ κοινό, ενώ και κάποια σημεία έχουν καταστραφεί από διάφορες εξωτερικές αιτίες. Με την ανακήρυξή τους, όμως, ως μνημείου της φύσης, τίθενται κάτω από ένα οργανωμένο πλαίσιο συντήρησης και ανάδειξης.»

Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθήθηκε; Μήπως συναντήσατε σε κάποιο σημείο της δυσκολίες που προκάλεσαν καθυστερήσεις;
«Όχι, αντιθέτως κινήθηκε η διαδικασία ταχύτατα. Ολοκληρώσαμε την ανακήρυξη σε λιγότερο από 40 μέρες. Θυμίζω ότι η επίσκεψή μου με τον καθηγητή κ. Ζούρο είχε γίνει στις 26 - 27 Οκτωβρίου.»

Ποια νομίζετε ότι είναι η ιδιαίτερη σημασία του απολιθωμένου δάσους για τη Λήμνο;
«Οι απολιθωμένοι κορμοί αποτελούν κληρονομιά του γεωλογικού παρελθόντος της Γης και μαρτυρούν τη διαρκή εξέλιξη του πλανήτη, γεγονός που τους καθιστά ιδιαίτερα σημαντικούς. Ως σπάνιο γεωμνημείο μπορεί να αποτελέσει έναν πυλώνα ανάπτυξης του νησιού, μέσω κυρίως της προσέλκυσης εναλλακτικών μορφών τουρισμού, όπως ο περιβαλλοντικός, και όλων των πλεονεκτημάτων που τον ακολουθούν.»

Πόσο εκτενές, αλήθεια, είναι το απολιθωμένο δάσος της Λήμνου ως μνημείο της φύσης;
«Βλέποντας το σχετικό χάρτη, αντιλαμβανόμαστε ότι είναι πράγματι εκτενές και δεν αφορά μόνο στο ανατολικό κομμάτι του νησιού, όπως αρχικώς πιστεύαμε. Υπάρχουν μεμονωμένοι κορμοί και προς την περιοχή του Κοντιά.»

Αναπτυξιακό πλεονέκτημα

Η ανακήρυξη αυτών ως μνημείων της φύσης υπάρχει περίπτωση να εγείρει νέα εμπόδια στην ανάπτυξη του νησιού, θέτοντας νέους περιορισμούς στη δόμηση, την πιθανή μελλοντική ανάπτυξη του οδικού δικτύου, στις αγροτικές δραστηριότητες κ.ά.;
«Τουναντίον, η παρουσία τέτοιων μνημείων της φύσης στη Λήμνο αποτελεί εξαιρετικό πλεονέκτημα για τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, μέσω διαφόρων δράσεων, όπως επισκέψεις στους χώρους γεωφυσικού ενδιαφέροντος, σε χώρους τέρψης, αναψυχής κ.ά..»

Εν μέσω της δυσχερούς οικονομικής κατάστασης που βρισκόμαστε, από πού προκύπτει η αισιοδοξία πως τέτοια μνημεία μπορούν να αποδώσουν οφέλη, κυρίως οικονομικά, στις περιοχές όπου εδράζονται;
«Πραγματικά πιστεύω πως ένας τρόπος για να ξεπεράσουμε αυτή την οικονομική δυσπραγία που αναφέρατε, είναι να βρούμε νέες ευκαιρίες για την παραγωγή πλούτου στο νησί. Ένας τρόπος για να γίνει αυτό, είναι η ανάδειξη και η εκμετάλλευση αυτών των συγκριτικών πλεονεκτημάτων, όπως τα μοναδικά μνημεία της φύσης σαν το απολιθωμένο δάσος. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να προσελκύσουμε εναλλακτικές μορφές τουρισμού και να υπάρξει νέα εισροή χρημάτων στην τοπική οικονομία. Όσο για τις απαραίτητες επενδύσεις για την ανάδειξη αυτού του φυσικού πλούτου, πιστεύω πως, με σωστό προγραμματισμό και συνεργασία των αρμόδιων φορέων, μπορούν ίσως να αξιοποιηθούν κοινοτικά κονδύλια μέσω του ΕΣΠΑ, χρήματα από το Πράσινο Ταμείο. Άλλωστε, δεν μπορεί ο περιβαλλοντικός τουρισμός να είναι μονοπώλιο της Ρόδου εξ αφορμής των πεταλούδων.»

