Οι εμπλεκόμενοι στην υπόθεση των ναρκωτικών είναι οι χρήστες, οι έμποροι, τα βαποράκια, οι γονείς, η οικογένεια, η κοινωνία, το κράτος-πολιτεία, ο Στρατός, η Παιδεία, η Εκκλησία, οι υπηρεσίες υγείας, καταστολής-δίωξης, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και ο ΟΚΑΝΑ. Σε κάθε κατηγορία υπάρχει σαφώς ένα τμήμα αγωνιζόμενων υγιών, ίσως κουρασμένων ή απληροφόρητων, όμως καλόπιστων και ηθικών ανθρώπων. Ταυτόχρονα, όμως, ένα μεγάλο ποσοστό (που είναι αδύνατο να υπολογίσει κανείς, αλλά οπωσδήποτε αυξάνει), είναι άνθρωποι διεφθαρμένοι, ανάλγητοι ατομικιστές, αδίσταχτοι, παράλογοι, ανισόρροποι, αυτοί που δηλητηριάζουν το κοινωνικό σώμα, στιγματίζουν και διαιωνίζουν τη μάστιγα. Το άρωμα του χρήματος, η σκληρότητα, η ψυχανωμαλία και ίσως ο «ωχαδελφισμός» είναι σ’ αυτούς ισχυρότερα από την ηθικοκοινωνική διάσταση του ανθρώπου. Στις επιμέρους αναφορές μου μπορεί να ειπωθούν λόγια δυσάρεστα. Μην παρεξηγηθώ. Μιλώ για το απαξιωμένο κομμάτι της κοινωνίας. Τιμώ εκείνους που διατηρούν την ανθρωπιά και τους σέβομαι.

Έμποροι: Υποτελείς του χρήματος και προϊόντα του νόμου της προσφοράς - ζήτησης. Πολλοί ζουν την εγκληματικότητα του λευκού κολάρου. Ξεγελούν, διαφεύγουν, αποφυλακίζονται, προκαλούν, αξιοποιώντας συχνά την ασάφεια και αδυναμία του νόμου για διαχωρισμό εμπόρων και χρηστών και τις ιατροτεχνικές αδυναμίες αυτού του διαχωρισμού, όπως η έλλειψη οργάνων στο Νοσοκομείο.
Χρήστες: Δειλοί, μοιραίοι και άβουλοι αντάμα, προσμένουν ίσως κάποιο θάμα όπως θα ‘λεγε ο Βάρναλης. Μέσα από το λεπτό εγκεφαλικό νευροχημικό μηχανισμό της εξάρτησης, μπορούν να ζήσουν μόνο με την ουσία και μόνο για την ουσία. Η εξαρτημένη εσωτερική συμπεριφορά χαλάρωσης κομματιάζει το χρόνο τους από τη μια σε περιόδους άγχους, αναζήτησης και ψυχοσωματικής νάρκης από την άλλη. Το ένστικτο της φυσικής επιβίωσης γίνεται άγρια συμπεριφορά, παραβατικότητας, και διεκδίκηση, απελπισία, οργή και αυτοκτονία. Όπως θα έλεγε και η φίλη κ. Μάτσα στο βιβλίο της, στην αναζήτηση ψάχνεις ανθρώπους και βρίσκεις σκιές.
Βαποράκια: Αποτελούν υβρίδιο, προϊόν διασταύρωσης εμπόρου και χρήστη. Θύματα και θύτες εκβιασμού, εκμαυλισμού και εξαναγκασμού. Έμποροι κοντινοί, αλλά παράνομοι, πιο ύπουλοι, αδυσώπητοι και αδίσταχτοι συγγενείς όλων των επιχειρηματιών θανάτου, όπως οι βιομηχανίες όπλων μαζικής καταστροφής, διάθεσης τοξικών αποβλήτων, έμποροι λευκής σαρκός. Ακόμα και στην πιο απλή μορφή χασισοκαλλιέργειας, ξεναγοί στον προθάλαμο των ναρκωτικών.
Γονείς Χρηστών: Παραπλανημένοι και αποπλανημένοι από αυταπάτες, εγωιστές ή, αντίθετα, θύματα της πολύ μαλακής και ενδοτικής αγάπης. Ανασφαλείς ή εξουθενωμένοι από τη βιοπάλη και τον καταναλωτισμό. Η έννοια της προστασίας είναι γι’ αυτούς οικονομικές παροχές και ζουν αποστασιοποιημένοι από την ευθύνη της διαπαιδαγώγησης. Αναθέτουν στους δασκάλους, στους ψυχιάτρους ή ο ένας στον άλλον την αγωγή των παιδιών τους. Μεγάλοι απόντες της επικοινωνίας και της κατανόησης. Χωρίς συναισθηματική επαφή. Πολλές φορές διαταραγμένοι οι ίδιοι, δεν ξέρουν ή δε θέλουν να χτίσουν γέφυρες επικοινωνίας. Άλλοτε παλεύουν συγχυσμένοι, μπερδεμένοι χωρίς ψυχολογική υποστήριξη και προσπαθούν να κουκουλώσουν το δράμα τους, από ντροπή και ενοχές, πράγμα που επιδεινώνει την κατάσταση.