Μεγάλη ευκαιρία

Μπορείτε να μας αναπτύξετε λίγο περισσότερο τη σκέψη σας;
«Ναι. Πρόσφατα υπήρξε μια πρωτοβουλία για τη δημιουργία ενός μεσογειακού πάρκου στη Ρόδο, με στόχο την προσέλκυση περισσότερων τουριστών και μέσω παράλληλων δραστηριοτήτων, όπως canoe, περιπατητικό τουρισμό κ.ά., για τη δημιουργία νέου εισοδήματος για την τοπική κοινωνία. Τελικά, όμως, η Λήμνος προηγήθηκε, καθώς το απολιθωμένο δάσος κηρύχθηκε ήδη μνημείο της φύσης. Τη σκυτάλη πλέον παίρνει ο Δήμος για να κάνει τις όποιες παρεμβάσεις κρίνει σκόπιμες, όπως σήμανση των σημείων που βρίσκονται οι κορμοί, χώροι υποδοχής και σημεία κατάλληλα για τη διενέργεια εκδρομικών γευμάτων κ.ά.. Παράλληλα, όπως συζητείται και στη Ρόδο, μπορούμε να προχωρήσουμε σε παράλληλες συμβατές δραστηριότητες, όπως mountain bike και ιππασία. Το χαμηλό κόστος της επένδυσης, καθώς και το χαμηλό της ρίσκο, καθιστά μεγάλη ευκαιρία το απολιθωμένο δάσος για τη Λήμνο. Παρόμοιες δραστηριότητες έχουν ήδη αποδώσει καρπούς σε άλλα μέρη της Ελλάδας και το εξωτερικό, έχοντας άμεση ανταπόκριση στο κοινό, ενώ είναι γνωστό πως οι τουρίστες από το εξωτερικό αναζητούν δραστηριότητες σε αλληλεπίδραση με το περιβάλλον.»

Δε νομίζετε ότι για όλα αυτά που περιγράφετε, απαιτούνται επιπλέον κονδύλια, όπως παραδείγματος χάρη για τη διαφήμιση;
«Για τη διαφήμιση που αναφέρατε, μπορούμε να αναζητήσουμε συνεργασίες με φορείς, όπως ακτοπλοϊκές και αεροπορικές εταιρείες, και να ζητήσουμε να εντάξουν τα προαναφερθέντα σε φυλλάδια προτεινόμενων δραστηριοτήτων που συνηθίζεται να υπάρχουν στα πλοία και τα αεροπλάνα. Παράλληλα, είναι απαραίτητη η στρατηγική ενημέρωση τουριστικών πρακτόρων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Επίσης, μπορούμε να εκμεταλλευτούμε και το πλεονέκτημα της κρουαζιέρας, που δειλά - δειλά εμφανίζεται στη Λήμνο. Αν οι επισκέπτες αυτοί φύγουν με θετικές εντυπώσεις, θα αποτελέσουν διαφήμιση για το νησί, ενώ ίσως οι ίδιοι ξαναέρθουν στο νησί. Είμαι σίγουρη πως όλα αυτά μπορούν να θέσουν τις βάσεις για ένα διαφορετικού προσανατολισμού περίπατο στο νησί. Η μοναδική του γεωμορφολογία μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης. Εμείς κάναμε την αρχή που θεωρούμε ότι θα έχει καλή αποδοχή και συνέχεια από την τοπική κοινωνία.»