Οικογένεια Χρηστών: Μια τεμαχισμένη, κατακερματισμένη, ασύνταχτη και ασυντόνιστη δομή, διαταραγμένων ή ανύπαρκτων, επιθετικών ή σιωπηλών και νεκρών σχέσεων. Πολλές φορές στο κοινωνικό θέατρο αυτή η διάλυση δεν είναι εμφανής.
Κοινωνικό πλαίσιο: Ζει την κυριαρχία του βιώματος του καναπέ, της αλλοτρίωσης, του ευδαιμονισμού, της φυγής από την ευθύνη. Χωρίς αλληλεγγύη, συντροφικότητα και συμμετοχή. Λάτρεις του ατομικισμού. Απωθούν το πρόβλημα. Στρουθοκαμηλίζουν χώνοντας το κεφάλι τους μέσα στο μαλακό περίβλημα της προσωπικής επιτυχίας και παντοδυναμίας. Θέλουν να έχουν και όχι να είναι. Κινούνται με φαινομενικά σίγουρα βήματα χάνω σε ένα διαλυμένο κοινωνικό ιστό που καταρρέει.
Εκκλησία: Ο γνώστης και εξορκιστής του κακού. Με μια επίσημη γλώσσα που ευτυχώς αλλάζει τελευταία, μια επίσημη εμφάνιση και μια πλατιά τελετουργία, συχνά αχρηστεύεται από την έλλειψη στην κοινότητα της χριστιανικής αδελφοσύνης και της άρνησης της ρήσης «όστις έχει δύο χιτώνες να δίδει τον ένα» ή του «μη ποιήσεις ετέρω ότι αν μισήσεις».
Παιδεία: Το θέατρο της αδιαφορίας για αληθινή παίδευση. Ένα τεχνολογικό κατασκεύασμα. Παραγωγοί του παπαγαλισμού, αρνητές της δημιουργικής σκέψης. Οδηγούνται από ένα σύστημα που περιθωριοποιεί τους αδιάβλητους με αυτοθυσία ευφάνταστους δασκάλους. Ο έφηβος, όμως, δεν αντέχει το ψέμα, το φαρισαϊσμό. Θέλει ανάταση ψυχής και πνεύματος, επικοινωνία και προτυποποίηση. Αν δεν τα βρει, καταφεύγει στην αδιαφορία, την άρνηση, την εναντίωση.

Υπηρεσίες υγείας: Συχνά αλλοτριωμένος υπαλληλικός κόσμος, μακριά από την ιπποκρατική αντίληψη. Πολλές φορές, σωρευτές πλούτου και φήμης, αδιάφοροι για τα κοινά. Βαριές κουβέντες. Πώς όμως να εξηγήσω την αδιαφορία για την τραγική έλλειψη θαλάμων, δομών αποκατάστασης και υποστήριξης των ασθενών χρηστών; Την έλλειψη συμμετοχής και την ογκούμενη εσωστρέφεια και αποφυγή δράσης στο ζωτικό αυτό πεδίο; Πόσοι είναι οι άνθρωποι του χώρου αυτού άραγε στην αίθουσα;
Υπηρεσίες δίωξης-καταστολής: Παγιδευμένες σε ένα δαιδαλώδες νομικό πλαίσιο, υπηρεσίες όπου συχνά γίνεται σαφές ότι οι ανεφάρμοστοι νόμοι είναι χειρότεροι από τους κακούς νόμους. Πολλές φορές κουρασμένοι, χωρίς κοινωνική και άλλη ανταμοιβή, απογοητευμένοι, φορτωμένοι με τεράστιο ηθικό και πρακτικό όγκο δουλειάς, αποσύρονται σε μια γραφειοκρατική και τυπική διεκπεραίωση των υποθέσεων. Έχουν στα χέρια τους για εργαλείο ένα σωφρονιστικό σύστημα με ανεπαρκείς χώρους και μέσα, που κάνουν τις φυλακές πανεπιστήμια εγκληματικότητας και ναρκωτικών. Το τοπίο θολώνει η κοινωνικοπολιτική ασάφεια για σκληρά και μαλακά ναρκωτικά και η κοινωνική αποδοχή τού αλκοόλ.
ΟΚΑΝΑ - «Πνοή»: Είμαι μέλος τού Δ.Σ. ως εκπρόσωπος του Ιατρικού Συλλόγου από την ίδρυσή της πριν από χρόνια. Είμαστε εργολάβοι και σταυροφόροι της ιδέας αυτής. Η εντύπωση μου είναι ότι παλεύουμε με λιανοντούφεκα, με όπλο μια υπερβολικά τονισμένη επιστημοσύνη, ενάντια στην αδιαφορία και τη μη συμμετοχή.